De hete adem van het klimaat PDF

## De hete adem van het klimaat ### Kw3 Wat zijn oorzaken en gevolgen van klimaatverandering? **Hypothese:** Ik ga na welke factoren de gemiddelde temperatuur op aarde bepalen. **Natuurlijk broeikaseffect** **Menselijke activiteiten** **Versterkt broeikaseffect** Ik beschrijf impact van de...

## De hete adem van het klimaat ### Kw3 Wat zijn oorzaken en gevolgen van klimaatverandering? **Hypothese:** Ik ga na welke factoren de gemiddelde temperatuur op aarde bepalen. **Natuurlijk broeikaseffect** **Menselijke activiteiten** **Versterkt broeikaseffect** Ik beschrijf impact van de mens op de manier waarop de aarde haar temperatuur regelt. Ik ontdekte gevolgen van het versterkte broeikaseffect. **Aanpassingen** Wat betekent "de hete adem in je nek voelen"? Hoe breng je het in verband met dit thema? Ik ontdek hoe we ons kunnen aanpassen aan gevolgen van klimaatverandering. ### S2 **De mens gebruikt de aarde** **De aarde biedt kansen** **Menselijke activiteiten** **Impact op het milieu** **Transitie naar duurzaamheid** ### Kw3 Wat weet ik nog over ... * Klimaatzones? * De invloed van het klimaat op het landschap? * Klimaatverandering? * Broeikasgassen? * Gevolgen van klimaatverandering? * Maatregelen om klimaatverandering te beperken? * Aanpassingen aan gevolgen van klimaatverandering? ### Kompas #### 1. Hoe regelt de aarde haar temperatuur? * Ik illustreer met voorbeelden dat het klimaat verandert. * Ik benoem verschillende broeikasgassen. * Ik leid het verband af tussen de concentratie van broeikasgassen en de temperatuur in de onderste laag van de atmosfeer. * Ik beschrijf het natuurlijke broeikaseffect aan de hand van de stralingsbalans. * Ik vul een referentiekaart van New Orleans aan met behulp van de atlas. * Ik leid de evolutie van de kustlijn bij New Orleans af uit kaarten. #### 2. Waarom warmt de atmosfeer op? * Ik verklaar waarom de stralingsbalans van de aarde uit evenwicht is. * Ik leg het versterkte broeikaseffect uit. * Ik vergelijk de bijdrage van verschillende menselijke activiteiten aan de CO2-uitstoot aan de hand van grafieken. * Ik vergelijk de bijdrage van verschillende regio's aan de CO2-uitstoot aan de hand van grafieken. * Ik toon aan hoe menselijke activiteiten bijdragen aan het versterkte broeikaseffect. * Ik reflecteer over de bijdrage van mensen en landen aan het versterkte broeikaseffect. #### 3. Welke gevolgen heeft klimaatverandering? * Ik leg de invloed uit van klimaatopwarming op de zeespiegel. * Ik onderzoek gevolgen van een stijgende zeespiegel. * Ik leg de relatie uit tussen klimaatopwarming en ontdooiende permafrost. * Ik leg de relatie uit tussen klimaatverandering en albedo. * Ik illustreer migraties van diersoorten als gevolg van verschuiving van klimaatzones. * Ik geef voorbeelden van veranderende weerpatronen als gevolg van klimaatverandering. * Ik vergelijk de bijdrage van smeltend land- en zee-ijs aan de zeespiegelstijging aan de hand van een experiment. * Ik geef voorbeelden van veranderende vegetatie door klimaatverandering. * Ik geef voorbeelden van hoe mensen zich kunnen aanpassen aan klimaatverandering. * Ik geef voorbeelden van klimaatveranderingen doorheen de geologische geschiedenis. ### Kw3 #### 1. Hoe regelt de aarde haar temperatuur? **Hypothese: Broeikasgassen** * Hoe merken Marit en Troy dat het klimaat verandert? * Marit in Spitsbergen: ... * Troy in New Orleans: ... * Hoe merk je dat ook bij ons het klimaat verandert? * Welke bron straalt energie naar de aarde? * Zet de verschillende stappen hieronder in de juiste volgorde. * De aarde en de [....] * De aarde en de [....] * [....] * [....] * Welk verband is er tussen de temperatuur van de onderste laag van de atmosfeer van de aarde en de concentratie van broeikasgassen? * Ga naar de website. * Stel de [....] * Gebruik [....] * Welke twee broeikasgassen komen van nature het meeste voor in de atmosfeer? Inkomende en uitgaande energie bepalen de temperatuur van de atmosfeer. Die energie wordt getransporteerd via straling. [....] * Vul de tekstvakken in met volgende begrippen: * [....] * [....] * [....] * Vergelijk [....] * Wat is het gevolg voor de [....] ### Kw8 #### 2. Waarom warmt de atmosfeer op? **Hypothese:** Als de hoeveelheid inkomende energie die de atmosfeer binnenkomt, en de som van de hoeveelheid gereflecteerde energie en warmte die de atmosfeer terug verlaten, gelijk zijn, dan is de stralingsbalans in evenwicht en blijft de temperatuur constant. Maar meetgegevens tonen aan dat de temperatuur van de onderste laag van de atmosfeer de laatste tientallen jaren gestegen is. #### 2.1 De stralingsbalans wordt verstoord * Op welk deel van de [....] **Route 1** * Duid Spitsbergen aan op de kaart. * Welke activiteiten van Marit zorgen voor CO2-uitstoot? * Welke temperatuurstijging wordt in Spitsbergen verwacht als de gemiddelde temperatuur op aarde met 2 °C stijgt? * Hoe wordt [....] * Wat is [....] * Welke maatregel voorziet de [....] * Ga na of [....] **Route 2** * Duid New Orleans aan op de kaart. * Welke activiteit van Troy zorgt voor CO2-uitstoot? * Welke temperatuurstijging wordt in New Orleans verwacht als de gemiddelde temperatuur op aarde met 2 °C stijgt? * Ga na of [....] * Welke invloed heeft de [....] De stralingsbalans is uit evenwicht: [....] ### Kw8 #### 3. Welke gevolgen heeft klimaatopwarming **Hypothese:** Zodra de temperatuur verandert, veranderen ook verschillende processen in het klimaatsysteem. Ook Marit en Troy stellen dat vast. #### 3.1 Zeespiegelstijging * Op welke drie manieren zorgt klimaatopwarming voor het stijgen van de zeespiegel? * Hoe snel steeg de zeespiegel gemiddeld de laatste jaren? * Duid op bron 1 aan hoe groot de oppervlakte ijs in het noordpoolgebied was in 2020. Hoe is die oppervlakte geëvolueerd sinds 1980? * Hoeveel zal de zeespiegel in 2100 gestegen zijn ten opzichte van de periode 1995-2014 volgens het SSP 5-8.5-scenario? * Vergelijk de [....] * Vanaf welke zeespiegelstijging ligt jouw omgeving onder zeeniveau? * Ga naar de website. * Navigeer op de kaart naar jouw omgeving. * Klik op een plaats op de kaart. * Stel deze hoogte [....] * Is deze [....] * Vergelijk de gevolgen van een zeespiegelstijging van 3 meter voor volgende plaatsen: * De kust [..] * De Noord-Franse [..] * Hoe verklaar je dit verschil? #### 3.2 Migraties van diersoorten door verschuiving van klimaatzones Bij een klimaatverandering zullen ook diersoorten zich aanpassen of mee migreren. * Doorloop de [....] en schrijf een besluit. #### 3.3 Ontdooien van de permafrost * Teken de [....] * Waar [....] * Welke gevolgen heeft de [....] *Waar grijpt het ontdooien van de permafrost in op de [....] * Vul het linkerdeel van het schema aan. Start bij "versterkt broeikaseffect". * Door klimaatopwarming zal het ontdooien van de permafrost leiden tot [....] #### 3.4. Verandering van het albedo Het albedo is het percentage van de zonne-instraling dat gereflecteerd wordt door de aarde, wolken en de atmosfeer. * Schrijf bij de onderstaande plaatsen of ze een hoog, middelmatig of laag albedo hebben. * Waar grijpt [....] * Vul het rechterdeel van het schema aan. Start bij "versterkt broeikaseffect". * Door klimaatopwarming [....] #### Kw8 #### 4. Evolutie en herkomst van broeikasgassen * Hoe evolueerde de CO2-uitstoot sinds 1750 tot nu? * Welke drie economische sectoren stoten de meeste broeikasgassen uit? * Beschrijf [....] Het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) is een groep deskundigen die in opdracht van de VN (Verenigde Naties) oorzaken en gevolgen van klimaatverandering bestudeert. Het publiceert regelmatig rapporten waarin verschillende scenario's van klimaatverandering opgenomen zijn. * Welke evolutie in de temperatuur voorspelt het IPCC in de 21ste eeuw? Kruis de juiste stellingen aan. * Welke drie landen hebben in totaal sinds 1750 het meeste CO₂ uitgestoten, en hebben dus het meeste bijgedragen aan de klimaatopwarming? * Kennen deze landen ook de grootste temperatuurstijging? Hoe verklaar je dat? * Welk verband is er tussen inkomen en CO2-uitstoot per inwoner? * Hoe verklaar je dat? Zet een + of een - bij elke relatie. * Moeten volgens jou landen met lage inkomens zich even hard inzetten om hun CO2-uitstoot in te perken als landen met hoge inkomens? Waarom? Door de menselijke [..] ### Kw8 #### 5. New en Old Orleans * Duid de plaatsen aan die onder elke kaart vermeld zijn. * Hoe ver ligt Houma van New Orleans? * Als...[..] * Zet de letters van de [..] * Duid op elke kaart de huidige ligging van New Orleans aan. #### Kw8 #### 6. Geef Gas Niet elk broeikasgas draagt even sterk bij tot het versterkte broeikaseffect. [....] * Welk broeikasgas heeft het hoogste GWP? * In welke toepassingen komt dit gas in ons dagelijks leven voor? Geef er drie. * Welk broeikasgas heeft het laagste GWP? * Welk uitgestoten [....] * Hoe verklaar je de schijnbare tegenstrijdigheid tussen c en d? Het global warming potential is een maat die aangeeft. [..]. ### Kw8 #### 7. Jouw klimaattoekomst * Welke extreme weerfenomenen uit het recente verleden worden toegeschreven aan de klimaatverandering? * Plaats: [..] * Voorbeeld van extreem weer: [..] * Plaats: [..] * Voorbeeld van extreem weer: [..] * Hoe zal de kans op [..] * Hoe zal de neerslagverdeling in Vlaanderen evolueren [..] * De winters worden [..] * De zomers worden [..] * Hoe kun jij je [..] * Welke gevolgen heeft een [..] * Open de website. * Stel je [..] * Stel een [..] * Te verwachten hittegolven: [..] * Te verwachten droogtes: [..] * Te verwachten overstromingen: [..] ### Kw8 #### 8. Welk ijsje wil jij? * Wat is het verschil tussen zee-ijs en landijs? * We onderzoeken wat de [..] * Hypothese: [..] * Stijgt de zeespiegel als het zee-ijs aan de kust van Spitsbergen smelt? ### Kw8 #### 9. New Orleans: een zinkende stad New Orleans ligt aan de kust en ondervindt dus gevolgen van de stijgende zeespiegel. [..] * Waarom zakt New Orleans weg? * Wat is hier het gevolg van? * Troy is verhuisd [..] * Gebruik de [..] * Choose [..] * Eenheid [..] * Vul de tabel in. | Plaats | Hoogteligging | Komt onder water vanaf een zeespiegelstijging van ... | |:--:|:--:|:--:| | Grand Caillou Rd 5792, Houma | | | | France St., New Orleans | | | * Hoe verklaar je het verschil tussen deze twee plaatsen? * Neem eens een kijkje op de [..] ### Kw8 #### 10. Bibberen in Berlare, huiveren in Oud-Heverlee * Waar zijn de fossielen van de wolharige neushoorn gevonden? * Deze dieren leefden [..] * Hoe oud zijn deze fossielen? * Vergelijk de temperatuur [..] #### Kw8 #### 11. Klimaat- en vegetatiezones verschuiven * Vergelijk de [..] * Vegetatie - [..] * Ligging: [..] * Het groeiseizoen is [..] * Wat verandert er [..] * Wat gebeurt er met de [..] * Vink de juiste vakjes in het schema aan. ### Kw8 #### 12. Welke ijstijden wil jij? * Waar bevinden zich de twee grootste ijskappen op aarde? <br> This document covers a range of topics related to climate change. The topics include: * The Earth's energy balance * The greenhouse effect * Climate change and its effects * The role of human activities in climate change * The Arctic and climate change * The role of permafrost in climate change * The consequences of rising sea levels The document also includes activities and questions designed to help students understand the concepts covered.