The Reception of Approved Words in Society & Making Persian a Scientific Language PDF
Document Details
Uploaded by Deleted User
Azerbaijan Shahid Madani University
2021
Reza Yalsharzeh
Tags
Summary
This research paper investigates the public reception of new Persian words approved by the Academy of Persian Language and Literature. It analyzes the factors contributing to the poor reception of these scientific terms, including political influences, public attitudes towards the Persian language, and weaknesses in the Academy's word selection process. The paper concludes that making Persian a truly scientific language is not merely about translating foreign terms, but also entails fostering a scientific culture and discourse within Iranian society.
Full Transcript
شناختیدرزبانهایخارجی ...
شناختیدرزبانهایخارجی هایزبان پژوهش شاپایچاپی1822-3214:شاپایالکترونیکی 1822-1812: www.jflr.ut.ac.ir نحوه پذیرش واژگان مصوب فرهنگستان در جامعه و راهکارهایی جهت علمی کردن زبان فارسی رضا یل شرزه (نویسندة مسئول) استادیار -مطالعات ترجمه -دانشگاه شهید مدنی آذربایجان -تبریز -ایران Email: [email protected] چکیده اطالعات مقاله فرهنگستان زبان و ادب فارسی در تالش جهت پویایی و علمی کردن این زبان ،اقدام به ترجمه واژگان حوزهای تاریخ ارسال0011/10/76 : گوناگون دانش به زبان فارسی می کند.با این حال ،حجم گسترده واژگان علمی خارجی در زبان فارسی و عدم تاریخ پذیرش0011/16/10 : استقبال مطلوب بخش هایی از جامعه ایران از برخی واژگان نوساخته ،علمی شدن این زبان را در معرض تاریخ انتشار :زمستان 0011 تردیدهای فراوان قرار داده است.مقاله حاضر به منظور پیبردن به دالیل عدم استقبال مطلوب جامعه از واژگان نوع مقاله :علمی پژوهشی download date: 5/24/2024 مصوب فرهنگستان در تحقیقی کیفی از نوع تحلیل محتوا و با استفاده از نمونهگیری هدفمند مبتنی بر فرد ماهر به بررسی مصاحبه های ده تن از اساتید زبان و ادبیات فارسی با خبرگزاری ایسنا و مصاحبههای رئیس فرهنگستان و معاون گروه واژهگزینی این نهاد با خبرگزاریهای تسنیم و باشگاه خبرنگاران جوان پرداخته و با تحلیل محتوی این گفتوگوها با استفاده از نظریه تحلیل محتوا بران و کالرک ( )2007نتیجه گرفته است که «دالیل سیاسی»، «توجه مردم به زبان فارسی» ،و «ضعف فرهنگستان در واژهگزینی» از علل عدم استقبال از این واژگان است. کلید واژگان: سپس ،با بهره گیری از مفاهیم نظری چون مدرنیت و روشنگری و با رویکردی تحلیلی -تطبیقی ضمن بررسی زبان علم ،زبان فارسی، عوامل زمینهساز رشد زبانهای علمی اروپایی به مقایسه این زمینهها با ترتیب فکری جامعه ایران در دوران تمدن خردگرایی ،گفتمان تولید اسالمی و دوران معاصر پرداخته و استدالل کرده است که علمی شدن زبان فارسی تنها با ترجمه اصطالحات علم ،عصر روشنگری خارجی محقق نمی شود؛ بلکه ،این امر منوط به تحقق شرایطی چون بسط گفتمان تولید علم در کشور و پرورش روحیه علمی است تا ذهنیت و روح علمی را در جامعه ایرانی بدمد تا زبان فارسی بتواند در بطن آن رشد یابد و به زبانی علمی بدل گردد. https://www.magiran.com/p2400632 شناسه دیجیتال DOI: 10.22059/JFLR.2021.327341.866 هایزبان پژوهش یل شرزه ,رضا.)0011(.نحوه پذیرش واژگان مصوب فرهنگستان در جامعه و راه کارهایی جهت علمی کردن زبان فارسی.پژوهشهای زبانشناختی در زبانهای خارجی.607-796، )0( 00 شناختیدرزبانهایخارجی،دوره،11شماره،4زمستان،1411ازصفحه796تا617 Yalsharzeh, R. (2021). The Reception of the Words Approved by the Academy in the Society and Some Proposals to Make Persian a Scientific Language. Foreign Language Research Journal, 11 (4), 697-712. رضا یل شرزه استاد یار مطالعات ترجمه دانشگاه شهید مدنی آذربایجان -تبریز است.جامعه شناسی ترجمه ،تحلیل گفتمان و نظریه روایت از عالئق پژوهشی وی به شمار می رود 796 JOURNAL OF FOREIGN LANGUAGE RESEARCH PRINT ISSN: 2588-4123 ONLINE ISSN: 2588-7521 ww.Jflr.ut.ac.ir The Reception of the Words Approved by the Academy in the Society and Some Proposals to Make Persian a Scientific Language Reza Yalsharzeh (corresponding author) Assistant Professor, Translation studies- Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz. Iran Email: [email protected] ABSTRACT ARTICLE INFO Article history: The Academy of Persian Language and Literature has set out to translate the scientific terms Received: July 18, 2021 of various fields of knowledge into Persian to make Persian a dynamic and scientific Accepted: September 26, language. However, the large volume of foreign scientific terms in Persian and the download date: 5/24/2024 2021 unfavorable reception of some newly coined words by some parts of Iranian society have Available online: exposed the scientific nature of this language to many doubts. To find out the reasons for the winter2021 resistance of the society against the words approved by the Academy, the present article examines the interviews of ten professors of Persian language and literature with ISNA News Agency and the interviews of the President of the Academy and the Deputy of Word Selection Section with Tasnim and Young Journalists Club. From the analysis of these JOURNAL OF FOREIGN LANGUAGE RESEARCH, Volume 11, Number 4, winter 2021, Page 697 to 712 conversations using the content analysis of Braun and Clarke (2006), it is concluded that Keywords: "political reasons," "people's attention to the Persian language," and "weakness of the Persian language, academy in word coinage" are the main reasons for this resistance. Then, with a historical, scientific language, analytical, and comparative approach, while examining the underlying factors that rationalism, science production discourse, contributed to the growth of European scientific languages, the researcher compared these Enlightenment factors with the intellectual order of Iranian society during the Islamic civilization and the https://www.magiran.com/p2400632 contemporary era and concluded that the scientificization of Persian language cannot be realized by only translating foreign terms into Persian. Instead, it depends on the realization of conditions such as the expansion of science production discourse in the country and the development of the scientific spirit. DOI: 10.22059/JFLR.2021.327341.866 Yalsharzeh, R. (2021). The Reception of the Words Approved by the Academy in the Society and Some Proposals to Make Persian a Scientific Language. Foreign Language Research Journal, 11 (4), 697-712. Reza Yalsharzeh holds a Ph.D. degree in Translation Studies from the University of Isfahan. He has been an academic member of Azarbaijan Shahid Madani University since 2020. His main research areas are Sociology of Translation, Narrative Theory, and Discourse Analysis. 698 This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International license (https://creativecommons.org/licenses/bync/4.0/). Non- commercial uses of the work are permitted, provided the original work is properly cited واژگان سیاسی مصوب فرهنگستان در بخش سیاسی .1مقدمه مطبوعات گزارش داده است که از مجموع 197واژ ٔە زبان فارسی در دوران کنونی گرفتار سیل ورود واژگان مصوب تنهـا 11مورد در جامعه آماری این پـژوهش بـه خارجی در تمامی عرصههای دانش است که مشخصه اصلی کـار رفتـه اسـت.جمالی ( ،)Jamali ،1990رستمی آن کاربرد بیرویه اصطالحات غیرفارسی در بین متخصصان ( )Rostami ،1999و خانزاده ( )Khanzadeh ،1991نیز و اندیشمندان علوم مختلف میباشد.آشوری (،1996 به نتایج مشابهی دست یافتهاند. ،)Ashuriدلیل این امر را تکوین مفاهیم و عناصر اصلی در همین راستا ،خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در جهان مدرن بیرون از دایره تجربه و زندگی اجتماعی و خرداد و تیر ماه سال 1999در سؤالی با عنوان «شوخی با تاریخی ایرانیان میداند که چون از سنت و گذشته تاریخی واژههای فرهنگستان از کجا میآید؟» علت عدم استقبال آنان برنخواسته است زبان فارسی برای اشاره به این مفاهیم مردم از واژههای مصوب فرهنگستان را از ده نفر از اساتید اسباب فراهمی از واژگان و شیوه گفتار ندارد.منصوری زبان و ادبیات فارسی دانشگاههای کشور و صاحبنظر در ( )Mansouri ،1961رویارویی ایرانیان با تمدن غرب را امر واژهگزینی جویا شد.خبرگزاریهای تسنیم و باشگاه زمینهساز پیدایش مفهوم زبان علم در ایران میداند و بر این خبرنگاران جوان نیز با طرح سؤالی مشابه علت عدم جا download date: 5/24/2024 باور است که اکثر متخصصان و اندیشمندان ایرانی در تالش افتادن واژههای مصوب فرهنگستان را از رئیس و معاون جهت انتخاب زبانی علمی برای کشور ،رای به انتخاب زبان گروه واژهگزینی این نهاد جویا شدند.با توجه به موارد ذکر فارسی بهعنوان زبان علم دادهاند.دغدغه علمی شدن زبان شده و بالاستفاده ماندن برخی از واژگان پیشنهادی فارسی زمینهساز تاسیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی فرهنگستان ،سؤال اینجاست که آیا میتوان به صرف ترجمه ) (Persian Language Academyدر ایران شد به- لغات و اصطالحات فنی و تخصصی ادعای علمی بودن طوریکه در سال 1911در دوران پهلوی اول نخستین زبان فارسی را کرد؛ یا اینکه ،در تالش جهت علمی کردن فرهنگستان فارسی با هدف معادلیابی و پیرایش این زبان از https://www.magiran.com/p2400632 زبان فارسی لوازم و ملزومات دیگری مورد نیاز هست؟ واژگان بیگانه تاسیس گردید.فرهنگستان وظیفه پاالیش پژوهش نویسنده جهت پاسخ به سؤال فوق نخست علل عدم زبان فارسی از واژگان بیگانه را بیوفقه ادامه داده است و در هایزبان رواج در خور توجه واژگان مصوب فرهنگستان در جامعه را طی سه دوره فعالیت خود مشغول واژهسازی و غنی کردن گنجینه واژگانی زبان فارسی بوده است. شناختیدرزبانهایخارجی،دوره،11شماره،4زمستان،1411ازصفحه796تا617 بر اساس مصاحبههای اساتید زبان فارسی با خبرگزاری ایسنا و همچنین مصاحبههای رئیس فرهنگستان و معاون تکاپوی فکری ایرانیان جهت علمی کردن زبان فارسی، گروه واژهگزینی این نهاد با خبرگزاریهای تسنیم و باشگاه در ترجمه اصطالحات فنی رشتههای مختلف به خوبی قابل خبرنگاران جوان به دست خواهد داد؛ سپس ،با استفاده از مشاهده است.با این حال ،به نظر میرسد که واژگان و روشنگری مفاهیم نظری مدرنیت )(Modernity مصوب فرهنگستان با استقبال گرم جامعه کنونی ایران روبرو ) (Enlightenmentو با رویکردی تحلیلی -تطبیقی نمیشوند که این موضوع در تحقیقات متعددی نشان داده ) (Comparative- descriptiveبه بررسی سیر تحول (،1992 درخشان مثال، بهعنوان است. شده فکری انسان غربی از رنسانس ) (Renaissanceتا دوران )Derakhshanدر تحقیقی جهت پی بردن به میزان پستمدرن ) (Post Modernخواهد پرداخت و با مقایسه استقبال دانشگاهیان دانشگاه شیراز از واژگان مصوب این روند با جریانات فکری خردگرا و خردگریز در جهان فرهنگستان به این نتیجه رسیده است که میل و رغبت به اسالم در دوران اوج تمدن اسالمی در قرون سوم و چهارم سمت واژههـای بیگانـه در اکثـر مـوارد ،بیشتر از واژههای هجری و همچنین تاریخ معاصر ایران در دهههای چهل و پیشنهادی فرهنگسـتان اسـت و واژههـای فرهنگستان مورد پنجاه شمسی به بررسی تأثیرات افول مکتب خردگرا (،1911 کشاورز گرفتهاند. قرار کمتری استقبال )(Rationalismدر جهان اسالم بر اندیشه ایرانی و ،)Keshavarzنیز در تحقیقی پیرامون میزان استفاده از 799 میداند که ممکن است عواقبت متعدد اجتماعی به همراه همچنین ورود لجامگسیخته تفکر غربی از طریق ترجمه به آورد.سمیعی ( )Samiei ،1961نیز با اشاره به امکانات کشور در دوران معاصر خواهد پرداخت و استدالل خواهد زبان فارسی در واژهگزینی ،ترکیب و اشتقاق را دو ابزار کرد که چگونه ترجمه بیضابطه و سیلوار آثار غربی، موثر در این راه میداند و معتقد است که ترکیب و اشتقاق اندیشه و تفکر ایرانی و به تبع آن زبان فارسی را تحت تأثیر دو ابزار اصیل واژهسازی در زبان فارسی هستند.وی ترکیب خود قرار داده است.سپس ،پیشنهادهایی را جهت پویایی و صرفی و گروهی ،اشتقاق با وندها و وند وارهها ،وامگیری علمی شدن این زبان ارائه خواهد داد. از زبانهای بیگانه با تصرف زبانی ،وامگیری از زبانهای .2پیشینهتحقیق مرده همخانواده و وامگیری از گویشها را از راههای واژهسازی در فارسی بر میشمارد. اکثر تحقیقات انجام گرفته در حوزه واژهگزینی و اصطالحشناسی در زبان فارسی با دیدگاهی صرفا زبانی به کافی ( )Kafi ،1961نیز در مقالهای با عنوان مبانی مسئله زبان علم مینگرند و در صددند تا با ارائه علمی واژهسازی و واژهگزینی ساخت مصدر را یکی از راهکارهایی جهت فعال کردن قدرت واژهسازی زبان فارسی بهترین راههای واژهگزینی میداند که به تبع آن میشود هویت زبانی فارسی را در برابر هجوم واژگان خارجی حفظ download date: 5/24/2024 واژگان بسیاری تولید کرد.وی اقبال مردم به واژگان جدید نمایند.مجموعه مقاالت اولین و دومین هماندیشی مسائل را به سه ویژگی فرهنگستان یعنی صالحیت ،مقبولیت و واژهگزینی و اصطالحشناسی که توسط فرهنگستان زبان و قدرت و نفوذ آن ارتباط میدهد و معتقد است مقبولیت عام ادب فارسی به ترتیب در سالهای 1961و 1912منتشر شد موید این نکته است.این تحقیقات کمتر به مسئله روح داشتن فرهنگستان پذیرش نوواژگان را از سوی مردم تسهیل علمی و لزوم تقویت اندیشهورزی در میان ایرانیان میکند.منصوری ( )Mansouri ،1961نیز در مقالهای پرداختهاند که میتواند پاسخی در خور توجه در راستای تحت عنوان «واژهگزینی :تهاجم یا تظریف فرهنگی» معتقد علمی کردن زبان فارسی در کشور باشد.بهعنوان مثال، https://www.magiran.com/p2400632 است که عمل واژهگزینی و ترجمه اصطالحات زبانهای نعمتزاده ( )Nematzadeh ،1961جهت فعالسازی شناختیدرزبانهایخارجی،دوره،11شماره،4زمستان،1411ازصفحه796تا617 بیگانه به زبان فارسی تنها در ظاهر کلمات خارجی را واژهسازی در زبان فارسی از مفهوم استدالل مدد میگیرد و پوششی بومی میدهد و با توجه به هویت جدانشدنی زبان ضمن تقسیم استدالل به انواع مختلف استدالل سابقه، و اندیشه ،ترجمه واژگان خارجی باعث ورود اندیشه همآوایی ،هماهنگی ،نگرش و گرایش توصیه میکند که نوواژگان ساخته شده در علوم مختلف ،با واژگان موجود در خارجی به زبان فارسی میشود و این یعنی پذیرش نظام آن علوم به طریقی هماهنگی داشته باشند.به عبارت دیگر، تفکری و فرهنگ غرب در عمیقترین الیههای آن.گلکار و این پژوهشگر معتقد است واژههای جدید ساخته شده همکاران ( )Golkar et al ،1990نیز با پرداختن به میباید از لحاظ دستوری و آوایی با سایر واژگان موجود در تغییرات آوایی وامواژههای روسی در زبان فارسی به بررسی زبان هماهنگ باشند. روندهای کلی وامگیری و تغییرات حاصل از آن از این زبان معصومی ( )Masoumi ،1912نیز با تاکید بر اهمیت پرداختهاند. واژهسازی ،این فرایند را راهی جهت حفظ استقالل زبان فارسی در برابر زبانهای خارجی میداند و معتقد است که همانگونه که مالحظه میشود اکثر مقاالت حوزه زبان اگر زبانی غیر از فارسی بهعنوان زبان علم در ایران انتخاب علم تنها به بررسی فرایندهای زبانی واژهگزینی در زبان شود الیههای مختلف اجتماعی و تودههای مردم از علم فارسی پرداختهاند و بررسی عمیقتر مسئله زبان علم در هایزبان بیگانه شده و رابطه آنان با علم قطع میشود.همچنین ،وی کشور را کمتر مورد توجه قرار دادهاند.وجه تمایز پژوهش ضعف دیگر این انتخاب را جدایی نخبگان علمی از مردم پژوهش حاضر با سایر پژوهشهای این حوزه بررسی وضعیت 600 فردگرایی انسانی، خرد به عمیق اطمینان تاریخی زبان فارسی در دوران معاصر و تالش جهت ارائه )(Individualismو شکاکیت ) ، (Skepticismبر پیشنهادهایی در راستای رفع واپسماندگیهای تاریخی این خودمختاری و توانایی انسان در شناخت هستی تاکید زبان است.پژوهشگر تحقیق حاضر با اتخاذ رویکردی فراوانی کرد.این تفکر که در شناختشناسی خود تحلیلی-تطبیقی استدالل خواهد کرد که دستیابی به زبانی عینیتگرایی را در پیش گرفته است بر روشنگری و علمی و به تبع آن ارتقاء جایگاه زبان فارسی تنها با بررسی واقعگرایی متافیریکیاش استوار است.خودمختاری حاصل امکانات واژهسازی و برگردان فارسی واژگان تخصصی از تفکر مدرن و روح علمی برخواسته از آن ،همه پدیدارها میسر نمیشود؛ بلکه ،عوامل دیگری در میان دخیلاند که در و ابژههای جهانی را در برابر ذهن و حس انسانی قرار داد و این تحقیقات کمتر به آنها اشاره شده است. چیرگی بشر بر پهنه طبیعت پس از انقالب صنعتی شور و رنسانس،روشنگریومدرنیسم شتابی شگرف در انسان کنشگر غربی جهت فهم جهان و هر آن چه در آن است را به بار آورد.به زعم آشوری پیدایش علم نوین در اروپا بعد از رنسانس سبب ایجاد ( ،)1996درست در این روند تاریخی بود که زبانهای پروژه بیکران شناخت در غرب شد و انسان و توانمندیهای اروپایی نیز همپای روح علمی پدیدار گشته حاصل از نگاه وی را در مرکز توجه خود قرار داد.این حرکت عظیم download date: 5/24/2024 اومانیستی به انسان بالیدند و به تدریج متکامل شدند و به فکری که به زعم هال ( )2003, Haleواکنشی به عقاید مرتبه زبان علمی رسیدند. قرون وسطایی به شمار میرفت تأثیرات بسیاری از نهضت ترجمه تودلو در قرن 19پذیرفته است؛ بهطوریکه ،به زبانعلم اعتقاد کوریک ( ), Corrick ،6002ترجمه آثار عربی به به اعتقاد آشوری ( ،)1996روح علمی متولد شده در غرب زبانهای اروپایی و یافتن دوباره کتب یونانی و رومی جهت توصیف دقیق ابژههای شناسایی انسان زبان علمی را باستان ،در پیدایش این جنبش عظیم فکری نقش موثری طلب میکرد ،زبانی که از ارزشهای داوری به دور است و داشتهاند.پیدایش اومانیسم در دل جنبش رنسانس ضمن https://www.magiran.com/p2400632 زبانی ویژه اهل تخصص و فن است.آشوری ( )1996در احیای مطالعه آثار کالسیک یونانی که برک ( 1964, پژوهش تعریف زبان علم این نوع زبان را دارای کارکرد و )Burkeاز آن بهعنوان دانش نو یاد میکند به ظهور تفکری هایزبان ویژگیهای متفاوتی از زبان روزمره میداند و نگاه عینی و انجامید که به انسان ،ظرفیتها ،اعمال و دستاوردهای او شناختیدرزبانهایخارجی،دوره،11شماره،4زمستان،1411ازصفحه796تا617 دقت منطقی آن را وجه تمایز این زبان از زبان روزمره جایگاهی ارزشمند بخشید. میداند.آشوری در ادامه ،زبان علم را زبانی عاری از به اعتقاد کوریک ( ،)Corrick ،2007جنبش رنسانس پیشداوریهای اخالقی و اجتماعی زبان روزمره میداند و و انسانگرایی حاصل از آن منجر به ظهور عصر روشنگری بر دقت و وضوح واژگانی آن تاکید میکند.زرنیخی (،1912 در اروپای قرن هفدهم و خردگرایی)(Rationalism )Zarnikiنیز زبان علم را زبانی مجهز به واژگان تخصصی گردید و نیروی خرد انسانی و روش علمی را جهت علوم مختلف میداند و به نقش آن در توسعه ملی کشورها پاسخگویی به مسایل جهانی مورد تاکید قرار داد.با فرا اشاره میکند.وی واژگان تخصصی را از مؤلفههای زبان رسیدن انقالب صنعتی در قرون هجدهم و نوزدهم ،روح علم بر میشمارد و زبان علم را ابزار مهم توسعه علمی علمی در قلمروی فکر اروپاییان میدان پهناوری برای خود قلمداد میکند.درست به همین علت است که فرهنگستان یافت و تالش انسان جهت کنترل تمامی ابعاد هستی ضمن زبان فارسی در راستای علمی کردن و غنی کردن گنجینه گسستن پیوند وی با طبیعت ،عالم هستی و هر چه در آن واژگانی این زبان اقدام به برگردان واژگان تخصصی به زبان هست را به ابژه شناخت انسان تبدیل کرد.با پشت سر فارسی میکند. نهادن انقالب صنعتی بشر وارد دوران تازهای از حیات خود جریاناتروشنگریوضدروشنگریدرغرب یعنی مدرنیسم گردید.تفکر مدرنیسم با طبیعت باوری، 601 دست زد جنبش پستمدرنیسم بود.وی معتقد است تاکید بر استفاده بیش از حد از نیروی تعقل جهت پستمدرنیسم خرد و فردگرایی را که کل جهان روشنگری پاسخگویی به نیازهای جامعه بشری واکنشهای زیادی در بر آنها استوار است مردود شمرد.به اعتقاد گری ( 1995: کشورهای غربی برانگیخت.این واکنشها را میتوان بهطور فیلسوف آمریکایی «ما امروز در میان )Gary ،145 کلی از جانب رومانتیکهای آلمانی (German ویرانههای تاریک پروژه روشنگری زندگی میکنیم ،که (،)2006 )Romanticism همانا پروژه مسلط دوران مدرن است ».هیکس ()2011 احساساتگرایان ) (Sensualismقرن )1999( 11و معتقد است که جنبش پستمدرن با متافیزیک ضد (،1762 روسو دانست. ()2011 پستمدرنها واقعگرایانه خود و شناختشناسی ذهنیتگرای اجتماعی ،)Rousseauیکی از پیشگامان جنبش احساساتگرایی، خود ،بر ساختگرایی واقعیت اجتماعی تاکید دارد و پیشرفت علوم و فنون را موجب تباهی انسان میدانست و عینیتگرایی مدرن را مردود میشمارد.بسیاری از با تاکید بر شور و احساسات انسانی اعتقاد داشت که پستمدرنهای غربی چون دریدا ،فوکو ،لیوتار و رورتی، وابستگی صرف به تفکر منطقی بهعنوان راهنمای دستیابی به خرد را از آن جهت مورد حمله قرار میدهند که معتقدند حقیقت نمیتواند انسان را به هدف خود برساند.وی معتقد تمدن غربی به نام خرد ،حقیقت و واقعیت را به بند کشیده بود که نهادهای اجتماعی زندگی مدرن ،انسان را از download date: 5/24/2024 است؛ بهطوریکه ،لیوتار ( )Lyotard ،1984خرد و آزادیهای طبیعیاش محروم ساختهاند.اما ،به زعم کوریک قدرت را یکی میداند و فوکو ( )Foucault ،1982نیز ( ،)2006توجه گسترده به عواطف انسانی واکنشی جهت دانش را به نمود قدرت اجتماعی فرو میکاهد. رد کردن تمام عیار عقل و دستاوردهای رنسانس و روشنگری که همانا انسانگرایی است نبود؛ زیرا ،به گفته نهضتترجمهبغدادوجریاناتخردگراوخردگریزدر پیتر گی ( )Gay ،1979اروپاییان احساساتگرایی را جهاناسالم پیشروی طبیعی جنبش روشنگری میدانستند. در دوران خالفت عباسیان بر سرزمینهای اسالمی حرکت بایزر ( ،)Beiser ،2006جنبش رمانتیکهای آلمانی را https://www.magiran.com/p2400632 عظیمی جهت ترجمه آثار فارسی ،سانسکریت و یونانی به شناختیدرزبانهایخارجی،دوره،11شماره،4زمستان،1411ازصفحه796تا617 واکنش دیگری به جریان روشنگری در غرب میداند.این زبان عربی آغاز شد.میریام سالمه کار (Salame ،1961 جنبش فکری که در قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم )carقرون سوم و چهارم هجری را سالهایی پرتالش شکوفا شد با تاکید بر مفهوم بیلدونگ ) (Bildungبه جهت برگرداندن آثار فلسفی و علمی یونانیان به زبان عربی معنای خود تحقق بخشی) ، (Self-actualizationبر میداند.کربن ( )Carbon ،1969خواستگاه فلسفه اسالمی پروراندن تمامی قوای انسانی در قالب یک فرد تاکید کرد و را یونان باستان میداند و معتقد است که با تأثر از عدم توجه به احساسات و عواطف انسانی در جنبش اندیشههای یونانی سه جریان بزرگ فلسفی اسالم یعنی روشنگری را به چالش کشید.به اعتقاد رومانتیکها «نه تنها فلسفه مشاء ،اشراق و حکمت متعالیه در آن زاده شدند.به عقل بلکه حسانیت و نه تنها خرد که حس و احساس نیز اعتقاد آقاجانلو ( ،)Aghajanlou ،1991علوم یونانی، باید تحت تعلیم و تربیت قرار گیرند» (.)2006: 73اما به ایرانی و هندی پس از ورود به جهان اسالم به رشد و اعتقاد بایزر ( ،)2006رمانتیکهای آلمانی علیرغم انتقاد از بالندگی رسیدند؛ بهطوریکه ،شرح ابن رشد بر متافیزیک روشنگری طرفدار آن نیز بودند.آنها بیشترین ارزش را به ارسطو به مهمترین کتاب برای فهم فلسفه ارسطو تبدیل شد. اهمیت قوای نقادی عقل بهخصوص حق فرد در انتقاد از روزنتال ( )Rozental ،1917نیز روند ترجمه در دوران همه باورها میدادند که کامال با روح علمی اروپاییان خالفت اسالمی را ترجمه به همراه تصحیح میداند و هماهنگ بود. شرحی که اندیشمندان مسلمان بر ترجمه آثار یونانی هایزبان مینگاشتند را سبب تعالی این آثار میداند.به زعم گوتاس به اعتقاد هیکس ( ،)Hicks ،2011جنبش فکری پژوهش ( ،)Gutas ،2001نهضت ترجمه بعد از دو قرن وارد دیگری که به رد کردن عناصر اصلی جریان روشنگری 602 آثار غربی در کشور میپرداختند.اما ،همان طور که محققانی مرحله نگارش آثار مستقل میشود و طبق گفته فاخوری ( چون مالنظر ( )Mollanazar ،1991معتقدند در دوران )Fakhori ،1999مسلمین فلسفه را از جایی آغاز میکنند کنونی ورود افسارگسیخته اندیشه غربی به کشور و توجه که حکمای یونان به پایان رسانده بودند؛ بهطوریکه ،در این بیش از حد به ترجمه مانعی در برابر شکوفایی اندیشه اصیل دوران توسعه دانشهای انتقال یافته و نقد و ارزیابی آنها و بومی ایرانی گشته است که برای مقابله با آن میتوان به جای ترجمه را گرفت. ترجمه انتقادی و همچنین تحشیهنویسی ،نقدنویسی، ظهور بزرگانی چون ابنسینا ،فارابی ،رازی و ابوریحان ردیهنویسی و توضیحنویسی بر آثار غربی همت گماشت. بیرونی در قرون سوم و چهارم هجری که نمایندگان بزرگ .9روشتحقیق جذب ،تحلیل و بسط اندیشه یونانیاند جوانههای روح علمی را در جهان اسالم به نمایش گذاشت.اما ،به اعتقاد مقاله حاضر نخست جهت پیبردن به علل عدم استقبال آشوری ( ،)1996جهاد بزرگ ابوحامد غزالی با یونانیت و مطلوب بخشهایی از جامعه ایران از واژگان مصوب غلبه اندیشه اشاعره بر جریان خردگرای معتزله سبب افول فرهنگستان در مطالعهای کیفی از نوع تحلیل محتوا این جریان خردگرا در جهان اسالم گردید و به تقویت ) (Thematic analysisو با استفاده از نمونهگیری ظاهرگرایان عقلگریز در جهان اسالم انجامید.این جریان download date: 5/24/2024 هدفمند مبتنی ) (Expert samplingبر فرد ماهر به بنیادگرای افراطی با هدف نابودی عقل فلسفی به مبارزه با تحلیل محتوای مصاحبههای ده تن از اساتید زبان و ادبیات جریان عقلگرایی پرداخت که در جریان نهضت ترجمه فارسی صاحبنظر در امر واژهگزینی که در خرداد و تیر ماه رشد کرده و بالیده بود که این امر سبب آسیب شدید به سال 1999با خبرگزاری ایسنا انجام شد و همچنین جریان خردگرا در جهان اسالم شد آسیبی که متوجه زبان و گفتوگوی رئیس فرهنگستان و معاون گروه واژهگزینی این سیر پیشرفت آن نیز شد. نهاد با خبرگزاریهای تسنیم و باشگاه خبرنگاران جوان پرداخته است.به منظور تحلیل محتوای دادههای کیفی دورهمعاصر:نفوذفزایندهغربوطرحترجمهانتقادی https://www.magiran.com/p2400632 بدست آمده و جهت رسیدن به مفاهیم مهم و اصلی پژوهش همانگونه که ورود اندیشههای یونانی در دوران خالفت مصاحبهها ،از نظریه تحلیل محتوا بران و کالرک ( ،2006 هایزبان عباسیان سبب پیدایش تکاپوی فکری عظیمی نزد دانشمندان )Braun and Clarkeاستفاده شد؛ بدین نحو که ،ابتدا مسلمان شد ،ورود اندیشههای غربی در دوران معاصر نیز شناختیدرزبانهایخارجی،دوره،11شماره،4زمستان،1411ازصفحه796تا617 سخنان اساتید زبان فارسی در پاسخ به پرسش «شوخی با پیشرفتهای عظیمی در حوزه اندیشه و تفکر ایرانیان پدید واژگان فرهنگستان از کجا میآید؟» مورد بررسی قرار آورد که از مهمترین نمودهای آن میتوان به مدرنیزایسون گرفت و با چند مرتبه تحلیل ،سه عامل اصلی و مشترک در فزاینده کشور اشاره کرد.با این حال ،ورود لجام گسیخته مصاحبهها به دست آمد.این افراد «دالیل سیاسی»« ،توجه آرای غربی به کشور بهخصوص در سالهای قبل از انقالب به زبان از جانب مردم» و «ضعف فرهنگستان در واژهگزینی» اسالمی موجی از مخالتها را در کشور به راه انداخت؛ به- را سه عامل مهم مقاومت در برابر واژههای فرهنگستان طوریکه ،به گفته آبراهامیان ( ،)Abrahamian ،1982در میدانند.سپس ،گفتوگوی رئیس فرهنگستان در مصاحبه با سالهای پایانی رژیم شاهنشاهی روشنفکران ایرانی روحیه خبرگزاری تسنیم در 26شهریور ماه سال 1991در پاسخ ضد امپریالیستی انقالب ایران را میستودند.نقش و تالش به سؤال «چرا معادلهای فرهنگستان در میان مردم جا هدفمند شماری از ناشران ایرانی در دهههای چهل و پنجاه نمیافتد؟» مورد بررسی قرار گرفت و تحلیل محتوای آن شمسی در گسترش ورود اندیشه غربی به ایران را نیز نشان داد که «اشکال داشتن خود واژه» و «کوتاهی نهاد نمیتوان نادیده انگاشت؛ بهطوریکه ،به اعتقاد امامی استفاده کننده از واژه» از دالیل عدم استقبال از واژگان ( )Emami ،1911مؤسسات انتشاراتی فرانکلین و بنگاه مصوب فرهنگستان به حساب میآید.همچنین ،گفتوگوی ترجمه و نشر کتاب بهطور هدفمندی به ترجمه و انتشار معاون گروه واژهگزینی فرهنگستان با باشگاه خبرنگاران 609 همان گونه که مشاهده میشود این دو مصاحبهشونده دالیل جوان در 29تیر ماه سال 1996در پاسخ به سؤال «چرا سیاسی را از دالیل عدم اقبال بخشهایی از جامعه به واژگان مردم واژههای مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی را مصوب فرهنگستان میدانند.آنها معتقدند مخالف با رئیس استفاده نمیکنند؟» مورد بررسی قرار گرفت و «تبلیغ واژگان فرهنگستان و دیدگاههای سیاسی وی ممکن است به جدید مصوب از صدا و سیما» را راه موثر در پذیرش این مخالف با واژههای نوساخته توسط این نهاد بیانجامد.بنابر واژگان دانست. نظر این مصاحبهشوندهها ،دالیل عدم پذیرش واژگان سپس ،با استفاده از مفاهیم نظری مدرنیته و روشنگری و مصوب در واقع دالیلی غیرزبانیاند و از مسایل سیاسی در رویکردی تحلیلی -تطبیقی سیر پیشرفت زبانهای نشئت میگیرد.بنابراین ،آلوده کردن واژهگزینی به سایر اروپایی و زبان فارسی مورد بحث و بررسی قرار خواهد مسائل برونزبانی در حقیقت حساس کردن ذهن مردم به گرفت تا علل پیشرفت این زبانها و عقبماندگی تاریخی مسائل حاشیهای است که در نهایت میتواند به مقبولیت این زبان فارسی ریشهیابی شود و پیشنهادهایی جهت علمی واژگان آسیب برساند.با توجه به وجود سلیقههای مختلف شدن زبان فارسی ارائه گردد. و گاه متضاد سیاسی در کشور ،واژههای انتخاب شده توسط افراد متعلق به طیفهای سیاسی خاص میتواند با ایجاد نظرات اساتید دانشگاه درباره عدم استقبال از واژگان download date: 5/24/2024 واکنشهای سلبی به موضعگیری در برابر واژگان ساخته مصوب فرهنگستان در مصاحبه با خبرگزاری ایسنا: شده توسط فرهنگستان بیانجامد و پذیرش واژگان در جامعه الف:دالیلسیاسی را دست کم از سوی بخشهایی از مردم و کنشگران سیاسی نظر اولین مصاحبهشونده: و اجتماعی با دشواریهایی مواجه سازد. «یکی از وجوه این مخالفت با فرهنگستان ب:دالیلتوجهبهزبانازجانبمردم شخص رئیس فرهنگستان است.بعضیها چون نظر سومین مصاحبهشونده : احیانا با ایشان مشکل سیاسی و مشابه آن دارند https://www.magiran.com/p2400632 «ممکن است گاهی به طنز درباره اصطالحات این را به بخشهای مختلف فرهنگستان تسری شناختیدرزبانهایخارجی،دوره،11شماره،4زمستان،1411ازصفحه796تا617 نوساخته صحبت شود که نشانه این است که میدهند.حاال کسانی که این قبیل مخالفتها را مردم به زبانشان و به واژههای مصوب دارند ،این مخالفتها را به لغاتی که فرهنگستان فرهنگستان اهمیت میدهند.ممکن است کسی تصویب کرده و مایل است که مردم فارسیزبان بنا بر ذائقهاش ،واژه نوساختهای را نپسندد یا آنها را به کار ببرد ،تسری میدهند». برابرنهاده دیگری را به جای آن ترجیح (خبرگزاری ایسنا 11خرداد )1999 بدهد ،این طبیعی است.در مورد همه واژههای نظر دومین مصاحبهشونده: زبان میشود این بحث را پیش کشید؛ از «برخی افراد که عادت دارند همهچیز را سیاسی واژههایی که از قدیم داشتیم تا به امروز». کنند ،بدون هیچ دلیل و ضرورتی ،واژهگزینی را (خبرگزاری ایسنا 9تیر )1999 که یک فرایند علمی و تخصصی است ،به نظر چهارمین مصاحبهشونده: سیاست آلوده میکنند و سعی میکنند ذهن «این که حاال مردم با واژگان پیشنهادی شوخی جامعه را نسبت به فرهنگستان و واژهگزینی که میکنند ،به نظر من لزوما چیز بدی نیست ،حتی هیچ انسان وطندوست و فرهنگمداری در ضرورت آن شکی ندارد ،حساس کنند». هایزبان فکر میکنم این نشان میدهد دانش زبانی مردم باال رفته که به فرآیندهای شکلگیری واژگان و (خبرگزاری ایسنا 91خرداد )1999 پژوهش ساختار واژگان دقت میکنند.قبال فقط برخی 601 و اصطالحاتی را که در جامعه و بین نسل خواص دغدغه واژههای پیشنهادی فرهنگستان جوان توسعه پیدا میکند رصد کند؛ بنابراین را داشتند که در آثارشان منعکس میشد و شاهد این هستیم که عموما فرهنگستان از ورود بعضی از این واژههای پیشنهادی را نقد واژگان ،ادوات و مفاهیم به زبان فارسی عقب میکردند.ولی امروزه این مسئله عمومیتر شده است( ».خبرگزاری ایسنا 20خرداد )1999 و این شوخیها نشان میدهد تعداد بیشتری از مردم دغدغه زبان فارسی را دارند و به نظر من نظر هفتمین مصاحبهشونده: این اتفاق خوبی است( ».خبرگزاری ایسنا 1تیر