Nauka o informacji - Ćwiczenia - PDF

Nauka o informacji - ćwiczenia dr Bożena Jaskowska Nauka o informacji – ćwiczenia I rok, I semestr  Nauka o informacji - informatologia Wykłady – 6 godzin (zdalnie) Ćwiczenia – 9 godzin (stacjonarnie) Kryteria oceny: Egzamin – teoria i treści z wykładów oraz wyb...

Nauka o informacji - ćwiczenia dr Bożena Jaskowska Nauka o informacji – ćwiczenia I rok, I semestr  Nauka o informacji - informatologia Wykłady – 6 godzin (zdalnie) Ćwiczenia – 9 godzin (stacjonarnie) Kryteria oceny: Egzamin – teoria i treści z wykładów oraz wybranych ćwiczeń Zaliczenie z zadań wykonywanych podczas ćwiczeń Ćwiczenia – zagadnienia Społeczeństwo agrarne, industrialne i informacyjne i ich infrastruktura wiedzy Koncepcje informacji w różnych dyscyplinach naukowych Działalność informacyjna, procesy informacyjne, usługi informacyjne Organizacja informacji: analiza zawartości treściowej zbioru informacyjnego i dokumentu, tworzenie abstraktów Indywidualne zarządzanie informacją, osobiste archiwa cyfrowe Strategia informacyjna i audyt informacyjny Cykl życia informacji w różnych kontekstach i systemach wiedzy Kultura informacyjna i dydaktyka informacyjna Ćwiczenia - zadania na ocenę Sporządzenie abstraktu i opracowanie słów kluczowych do dokumentu informacyjnego Analiza cyklu życia informacji w wybranym systemie informacyjnym Opracowanie propozycji zajęć z zakresu dydaktyki informacyjnej Od społeczeństwa agrarnego do informacyjnego dr Bożena Jaskowska Nauka o informacji – ćwiczenia I rok, I semestr  Trzy fale Tofflera Fala agrarna – związana z pojawianiem się około 10 000 lat temu wynalazków i umiejętności związanych z rolnictwem i upowszechnieniem osiadłego trybu życia Fala przemysłowa - związana z wynalazkiem druku i maszyny parowej oraz pojawieniem się industrializmu w drugiej połowie XVIII w. - wytwarzanie stali, elektryczność, nowe środki transportu i masowa komunikacja, standaryzacja i uniformizacja Trzecia fala – doświadczana obecnie powstanie nowych technologii umożliwiających nieograniczoną komunikację rozwój usług odejście od masowej produkcji Kryteria socjologiczno-historyczne Społeczeństwo rolnicze (pierwotne, agrarne) Społeczeństwo przemysłowe (industrialne, techniczne) Społeczeństwo informacyjne (technologiczne) Trudno wskazać na wyraźne kamienie milowe w tym rozwoju, ale najczęściej wymienia się: wynalezienie maszyny parowej (1769) wynalezienie pierwszego komputera, stworzenie sieci Internet, zdominowanie gospodarki przez sektor usług (usługi po raz pierwszy przekroczyły magiczną granicę 50% PKB w USA) Każda nowa cywilizacja niesie ze sobą: nowy styl życia rodzinnego zmiany w sposobie pracy inne odnoszenie się do siebie i życia nowe formy działalności gospodarczej nowe konflikty nową świadomość odmienną infrastrukturę wiedzy i informacji  Cywilizacja agrarna Poprzedzona okresem tzw. ludów prymitywnych, żyjących w niewielkich gromadach i plemionach, utrzymujących się ze zbieractwa, łowiectwa lub rybołówstwa Pojawienie się ROLNICTWA uprawa ziemi staje się podstawą gospodarki, życia, kultury, struktury rodziny i polityki przeważa prosty podział pracy, pozycję życiową określa urodzenie zdecentralizowana gospodarka à w każdej mikrospołeczności wytwarzano większość niezbędnych dla życia produktów sukcesywnie rozwijana sztuczna produkcja żywności oraz techniki jej konserwacji dają człowiekowi coraz więcej egzystencjalnego bezpieczeństwa i perspektyw rozwojowych Społeczeństwo agrarne Ziemia Narzędzia Żywność Rozwój społeczeństwa agrarnego Zaniechanie używania narzędzi ręcznych na rzecz pługa i innych narzędzi z metalu Osiadanie w jednym miejscu Wzrost wydajności uprawy Rozwój systemów nawadniania Nadwyżki żywności wpływają na rozwój nowych zawodów i specjalizacji Wymiana towarowa à wymiana pieniężna à rozwój rynku i handlu Narastają różnice i nierówności społeczne – pojawiają się klasy społeczne Technosfera społeczeństwa agrarnego Energia czerpana z „żywych baterii”: tzn. mięśni ludzkich i zwierzęcych źródeł naturalnych, tj.: słońca, wiatru i wody Ówczesne wynalazki techniczne (np.: kołowroty, katapulty, żurawie) służyły głównie do zwielokrotnienia siły ludzi i zwierząt  Socjosfera społeczeństwa agrarnego rozbudowana struktura rodziny władza należy do najstarszego mężczyzny, który ma największą wiedzę spośród wszystkich członków rodziny przekazywanie władzy, wiedzy i dziedziczenie dóbr materialnych odbywało się na zasadzie starszeństwa i płci praca ludzi odbywa się w miejscu zamieszkania wszędzie tam, gdzie rolnictwo stanowi podstawę egzystencji - ludzie żyją w dużych, wielopokoleniowych zbiorowiskach Infosfera społeczeństwa agrarnego tradycja przekazu ustnego w edukacji uczenie się przez rytuał edukacja rodzinna, później szkoły wiejskie rozwój kultur lokalnych (społeczności wiejskich lub państwa – miasta) Ćwiczenie Praca w zespołach 3-4 osobowych Proszę opisać / narysować prognozę pogody w społeczeństwie agrarnym oraz sposób poinformowania o tym Społeczeństwo industrialne Zatrudnienie z rolnictwa przesuwa się na przemysł Dominująca rola przemysłu Zjawiska społeczne wynikające z procesu industrializacji (rosnąca produktywność, poprawa warunków życia, mniejsza rola instytucji rodziny, sekularyzacja, urbanizacja) Produkcja masowa Kapitalizm i socjalizm Technosfera społeczeństwa industrialnego Przestrzenna koncentracja ogromnego potencjału siły roboczej Masowa produkcja różnych dóbr konsumpcyjnych i inwestycyjnych Wykorzystywanie nieodnawialnych surowców (np. węgiel, gaz, ropa naftowa) i zasobów naturalnych Kapitał Wynalazki naukowe i techniczne Symbole: taśma produkcyjna oraz stworzenie maszyny parowej, żarówki, telefonu, radia, telewizora oraz komputera Automatyzacja Standaryzacja logistyki Socjosfera społeczeństwa industrialnego Praca zorganizowana i zinstytucjonalizowana Rynek robotniczy, sektor przemysłowy Dezintegracja więzi między ludźmi (odczłowieczenie pracownika i przedmiotowe traktowanie przez przedsiębiorcę) i niechęć w kontaktach między nimi Narastające napięcia społeczne: kodyfikacja praw obywatelskich, wprowadzenie systemów: zdrowotnego, emerytalnego, edukacyjnego oraz pomocy społecznej, rozpad systemu kolonialnego, zniesienie segregacji rasowej, powstanie licznych organizacji lokalnych, narodowych i międzynarodowych regulujących stosunki międzyludzkie oraz rozwój organizacji pozarządowych. Infosfera społeczeństwa industrialnego Wzrost zapotrzebowania na pracowników mających określone umiejętności i wiedzę Wynalezienie maszyny drukarskiej à powstanie systemu edukacyjnego z powszechnym kształceniem podstawowym Kształcenie na poziomach średnim i wyższym – charakter elitarny (zwłaszcza na początku) Rozwój komunikacji za sprawą telegrafu, telefonu, radia i telewizora Ćwiczenie cd. Praca w zespołach 3-4 osobowych Proszę opisać / narysować prognozę pogody w społeczeństwie industrialnym oraz sposób poinformowania o tym Społeczeństwo informacyjne Istotą cywilizacji informacyjnej nie jest jedynie powszechne wykorzystanie rozwiązań technologii informacyjnej ALE fakt, że informacja i wiedza zaczynają odgrywać rolę podstawowego, a stopniowo nawet decydującego czynnika produkcji – obok kapitału, pracy i surowców Decydujący dla sukcesu ekonomicznego przedsiębiorstwa staje się więc dostęp do zasobów informacji oraz umiejętność ich właściwego wykorzystania  Technosfera społeczeństwa informacyjnego Informacja, wiedza nie tylko substytut surowców, materiałów i procesów, ale przede wszystkim podstawa wymiernych oszczędności czasu, energii i ludzkiego wysiłku, który powinien być wykorzystany do tworzenia nowych, jeszcze bardziej wydajnych i sprawnych technologii Spolaryzowana wiedza jest wykorzystywana do tworzenia nowych technologii w: sferze zarządzania obszarze produkcji przemysłowej organizacji transportu dystrybucji towarów Symbol: komputer przeznaczony do pracy w sferze niematerialnej informacji  Socjosfera społeczeństwa informacyjnego „Praca zunifikowana” - możliwość posługiwania się przez pracowników identycznymi narzędziami pracy (np. komputer, Internet) bez względu na szerokość geograficzną, system polityczno-gospodarczy, dział gospodarki narodowej, formy działalności gospodarczej i zawodowej, prace zespołowe czy indywidualne Sektor usług + sektor usług know how Infosfera społeczeństwa informacyjnego Wszechobecność komputera + łatwość integracji z innymi urządzeniami technicznymi i różnorodnym oprogramowaniem Internet - „dopełnienie komunikacyjne” komputera Całkowicie nowy sposób życia W praktyce funkcjonowanie społeczeństwa informacyjnego polega na: przenikaniu do sieci życia politycznego, kulturalnego, społecznego, obywatelskiego itp. oraz realny wpływ technologii na procesy polityczne i gospodarcze korzystaniu z informacji w źródłach internetowych, wykorzystywaniu technologii do komunikowania się rynku e-commerce zdalnym wykonywaniu obowiązków zawodowych e-learningu Proszę zastanowić się i podać dwa konkretne przykłady projektów w zakresie: E-administracja E-medycyna E-learning E-kultura E-rozrywka E-praca E-commerce (e-handel)  Społeczeństwo agrarne Społeczeństwo Społeczeństwo industrialne informacyjne Energia Odnawialne (naturalne) Nieodnawialne źródła Powrót do odnawialnych źródła energii energii; energia źródeł energii, atomowa wyrafinowane technologie Podstawowy zasób Ziemia Zasoby naturalne, Idee i informacje, wiedza ludzie, fabryki, urządzenia, kapitał Wytwarzany produkt Żywność Dobra przetworzone Wiedza, technologie Gospodarka Barter Kapitalizm i socjalizm Restrukturyzacja ustrojów, brak czystych form systemowych; hybrydy Centralizacja / Decentralizacja (z Centralizacja Decentralizacja decentralizacja konieczności) społeczeństwa oraz instytucji, globalna współzależność  Społeczeństwo agrarne Społeczeństwo Społeczeństwo industrialne informacyjne Społeczeństwo Klasy społeczne Społeczeństwo masowe Zróżnicowane społeczeństwo (akceptacja społeczna nie wymaga dostosowania do standardów) Rodzina Rozszerzona, Rodzina „nuklearna” Wielorakie wzorce rodziny, wielopokoleniowa (pracujący ojciec, niepracująca (społeczna akceptacja nie matka, z reguły dwoje dzieci) łączy się z naśladowaniem jakiegoś jednego modelu) Edukacja Tradycja przekazu Edukacja masowa, Zróżnicowane modele ustnego; uczenie się przez jednakowa dla wszystkich edukacyjne rytuał; edukacja rodzinna, później szkoły wiejskie Kultura Kultury lokalne Kultury narodowe Kultura globalna (jedność i (społeczności wiejskich lub (na bazie państwa różnorodność kultur świata) państwa – miasta) narodowego) Nauka Magia, alchemia Eksperymenty, badania, Oparta na nowych również finansowane technologiach prywatnie Społeczeństwo sieciowe Manuel Castells - nowa forma organizacji społecznej, wynikająca z rozwoju nowoczesnych technologii komunikacyjnych Usieciowienie Konwergencja mediów Globalne powiązania Decentralizacja i autonomia Interaktywność Zmiany w strukturze władzy i wpływów Elastyczność i mobilność  Społeczeństwo informacyjne koncentruje się na roli informacji i technologii w gospodarce oraz rozwoju społecznym, z naciskiem na dostęp do wiedzy i jej przetwarzanie Społeczeństwo sieciowe opiera się na cyfrowych i społecznych sieciach, które organizują interakcje między ludźmi i instytucjami, umożliwiając globalną komunikację i decentralizację władzy oraz informacji Ćwiczenie cd. Praca w zespołach 3-4 osobowych Proszę opisać / narysować prognozę pogody w społeczeństwie informacyjnym i/lub sieciowym oraz sposób poinformowania o tym Rewolucje przemysłowe 1.0 – od połowy XVIII wieku do końca XIX wieku – mechanizacja produkcji i produkcji przemysłowej; energia parowa, energia węglowa, pierwsze fabryki 2.0 – linia montażowa, centralizacja i monopolizacja, elektryczność 3.0 – komputeryzacja, robotyzacja, e-mail, internet Rewolucja 4.0 Kolejny etap rozwoju technologicznego, który ma istotny wpływ na gospodarkę, przemysł i społeczeństwo Związany z rosnącą rolą automatyzacji, digitalizacji i sztucznej inteligencji Automatyzacja i cyfryzacja produkcji Integracja takich technologii jak: internet rzeczy, sztuczna inteligencja, analiza danych, druk 3D, robotyka, chmura obliczeniowa Optymalizacja produkcji dzięki technologiom Komunikacja maszyn Maszyny są zdolne do autononomicznego komunikowania się między sobą co prowadzi do efektywnego zarządzania produkcją i zasobami Przemysłowy internet rzeczy i „inteligentne” fabryki Urządzenia i systemy są połączone w sieć, co pozwala na monitorowanie i zarządzanie procesami produkcji w czasie rzeczywistym Produkcja oparta na analizie danych i na autonomicznych systemach, które minimalizują konieczność ludzkiej interwencji Przykłady?  Przemysł 4.0 Nauka 4.0 Edukacja 4.0 Społeczeństwo 4.0 Rolnictwo 4.0 Zdrowie 4.0 Itd itp. J Ćwiczenie cd. Praca w zespołach 3-4 osobowych Proszę opisać / narysować prognozę pogody oraz sposób poinformowania o tym w sposób charakterystyczny dla rewolucji 4.0 Rewolucja 5.0 Rewolucja 4.0 + coś jeszcze Zrównoważony rozwój, ekologia, współpraca człowieka i technologii Wykorzystanie technologii i dbałość o dobrostan Personalizacja danych Zaawansowane produkty i usługi dostosowane do indywidualnych potrzeb i preferencji Współpraca człowieka i sztucznej inteligencji Człowiek pozostaje w centrum procesów Wzmocniona rola i dbałość o człowieka Opieka zdrowotna w oparciu o technologie Zrównoważony rozwój i etyka Monitorowanie wpływu technologii na środowisko i społeczeństwo Minimalizacja zużycia energii Odpowiedzialność  Rewolucja 4.0 vs 5.0 4.0 5.0 Automatyzacja Pełna automatyzacja i Synergia między maszyną a wydajność człowiekiem Technologia Celem jest efektywność, Celem jest poprawa jakości życia, wydajność, szybkość, redukcja personalizacja, zrównoważony kosztów rozwój Człowiek Sprawuje nadzór i kontrolę, Kluczowa rola i centrum procesów zarządza systemami Zrównoważony Brak zainteresowania Priorytet rozwój Efektywność, wydajność, koszty Humanizacja technologii i etyka Ćwiczenie cd. Praca w zespołach 3-4 osobowych Proszę opisać / narysować prognozę pogody oraz sposób poinformowania o tym w sposób charakterystyczny dla rewolucji 5.0 Proszę podpisać pracę i wrzucić na MS Teams pod dzisiejszymi zajęciami