9 Сынып Қазақстан тарихы PDF

# 9 сынып Қазақстан тарихы ## Қазақстан тарихы. Б.Аяған, Қ.Б.Әдиет, А.Б.Сатанов Алматы «Атамұра», 2019 жыл ## §1. СОҒЫСТАН КЕЙІНГІ ЖЫЛДАРДАҒЫ ҚАЗАҚ КСР-ІНІҢ ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУЫ 1. Төртінші бесжылдық: 1946-1950 жылдар 2. Кеңес өкіметінің 1928 жылдан бастап, КСРО-ның әлеуметтік-экономикал...

# 9 сынып Қазақстан тарихы ## Қазақстан тарихы. Б.Аяған, Қ.Б.Әдиет, А.Б.Сатанов Алматы «Атамұра», 2019 жыл ## §1. СОҒЫСТАН КЕЙІНГІ ЖЫЛДАРДАҒЫ ҚАЗАҚ КСР-ІНІҢ ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУЫ 1. Төртінші бесжылдық: 1946-1950 жылдар 2. Кеңес өкіметінің 1928 жылдан бастап, КСРО-ның әлеуметтік-экономикалық дамуын межелеген мерзімді жоспарларының жалпылама атауы: Бесжылдық жоспар 3. Республика ауылдарының электрлендірілуі: 1948 ж. 4. МТС: Машина-трактор станциялары 5. Ұлы Отан соғысынан кейін халықтың тұрмыс жағдайы: Өте төмен дәрежеде болды 6. КСРО-да карточкалық жүйе жойылды: 1947 жылы 7. КСРО-да ақша реформасы жүрді: 1947 жылы (10 ескі сом = 1 жаңа сом) 8. 50-жылдардың басында колхозшылардың жұмысшы мен қызметшілерден жалақасы төмен болды: 4 есе 9. КСРО-ның бірқатар аудандарында аштық болды: 1946 жылы 10. Соғыстан кейінгі экономикалық саясаттың басты қағидасы: Ауыр өнеркәсіпті дамыту 11. Қазақстанда демографиялық дағдарыс орын алды: 1939-1959 жылдары 12. 1959 жылғы Бүкілодақтық санақ бойынша Қазақстандағы қазақтар саны: 2 794 966 адам 13. 1939-1959 жылдары аралығында қазақтардың саны өскен: Небәрі 474 мың адамға, 20% 14. 1959 жылы Республикадағы қазақтардың үлес салмағы: 30% ғана құрады 15. 1960-1962 жылдар аралығында Қазақстандағы демографиялық жарылыстың себебі: Жүргізілген әлеуметтік саясатқа байланысты: жалақы мөлшері өсті, ауруханалар салынды, тұрғын үйлер салынды, әйелдерге жәрдемақы артты т.б. 16. 1960 жылдары Қазақстандағы бала туу көрсеткіші: Бүкілодақтық көрсеткіштен жоғары болды 17. Қазақстанда азаматтық хал актілері жазбаларының органдары құрылды: 1921 жылдың наурызында 18. Азаматтық хал (қысқаша АХАЖ) актілерін жазу органы құрылғанға дейін бұл қызметті атқарып келді: Мешіттер мен шіркеулер 19. Статистика комитеті 1939-1989 жылдар аралығындағы халық санақтарының негізгі көрсеткіштері туралы жинақ шығарды: 1991 жылы 20. Соғыстан кейінгі уақытта экономиканың ең зардап шеккен секторы: Ауыл шаруашылығы 21. МТС бұл: Машина-трактор станциялары 22. МТС-тар күшейіп, колхоздардың 95%-на қызмет етті: Төртінші бесжылдықта 23. Ауыл шаруашылығында өнім өндіруді арттыру үшін жасалды: Ұсақ колхоздар ірі колхоздарға бірікті 24. Ауылшаруашылығындағы өнімді арттыру үшін жасалған ынталандыру шаралары: Артық өнім өндіргендерге қосымша төлемдер жасалды 25. Бесінші бесжылдықта (1951-1955 жж) МТС рөлінің төмендеуіне әкеліп соқты: Колхоздарды жаңа техникамен жабдықтау басталды 26. Жаңадан құрылған «Казсельхозтехника» міндеті: Техникаларды жөндеу 27. Қазақ КСР-інде мал басының шығыны көп болды: 1951-1952 жылдары 28. Жамбыл облысында жүннің және қаракөл елтірісінің сапасын өсіргеннен кейін танымал болған шопан: Жазылбек Қуанышбаев 29. Жазылбек Қуанышбаев ерен еңбегі үшін «Орақ және балға» алтын медалімен марапатталды: 1958 жылы 30. Ж.Қуанышбаевтың қаракөлі халықаралық көрмелерде көрсетілді: Дели, Бухарест, Познань, Нью-Йорк 31. Социалистік Еңбек Ері атағына ие болған Қазақстандық еңбекшілер: Ы. Жақаев, Н. Алдабергенов, Н. Головацкий, Я. Геринг т.б. 32. Ауылшаруашылығының жаппай мол өнім бере алмау себебі: Бюрократиялық әкімшіл жүйенің болуы 33. Қазақстандық бір колхоздың беретін кірісі: 1946 жылы – 143 мың, 1950 жылы – 170 мыңға жуық рубль (сол кездегі бағамен) 34. 1950 жылдары ауыл тұрғынының орташа жалақысы: 40 рубль 35. 1951 жылы еліміздегі малдың саны: Ірі қара – 4,5 млн, жылқы - 1,5 млн, түйе - 127 мың 36. «КСРО халықшаруашылығын қайта қалпына келтірудің және дамытудың 1946-1950 жылдарға арналған төртінші бесжылдық жоспары туралы Заң» қабылданды: 1946 жылы наурызда 37. КСРО-да демобилизация туралы заң қабылданды: 1945 жылы 23 маусымда 38. Миллиондаған жауынгерлер бейбіт өмірге көшті: Демобилизация туралы заң қабылданған соң 39. Қара металлургия өндірісі кеңінен дамыды: Төртінші бесжылдықта ## 4-БЕСЖЫЛДЫҚТА КЕЗІНДЕ ЖҮРГІЗІЛГЕН ІС-ШАРАЛАР: - Басқару органдарын қайта құру басталды - Халық комиссариаттарының мақсаттары мен міндеттеріне өзгерістер енді - Мемлекеттік Қорғаныс комитеті тарады ## 8 САҒАТТЫҚ ЖҰМЫС КҮНІ ҚАЙТА ҚАЛПЫНА КЕЛДІ - Уақытынан артық жұмыс істеу жойылды - Экономиканы бейбіт өмірге көшіру басталды 41. Киров атындағы ауыр машина жасау зауыты жұмыс істеді: Алматыда 42. Қосымша үш цех, екі мартен пеші іске қосылды: Теміртау металлургия зауытында 43. Өскемен қорғасын-мырыш комбинаты алғашқы өнімін берді: 1947 жылы 44. Мыс қорыту зауыты салынды: Балқашта 45. Екібастұз қаласында көмір өндіріле бастады: 1954 жылы 46. Қазақстанның қуатты ауыр өнеркәсіп базасы құрылды: Төртінші бесжылдықта 47. 1950 жылы мұнай өндіруді соғысқа дейінгі деңгеймен салыстырғанда арттырды: 52% 48. Тамақ өнеркәсібінің жалпы өндірістегі үлесі: 17% 49. Май зауыты салынды: Семейде 50. «Комсомол» тігін фабрикасы салынды: Петропавлда 51. Тері зауыттары жұмыс істеді: Жамбыл, Қызылорда, Павлодар 52. Социалистік Еңбек Ері атанған атақты кеншілер: Т. Күзембаев, Ж. Әбдірахманов, П.Акулов 53. Қазақстандағы экономиканың қарқынды дамуы қажеттілік туғызды: Жұмысша табын дайындауды 54. Республикадағы жұмысшы қажеттілігі көп жағдайда шешіліп отырды: Өзге республикалардан жұмысшылар әкелумен 55. Ұзындығы 483 км Мойынты-Шу теміржолы салынды: 1950 жылы 56. Алматыда 56 қаламен байланысқан автоматты телофон станциясы жұмыс істей бастады: 1949 жылдың көктемінде 57. Сібір, Орал, Орта Азияны металмен қамтамасыз етті: Қарағанды металлургия комбинаты. ## §2. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ӘСКЕРИ-ӨНЕРКӘСІП КЕШЕНІНІҢ ҚАЛЫПТАСУЫ 1. Соғыс күшін, сонымен бірге халықшаруашылығының барлық саласын бейбіт қалпына көшіру: Демобилизация 2. 20 жылдардың ортасында орнаған қатаң жүйе өз жалғасын тапты: 1940-50 жылдары 3. Сталиннің билігі кезінде қалыптасты: Сталиннің жеке басына табынушылық 4. Соғыстан кейін КСРО-да экономикада жалғасты: Әскерилендіру (милитарландыру) 5. Қазақстан жерінде қалыптасты: Ірі әскери-өнеркәсіп кешені (50 жуық) 6. Қазақстан аумағында қорғаныстық маңызы бар кәсіпорындар саны: 50-ге жуық 7. SS-21 тактикалық зымырандарға арналған ұшыру қондырғылары жасалынды: Қазақстанда 8. Қазақстандағы әскери өнім шығарған кәсіпорындардың бірі: Алматы ауыр машина жасау зауыты 9. Алматы ауыр машина жасау зауыты құрылды: Көшіріліп әкелінген Луганск паровоз жасау зауытының үш цехы негізінде 10. Алматы ауыр машина зауыты 1942 жылдан бастап шығара бастады: Бомба, мина снарядтар 11. Кеңес Одағындағы торпедо шығаратын ірі кәсіпорын саналды: Алматы ауыр машина зауыты 12. Ядролық зымырандардың қозғалтқыштары дайындалды: Курчатов қаласында 13. Орта қашықтықтағы баллистикалық зымырандар жасалынды: Петропавлда 14. Ірі калибрлі пулеметтер шығарды: Орал қаласы 15. Әскери салада бериллий, тантал химиялық элементтерін өндірді: Өскемендегі Үлбі комбинаты 16. Семей полигоны қамтыған аумақ: Семей, Павлодар, Қарағанды облысының жерлерінде - Курчатов қаласында Ядролық зымырандардың қозғалтқыштары дайындалды - Петропавлда Орта қашықтықтағы баллистикалық зымырандар жасалынды - Орал қаласы Ірі калибрлі пулеметтер шығарды - Өскемендегі Үлбі комбинаты Әскери салада бериллий, тантал химиялық элементтерін өндірді - Семей, Павлодар, Қарағанды облысының жерлерінде Семей полигоны қамтыған аумақ 17. Семей полигонында алғашқы сынақ жасалды: 1949 жылы 29 тамызда 18. Семей полигонында 1949-1989 жылдар аралығында жасалынған жарылыс саны: 456 19. Семей полигонында сынақтар жасалды: 1949-1989 жылдары 20. Семей полигонында жергілікті халыққа ескертпей, алғашқы жарылыс өткізілді: 1949 жылы 29 тамызда 21. Семей полигонында уран бомбасы жарылды: 1951 жылдың 18 қазанында 22. Алғаш рет қуаттылығы 500 килотонна болатын сутегі бомбасы жарылды: 1953 жылдың 12 тамызында 23. Құпия «Семей-21» қаласын құру туралы шешім қабылданды: 1947 жылы 21 тамызда 24. Семей полигонында ашық ауада жарылған сынақ саны: 116 жарылыс 25. Семей полигонындағы сынақтардың Хиросимаға тасталған атом бомбасынан қарағанда қуаттылығы: 2,5 мың есе 26. Қазақстанның батысында ядролық сынақтар жасалды: Азғырда ## §3. СТАЛИНДІК ИДЕОЛОГИЯНЫҢ ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ ӨМІРГЕ ӘСЕРІ 1. Лагерьлердің бас басқармасы: ГУЛАГ 2. Отанды қорғауды, ұлттық мәдениет пен дәстүрді мойындамайтын, патриотизмнен бас тартуды уағыздайтын көзқарас: Космополитизм 3. Ұлт қайраткерлерін қудалау ісі жалғасты: 1940-1950 жылдары 4. «Қазіргі тақырыпқа пьеса жазбайтындар» ретінде сыналды: М. Әуезов, Ғ. Мүсірепов, С. Мұқанов 5. Ескі байлардың өмірін мақтау, марапаттау деп сынға ұшырады: Ә. Тәжібаевтың «Біз-қазақпыз» атты шығармасы 6. «Феодалдық-байшылдық дәстүрлеріді асыра дәріптегені» үшін қатаң сынға ұшыраған композитор: А. Жұбанов 7. «Қазақ КСР ҒА Тіл және әдебиет институтының жұмысындағы саяси өрескел қателіктер туралы» қаулысы жарияланды: 1947 жылы 8. «Қазақ КСР ҒА Тіл және әдебиет институтының жұмысындағы саяси өрескел қателіктер туралы» қаулысы жарияланған соң қудалауға ұшырады: Қазан төңкеріснен бұрын жазылған ұлттық сипаттағы шығармалар 9. «Қазақ совет әдебитеінің жағдайы және оны одан әрі дамыту туралы» шешім қабылданды: 1948 жылы тамызда 10. «Қазақ совет әдебитеінің жағдайы және оны одан әрі дамыту туралы» шешімінен кейін ұлтшылдар қатарына қосылды: Б. Кенжебаев, Т. Нұртазин, Ә. Қоңыратбаев, Е. Ысмайылов, М. Әуезов, Қ. Жұмалиев, Ә. Марғұлан 11. Әдебиетшілердің бір тобы айыпталды: «Кенесарыны дәріптеушілер» ретінде 12. Шығармаларын пайдалануға тыйым салынған авторлар: Дулат Бабатайұлы, Мұрат Мөңкеұлы, Ғұмар Қараш 13. Ленинград пен Мәскеуде болып жатқан қуғын-сүргін науқандары: «Ленинград ісі» және «Дәрігерлер ісі» 14. Қазақстанда қолдан жасалынған қудалау ісі: «Бекмаханов ісі» 15. Қазақстанда қолдан жасалынған қудалау ісі: «Бекмаханов ісі» 16. Ермұқан Бекмаханов: Тарихшы, қазақтан шыққан тұңғыш Тарих ғылымдарының докторы 17. 1943 жылы шыққан «Қазақ КСР тарихы» атты күрделі еңбектің негізгі авторларының бірі: Е. Бекмаханов 18. «Қазақ КСР тарихы» атты еңбекті жазуға атсалысқан авторлар: А.М. Панкратова, Б.Д. Греков, И.М. Дружинин, А.П. Кучкин 19. «Қазақ КСР тарихы» кітабында Кенесары ханды дәріптеді деп айыпталды: Е.Бекмаханов 20. «Қазақ КСР тарихы» еңбегіне тағылған айыптар: Орысқа қарсы жазылған және Ресейге қарсы көтерілістерді дәріптеген 21. Е. Бекмаханов КСРО ҒА-да докторлық диссертация қорғады: 1946 жылы 22. «ХІХ ғасырдың 20-40 жылдарындағы Қазақстан» атты монография авторы: Е. Бекмаханов 23. «ХІХ ғасырдың 20-40 жылдарындағы Қазақстан» монографиясы жарық көрді: 1947 ж. 24. Е. Бекмановқа тағылған ең басты айып: Кенесарыны дәріптеді, буржуазияшыл-ұлтшыл идеологияны дәріптеуші 25. Сталин мен оның төңірегі уағыздай бастады: «Ресей ұлттық шет аймақтарда өркениеттік рөл атқарған» деп 26. Е. Бекмахановқа қатты қысым жасалынған жылдар: 1947-1950 жылдары 27. «Космополит» айыбы тағылды: Биология, медицина, экология саласындағы ғалымдарға 28. Саяси айыптар тағылған көрнекті қоғамтанушы ғалымдар: А.Жұбанов, Қ.Жұмалиев, Б.Сүлейменов, Е.Ысмайылов 29. Кудаланып Мәскеуге кетуге мәжбүр болды: М.Әуезов, Қ.Сәтбаев 30. «Қазақстан тарихы мәселелерін маркстік-лениндік тұрғыдан баяндайық» мақаласының авторлары: Шойынбаев, Айдарова, Якунин 31. «Қазақстан тарихы мәселелерін маркстік-лениндік тұрғыдан баяндайық» мақаласында қатты сынға алды: Е. Бекмаханов 32. «Қазақстан тарихы мәселелерін маркстік-лениндік тұрғыдан баяндайық» мақаласы шықты: «Правда» газетінде 33. «Қазақстан тарихы мәселелерін маркстік-лениндік тұрғыдан баяндайық» мақаласы шықты: 1950 ж 26 желтоқсанда 34. 1951 жылы 10 сәуірдегі Қазақ КСР ОК шешімі: «Бекмахановтың буржуазияшыл- ұлтшылдық көзқарастарын айыптады» 35. Бекмаханов университеттен жұмысынан қуылып, партия қатарынан шығарылды: 1951 жылы 36. Қуылғаннан кейін Бекмаханов біраз уақыт жұмыс істеді: Алматы облысы Нарынқол ауданында мектепте тарих пәні мұғалімі, Жамбыл облысы Шу ауданына мұғалім болды 37. Е. Бекмаханов айыпталып, тұтқындалды: 1952 жылы 5 қыркүйекте 38. Қазақ КСР Жоғарғы Сотының шешімі бойынша Е. Бекмаханов сотталды: 1952 жылы 25 жылға 39. Е. Бекмахановты ақтауға көмектескен ғалым: Анна Михайловна Панкратова 40. Е. Бекмаханов ақталып шықты: 1954 жылы 16 ақпанда (НКВД басшысы Л. Берия атылған соң, ісі қайта қаралды) ## §4. «ЖЫЛЫМЫҚ» КЕЗЕҢІНДЕГІ ҚАЗАҚСТАННЫҢ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ ДАМУЫ 1. И.В. Сталин қайтыс болды: 1953 жылы 5 наурыз 2. И.В. Сталин өлімінен кейін билікке келді: Н.Хрущев - Ленин - Сталин - Хрущев 3. Н. Хрущев билік еткен жылдар: 1953-1964 жылдар 4. Қоғамдық ойдағы екі бағыттың күресі мен өзара бір-біріне әсер етуінің нәтижесі: 1956 жылғы ақпандағы КОКП ХХ съезінің шешімдері 5. КОКП ОК-нің «Жеке адамға табынушылық және оның зардаптары туралы» қаулысы дайындалды: 1956 жылы маусымда 6. КОКП ХХ сьезінде Сталиннің жек басқа табынушылығы сынға алынды: 1956 жылы 7. ХХ съезде Сталинді сынап баяндама жасаған: Н.Хрущев 8. Н. Хрущев билігі кезіндегі КСРО-дағы өзгерістер аталды: «Хрущев жылымығы» 9. Сталиннен кейін отанына қайтарылмаған ұлттар: Шешен, ингуш, қалмақ, балқар 10. Құқықтары қалпына келтірілмеді: Корей, неміс, қырым татарлары, месхет түріктері 11. Саяси тұтқындардың Кеңгірдегі көтерілісі қатал басып тасталынды: 1954 жылы 12. Кеңгір каторгалық лагері орналасқан: Жезқазғанға жақын жерде 13. Н.Хрущевтің ХХ съездегі баяндамасы толық жарияланды: 1989 ж. 14. КОКП Одақтас республикалардың құқығын кеңейтуге бағытталған шаралардың тұтас кешенін қарастырды: 1954-1956 жылдары 15. Н. Хрущевтің атына адам құқықтарының сақталмауы, қазақ тілінде мектептердің қысқартылуы, ұлт саласындағы бұрмалаулар туралы хат жазып, қуғынға ұшыраған майдангер, мұғалім: М. Елікбаев 16. Шығыс Қазақстан облысындағы орыс тілі пәні мұғалімі: М. Елікбаев 17. М.Елікбаевқа жазаланды. Психиатриялық ауруханаға қамалды 18. КСРО-да психикалық емдеу жолымен «басқаша ойлайтындар» жазаланды: 90 мың адам 19. Н. Хрущев КОКП ХХІ съезінде жариялады: «Коммунистік қоғам құрылысын кең көлемде бастауды» 20. Большевизм басшыларының утопиялық көзқаратсары жөнінде жазған: М.Шоқай, С.Сәдуақасов ## §5. ТЫҢ ИГЕРУ ЖЫЛДАРЫНДАҒЫ ҚАЗАҚСТАН 1. КСРО-да астық өнімін арттыру мақсатында 1954-1964 жылдар аралығында жүзеге асырылған мемлекеттік іс-шара: Тың игеру 2. Қандай да бір нәрсенің жоғары қабатының толық немесе ішінара бұзылу үрдісі: Эрозия 3. «Тың және тыңайған жерлерді игеру» идеясын ойлап тапты: Н.Хрущев 4. «Тың және тыңайған жерлерді игеру» үшін Н. Хрущев қажет деп түсінді: Басшылықты «нығайту» 5. 1954 жылы ақпанда Қазақстан Компартиясының ОК-нің бірінші хатшылығына тағайындалды: П.К. Пономаренко 6. П.К. Пономаренкоға дейін Қазақстанды басқарды: Ж. Шаяхметов 7. Тың жерлерді тез арада игеру идеясын қолдамады: Ж. Шаяхметов 8. Тың және тыңайған жерлерді игеруді бастаған қаулы: «Елімізде астық өндіруді одан әрі арттыру, тың және тыңайған жерлерді игеру туралы» қаулы 9. «Елімізде астық өндіруді одан әрі арттыру, тың және тыңайған жерлерді игеру туралы» қаулы бойынша игерілу керек аудандар: Сібір, Орал, Солтүстік Кавказ, Солтүстік Қазақстан 10. Тың игеру басталды: 1954 ж. 11. 1954-1955 жылдарда жыртылған жер көлемі: 13 млн гектар 12. 1955 жылы астық алу жоспарланды: 1100-1200 млн пұт астық 13. КСРО-да тың көтеруге байланысты қойылған тапсырмалары орындалды: 1954 жылдың тамызында (13 млн гектардың орнына 19 млн гектар) 14. Қазақстанда жыртылған жер көлемі: 8,5 млн гектар 15. «Астық өндіруді молайту үшін тың және тыңайған жерлерді одан әрі игеру туралы» жаңа қаулы қабылданды: 1954 жылы тамызда 16. Тың жерлер көлемін 28-30 млн гектарға дейін жеткізу міндеті қойылды: 1956 жылы 17. 1955 жылы жоспарланған 7,5 млн га орнына жыртылды: 9,4 млн га 18. Тың жерлерді игерудің басым көпшілігі негізінен бес облыста жүрді: Қостанай, Ақмола, Солтүстік Қазақстан, Көкшетау, Павлодар облыстары 19. 1954-1960 жылдары Қазақстанда жыртылған жер көлемі: 25,5 млн гектар 20. Қазақстанда 1 млрд пұт астық өндірілді: 1956 жылы 21. Тың игерудің оң тұстары: Әлеуметтік-экономикалық жағдайдың өсуі, жаңа қалалар салынуы, автомобиль және теміржолдардың салынуы 22. Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің Жер халық комиссариатына миграциялық үдерістерді реттеу міндеті жүктелді: 1954 жылы 23. 1954-1963 жылдар аралығында Қазақстанға қоныс аударған халықтар келді: Украина, РКФСР, Белоруссия, Молдавия,