Kabanata 10: Ang Unang Pag-uwi ni Rizal sa Pilipinas (1887-1888) PDF
Document Details
Uploaded by FluentArcticTundra2618
Tags
Summary
Ang kabanata ay isang salaysay tungkol sa unang pag-uwi ni Rizal sa Pilipinas noong 1887-1888. Inaalam niya ang nararanasan ng mga Pilipino, ang pangyayari ng Noli, at ang pagkikita niya sa mga kaibigan. Naglalaman ito ng kanyang mga paglalakbay, mga sulat, ang mga pakikipag-ugnayan niya sa iba't ibang tao, at ang mga problemang kinaharap niya.
Full Transcript
KABANATA 10: ANG UNANG PAG-UWI NI RIZAL SA PILIPINAS ( 1887 – 1888 ) PAGPAPASYA NI RIZAL NA UMUWI SA PILIPINAS Mga dahilan ng kaniyang pag-uwi sa Pilipinas : Operahan ang mata ng kaniyang ina Pagsilbihan ang kapuwa Pilipino at gamitin ang kaniyang pinag-aralan Alamin kung paano na...
KABANATA 10: ANG UNANG PAG-UWI NI RIZAL SA PILIPINAS ( 1887 – 1888 ) PAGPAPASYA NI RIZAL NA UMUWI SA PILIPINAS Mga dahilan ng kaniyang pag-uwi sa Pilipinas : Operahan ang mata ng kaniyang ina Pagsilbihan ang kapuwa Pilipino at gamitin ang kaniyang pinag-aralan Alamin kung paano naka apekto ang kaniyang mga nobela at ang Noli sa mga Pilipino at Espanyol sa Pilipinas Alamin kung bakit hindi na nagpapadala ng sulat si Leonor Rivera Hunyo 19 , 1887 -Mula sa Geneva sumulat si Rizal kay Blumentritt Hunyo 29,1887 -Mula sa Roma sumulat si Rizal sa kaniyang ama PAGLALAKBAY PATUNGONG MAYNILA Sakay ng Train , umalis si Rizal sa Roma patungo sa Mareseilles. Hulyo 3,1887 - muling sumakay si Rizal sa Djemnah - 50 pasahero ( 4 Ingles, 2 Aleman , 3 Tsino , 2 Hapon , maraming mga Pranses at nag- iisa lamang siyang Pilipino) Muling dumaan ang kaniyang sinasakyan sa Suez Canal. Nabasa ang kaniyang libro dahil sa masamang panahon sa Aden Yemen. Hulyo 30, 1887 – nakarating ang Djemnah sa Saigon at siya’y lumipat sa Haiphong Agosto 2 , 1887 – umalis na ang Haiphong patungo sa Manila ANG PAGDATING SA MAYNILA Agosto 3 , 1887 – Maganda ang panahon habang si Rizal ay nasa biyahe kaya’t siya ay nakapagpahinga. Agosto 5, 1887 - Maghahating gabi dumating ang Haiphong na sinasakyan ni Rizal sa Maynila. Nagtagal si Rizal sa Maynila pansamantala upang maglibot at bisitahin ang kaniyang mga kaibigan. PAG-UWI SA CALAMBA Agosto 8 , 1887 – Si Rizal ay muling nakauwi sa Calamba Sumulat siyang muli kay Blumentritt Nagtayo siya ng sariling klinika Hindi naoperahan ang ina sapagkat hindi pa hinog ang kaniyang katarata Tinawag siyang “ Doctor Uliman” P 900 ang kaniyang unang kita. P 5,000 ang kaaniyang kinita sa loob ng isang buwan Nagtayo rin siya ng himnasyo upang turuan ang mga kabataan sa : - himnastika - eskrima - pamamaril - European sports upang malayo sa bisyo ang mga kabataan Hindi niya nakita si Leonor Rivera sapagkat pinigilan siya ng kaniyang ina. KAGULUHANG GAWA NG NOLI Gobernador Heneral Emilio Terrero (1885-1888) Nakatanggap si Rizal ng liham mula kay Governador Heneral Emilio Terrero Humiling ng kopya ng Noli upang mabasa ito ANG MGA HESWITA "Lahat ng naroo'y pawang katotohanan" "Maaaring malagot ang iyong ulo dahil sa sinulat mo" - Padre Faura Padre Francisco Padre Jose Bech Padre Federico Faura de Paula Sanchez Inatasan na maging tagabantay ni Rizal Don Jose Taviel de Andrade Isang tenyenteng kabilang sa marangal na pamilya Edukado Marunong magpinta Nakakapagsalita ng Ingles, Pranses at Espanyol Ang mga komite na binibuo ng Dominican Professor na nag- sumite ng sulat. Padre Rektor Gregorio Msgr. Pedro Payo Echavarria Ulat ng komite ng mga Guro ng UST “ Erehetikal, walang paggalang, at nakakasisirang-puri sa ordeng panrelehiyon, at ‘di makabayang subersibo sa kalagayang pampubliko, mapaminsala sa pamahalaan ng Espanya at mga gawain nitong pampulitikal sa Pilipinas. ” UMAATAKE SA NOLI Padre Jose Rodriguez (Superyor ng Guadalope ) Siya ang naglathala ng Walong Serye ng Polyeto "Cuestiones de Sumo Interes" (Katanungan ng Dakilang Interes) MGA SENADOR NG CORTES NG ESPANYA Hen. Jose De Salamanca Hen. Luiz M. De Pando Sr. Fernando Vida Rev.Vicente Barrantes -Siniraan ang noli sa isang artikulong inilathala sa “La España Moderno” TAGAPAGTANGGOL NG NOLI Marcelo H. del Pilar Dr. Antonio Ma. Regidor Graciano Lopez Jaena Mariano Ponce Iba pang repormistang Pilipino Rev. Vicente Garcia Paring Katoliko at iskolar Teolohiyano ng Katedral ng Maynila Imitation of Christ ni Thomas a kempis Sa ilalim ng pangalang panulat na “ JUSTO DESIDERIO MAGALANG” , sumulat ng isang pagtatanggol sa Noli na inilathala sa Singapore bilang isang apendiks sa isang polyeto noong Hulyo 18, 1888. 1.Hindi ignorante si Rizal, ayon kay Padre Rodriguez, dahil siya ay nagtapos sa unibersidad sa Espanya at tumanggap ng mga parangal. 2.Hindi tinutuligsa ni Rizal ang Simbahan at Espanya; ang kanyang pinupuna ay ang mga masasamg opisyal at tiwaling prayle, hindi ang buong bansa o simbahan. 3.Ayon kay Padre Rodriguez, ang sinumang bumasa ng Noli ay gumagawa ng kasalanang mortal; kung gayon, siya mismo ay nakagawa rin ng kasalanang mortal dahil nabasa niya ito. Pebrero 1880 Sumulat ng Liham si Rizal mula sa Brusselss, Belgium upang depensahan ang sarili laban kay Barranates Noli me tangere Tampulan ng mainit na kontrobersya ng mga prayle Tumaas ang presyo mula limang pesetas (katumbas ng piso) hanggang singkuwenta pesos. Lahat ay nahirapang kumuha sipi SI RIZAL AT SI TAVIEL DE ANDRADE Gobernador-Heneral Emilio Terrero - ang nagtalaga kay Lt. Jose Taviel de Andrade upang maging bodyguard ni Rizal. Taviel de Andrade - isang batang Espanyol na edukado, may kultura - may mga hilig na kapareho ni Rizal, tulad ng: pag-eeskrima, pamamaril, pangangaso, at pagpinta - naging magkaibigan sila, ngunit nasira ang kasiyahan ni Rizal sa Calamba: 1. Pagkamatay ng nakatatandang kapatid na si Olimpia. 2. Mga malisyosong tsismis ng kanyang mga kaaway na siya ay: - "German spy" - Ahente ni Bismarck - Protestante, Mason, mangkukulam, at kaluluwang hindi maliligtas PROBLEMANG AGRARYO NG CALAMBA - Si Gobernador-Heneral Terrero, dahil sa ilang bahagi ng Noli Me Tangere, ay nag-utos ng imbestigasyon sa hacienda ng Calamba upang suriin ang katiwalian sa buwis at ugnayan ng mga nangungupahan noong Disyembre 30, 1887 - Humingi ng tulong ang mga taga-Calamba kay Rizal para ilista ang kanilang mga reklamo, na isinulat ni Rizal at pinirmahan ng mga nangungupahan at tatlong opisyal ng hacienda noong Enero 8, 1888. -mga reklamo: 1. Ang hacienda ng Orden ng mga Dominikano ay sakop ang buong bayan ng Calamba. 2.Patuloy na lumalaki ang kita ng Dominikano dahil sa walang basehang pagtaas ng upa. 3.Hindi nag-ambag ang may-ari ng hacienda sa pista ng bayan, edukasyon, o agrikultura. 4.Nawalan ng karapatan ang mga nangungupahan sa lupa matapos magpagod sa paglilinis dahil sa mababaw na dahilan. 5.Mataas ang interes sa mga naantalang bayad, at kinukuha ng hacienda ang mga kalabaw at gamit kapag hindi nabayaran. PAMAMAALAM SA CALAMBA - Tinangka ng mga prayle na ipatapon si Rizal, ngunit tumanggi si Gobernador Terrero dahil walang sapat na ebidensya laban sa kanya. - Nakatanggap ang mga magulang ni Rizal ng pagbabanta, kaya pinayuhan siyang umalis para sa kanyang kaligtasan. - Umalis si Rizal sa Calamba dahil sa dalawang dahilan: 1.upang protektahan ang kanyang pamilya at mga kaibigan 2.upang mas makapaglingkod sa bayan sa pamamagitan ng pagsusulat mula sa ibang bansa. TULA PARA SA LIPA Isang kaibigan ni Rizal mula sa Lipa ang humiling sa kaniya na magsulat ng tula bilang paggunita sa pagiging villa ng Lipa sa ilalim ng Beccera Law of 1888. Sumulat si Rizal ng "Hymno al Trabajo" (himno sa paggawa) bago siya umalis ng Calamba at ipinadala ito sa Lipa. SALAMAT SA PAKIKINIG