Geschiedenis Kerst 5WWEa PDF

**Geschiedenis Kerst** **5WWEa** **Vrijheid en gelijkheid onder Napoleon (p9-20)** Wat hebben Amercœur, de Sint-Lambertuskathedraal en Napoleon met elkaar te maken: - Napoleon laat verwoeste wijk weer opbouwen - Met materiaal van de kathedraal Welk beeld krijg je hiervan over Napoleon: -...

**Geschiedenis Kerst** **5WWEa** **Vrijheid en gelijkheid onder Napoleon (p9-20)** Wat hebben Amercœur, de Sint-Lambertuskathedraal en Napoleon met elkaar te maken: - Napoleon laat verwoeste wijk weer opbouwen - Met materiaal van de kathedraal Welk beeld krijg je hiervan over Napoleon: - Goede wijze staatsman Waartoe behoort het huidige België in 1812: - Keizerrijk Frankrijk **Rijk en arm (p21-31)** De industriële samenleving (ontstaan): - Starten rond 1760 door Groot-Brittannië - handarbeid machinearbeid - huisarbeid fabrieksarbeid - België volgde rond 1800 - Trigger van IR = toenamen vraag en aanbod - Vb: textielnijverheid Wanneer vond de eerste industriële plaats: - Overal verschillend bv. 167 jaar tussen GB en China Welk criterium gebruikte de Amerikaanse economist Rostow bij zijn tijdafbakening: - Machinearbeid Besluit: - De periodisering van de eerste industriële revolutie ligt vast / ligt niet vast en wordt bepaald door onder andere de doorbraak van de machinearbeid. Daardoor is ze gelijk / verschillend voor alle landen en regio's Hoe stimuleerde de bevolkingsontwikkeling de productie: - De bevolking in Engeland/Wales/Schotland nam procentueel sterkst toe in periode 1871‒1891 - Door bevolkingsgroei vergrootte de vraag naar afgewerkte producten - Door bevolkingsgroei vergrootte aanbod van afgewerkte producten De industriële samenleving (kenmerken): - Gevolg van IR 19^de^ eeuw in Westen de **agrarische samenleving** naar **industriële samenleving** - Langzame evolutie - Overgang hertekende economisch/sociaal domein en landschap - Zwaartepunt op industrie - Dalend aantal land -en huisarbeiders - Stijgend aantal fabrieksarbeiders - Economische crisis door teveel industrie - Door afhankelijkheid buitenlandse grondstoffen/afzetmarkten ging crisis sneller - Gelaagde samenleving werd klassensamenleving - Sociale rechten hingen af van plaats in de productieproces Vb: fabriekseigenaar = rijkere klasse Arbeider in loondienst = proletariaat - Fabrieksbaas eiste zoveel mogelijk diensten voor zo weinig mogelijk loon - Spoorwegen ontsloten platteland - Arbeiders gingen wonen waar werk was - Fabrieken, mijnen werden nieuwe industriecentra - Westen verstedelijkte Afbeelding met tekst, schermopname Automatisch gegenereerde beschrijving 2 oorzaken voor vervuiling Theems: 1. Geen riolen 2. Stijgende bevolking Waarom trof vervuiling de armere meer als de rijke: - Arme drinken riool water, dat zorgt voor ziektes  De koloniale samenleving (het ontstaan 1): - 1850 = Europese landen koloniseren grote delen van Afrika en Azië Economisch motief: - Door industrialisatie was in Europa nood aan nieuwe grondstoffen, afzetmarkten - Dat zocht/vond Europa in andere continenten - Europa's technische, militaire voorsprong maakten gebieden veroveren mogelijk - Modern imperialisme kwam er onder impuls van Demografische, politiek motief: - Europese bevolkingsgroei zetten aan tot migratie - Kolonisatie was middel om nationale aanzien te vergroten Cultureel motief: - Europeanen dachten dat hun plicht volken te bekeren/beschaven was Welke Europese landen verdeelden Afrika onder elkaar: - Duitsland - België - Italië - Groot-Brittannië - Portugal Geef per continent één land dat behoorde tot het Britse imperium: - Afrika = Ghana - Noord-Amerika = Canada - Zuid-Amerika = Jamaica - Azië = India - Oceanië = Australië De koloniale samenleving (ontstaan 2): - Koloniale samenleving was gevolg van modern imperialisme Kenmerken: - Totale ondergeschiktheid van kolonie ten opzichte van moederland - Vb: Brits-Indië (omvatte huidige landen; Bangladesh, India, Pakistan, Maymar) - Indiërs werden gedwongen te werken op Britse katoenplantages (uitbuiting) - Bovendien verbood kolonisator Indiërs hun katoen zelf te verwerken in plaats kwam goedkopen Britse textiel, daardoor verdween traditionele Inidsche katoennijverheid (desindustrialisatie) politieke macht: - In handen van Britten - Lokale vorsten hadden uitvoerende taak Sociale scheiding: - Blank v.s niet-blank - Blanken: aparte wijken, exclusieve clubs, hoger loon, eigen rechtspraak Culturele dominantie: - Britten drongen cultuur op - Beschavingsmissie, gebaseerd op superioriteitsgevoelens Afbeelding met tekst, schermopname, Lettertype, nummer Automatisch gegenereerde beschrijving **Tussen theorie en praktijk (p65-72)** Kenmerken nationalisme: - Nationalisme = ideologie die streeft naar maximale ontwikkeling van de natie - Natie = groep mensen met gemeenschappelijke kenmerken: cultureel: taal, godsdienst, verleden politiek: grondgebied - Nationaal identiteit = gevoel van verbondenheid door culturele/politieke kenmerken - Constructie nationaal identiteit = ingewikkeld proces, waarbij symbolen/geschiedenis belangrijke rol spelen Cultureel nationalisme: - Vorm geven van culturele eigenheid (vb. taalgebruik) - Kan leiden tot streven naar een natiestaat bv: Vlaamse beweging (19^de^ eeuw) Politiek nationalisme: - Streven naar een eigen staat (natiestaat) bv: Griekeland (1830) bv: Duitsland (1871) Staatsnationalisme: - Focus op ontwikkeling van de staat en staatsburgers, onafhankelijk van cultuur bv: Verenigde Staten Gevolgen nationalisme: - Kan leiden tot oorlogen, slachtoffers en misdaden Probleem: - Nationalisme kan schadelijk zijn als het ten koste gaat veranderen Hedendaagse debat: - Discussie over nationale identiteit in de 21^e^ eeuw - Oorzaken debat: toenemende globalisering groeiende culturele diversiteit Armanius: - Germaanse aanvoerder, versloeg Romeinen in Teutoburgerwoud (9 na Christus) Context: - Duitsland was in die tijd niet eengemaakt; Pruisen was een Duitstalige staat Hermannsdenkmal: - Standbeeld gestart in 1841, voltooid in 1875 (na Duitse eenmaking) - Heroïsche pose, zwaard met inscriptie: *'De Duitse eenheid is mijn kracht, mijn kracht is Duitslands macht'* Symboliek: - Bezieling van Duitse eenheid en nationale kracht Controverse: - In 1975 kritiek op nationalistische en historisch onjuiste toe-eigening - Veel Duitsers beschouwen het nog steeds als symbool van nationale identiteit en heldhaftig verleden Huidige populariteit: - Trekt jaarlijks 1,5 miljoen bezoekers Waarom voelde de Italianen en Duitsers zich een natie: - De taal De Italianen en de Duitsers leefden in 1815 verspreid over verschillende staten. Wat zou het streefdoel van het Duitse en Italiaanse nationalisme zijn: - Eenmaking De Grieken leefden in het Ottomaanse Rijk, waarin de Turken het voor het zeggen hadden. Wat zou het streefdoel zijn van het Griekse nationalisme: - Afscheuren van Ottomaans rijk Besluit: welke twee manieren gebruikten naties om een natiestaat te creëren: - Samenvoegen/eenmaking of afscheuren Welke twee argumenten ondersteunen de bewering van een historicus dat Arminius geen Duitse held was: - Germaans -- Duitsland bestond nog niet Waarom was Arminius geschikt als Duitse held: - Vocht op Duits grondgebied Waarom had het eengemaakte Duitsland zo'n nood aan 'Duitse helden' dat Arminius uit zijn historische context werd gerukt: - Toont macht en kracht aan volk - Argument voor eenmaking Waarom werd de bewering van de Duitse historicus niet gesmaakt: - Raakt hun natiegvoel/verbondenheid Kenmerken van het liberalisme: - Liberalisme = ideologie die streeft naar max. ontwikkeling van individu - Individu is uniek wezen, moet volledig in vrijheid kunnen ontplooien - Want dat is positief voor hele samenleving - Rol van overheid daarin: beperkt tot essentiële taken, die individu zelf niet kan vervullen justitie landsverdediging openbare werken +-----------------------------------+-----------------------------------+ | **Cultureel liberalisme** | Focus op individuele vrijheden | | | (pers- en godsdienstvrijheid) | +===================================+===================================+ | **Sociaal Liberalisme** | Streeft naar gelijkheid | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | **Economisch** | Pleit voor minimale overheidsrol | | | in de economie | | **Liberalisme** | | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | **Politiek Liberalisme** | Zet individueel recht op | | | politieke inspraak centraal | | | (stemrecht, democratie) | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | **Kritiek op** | - Kan individuele vrijheden | | | verdedigen ten koste van | | **Liberalisme** | anderen | | | | | | - 19e eeuw: survival of the | | | fittest leidde tot | | | mensonwaardige | | | arbeidsomstandigheden en | | | koloniaal wanbeleid | +-----------------------------------+-----------------------------------+  Kenmerken van socialisme: - Ideologie die kloof tussen rijk en arm wil dichten +-----------------+-----------------+-----------------+-----------------+ | Stroming | Kenmerken | Grondlegger | Voorbeelden | +=================+=================+=================+=================+ | **Radicaal | - Omverwerpin | Karl Marx | Russische | | socialisme** | g | | Revolutie | | | van de | (1818-1883) | (1917), | | | maatschappi | | Sovjet-Unie | | | j | | | | | via | | | | | revolutie | | | | | | | | | | - Doel: | | | | | klassenloze | | | | | communistis | | | | | che | | | | | heilstaat | | | | | zonder | | | | | privébezit | | | +-----------------+-----------------+-----------------+-----------------+ | **Communisme** | Praktijk: | | | | | Sovjet-Unie, | | | | | geen heilstaat; | | | | | controle via | | | | | terreur en | | | | | geweld | | | +-----------------+-----------------+-----------------+-----------------+ | **Gematigd | - Hervorming | Eduard | Sociale wetten: | | socialisme** | van de | Bernstein | verbod op | | | maatschappi | | kinderarbeid, | | | j | (1850-1932) | zondagsrust | | | | | | | | - Via sociale | | | | | wetgeving | | | | | en algemeen | | | | | stemrecht | | | +-----------------+-----------------+-----------------+-----------------+ | **Sociaal | - Samenwerkin | | Algemeen | | democratie** | g | | stemrecht | | | in | | | | | parlement | | | | | voor | | | | | sociale | | | | | hervorminge | | | | | n | | | | | | | | | | - Focus op | | | | | verkleinen | | | | | van | | | | | armoedekloo | | | | | f | | | +-----------------+-----------------+-----------------+-----------------+ Kenmerken van de Christendom democratie: - Ideologie die sociale ongelijkheid wilt aanpakken vanuit het Christelijke visie - Met *Rerum Novarum* wilde paus alternatief bieden voor socialisme - Zo hoopte hij de arbeiders katholiek te houden Afbeelding met tekst, schermopname, Lettertype, nummer Automatisch gegenereerde beschrijving