Aparello Circulatorio: Anatomy & Physiology PDF

UNIDADE 6: O APARELLO CIRCULATORIO ÍNDICE: 1. Introdución. 2. O sangue: 2.1 O plasma sanguíneo. 2.2 As células sanguíneas. 2.3 Os grupos sanguíneos. 3. Os vasos sanguíneos: 3.1 Arterias. 3.2 Capilares. 3.3 Veas. 4. O cora...

UNIDADE 6: O APARELLO CIRCULATORIO ÍNDICE: 1. Introdución. 2. O sangue: 2.1 O plasma sanguíneo. 2.2 As células sanguíneas. 2.3 Os grupos sanguíneos. 3. Os vasos sanguíneos: 3.1 Arterias. 3.2 Capilares. 3.3 Veas. 4. O corazón: 4.1 Anatomía do corazón. 4.2 Fisioloxía do corazón. 5. O sistema linfático. 6. Adaptacións cardiovasculares ao exercicio físico 7. Principais enfermedades do aparello circulatorio. 8. Hábitos saudables. 1  1. INTRODUCIÓN: Todas as células do noso corpo necesitan vivir rodeadas de líquido para poder levar a cabo as súas funcións. A dito líquido chámaselle MEDIO INTERNO. O medio interno nutre as células ademais de permitir que se comuniquen, de defendelas, de eliminar produtos de refugallo,etc. O medio interno interno divídese en: - Líquido tisular (ou intersticial) que se move lentamente entre as células e o sangre - Sangue(se move moito máis rápido) O conxunto de órganos que conseguen esta velocidade forman o aparello circulatorio (=Sistema Cardiovascular). - Linfa. É o terceiro e último elemento do medio interno. A misión primaria do sistema cardiovascular é comunicar os millóns de células existentes no corpo humano mediante o transporte de substancias entre elas. Estas substancias poden ser fontes de nutrientes, auga e gases procedentes do exterior, de materiais desde outra célula ou de substancias de refugallo celular. Outra función primordial do sistema cardiovascular é a regulación da temperatura corporal. Poderíase dicir que o sistema cardiovascular é un conxunto de tubos conectados cunha bomba cuxo obxectivo é transportar un líquido a través de todo o corpo. 0 conxunto de tubos son os vasos sanguíneos; a bomba, o corazón, e o líquido, o sangue. Nesta unidade tamén falaremos do sistema linfático pois, é un sistema secundario de transporte e drenaxe que colabora no mantemento do balance hídrico no medio interno e defende o corpo contra as infeccións. 2. O SANGUE: O sangue é un compoñente do medio interno do ser humano. Pódese definir como un tecido altamente especializado e atípico, pois está formado por unha matriz fluída (o plasma-)e por elementos formes, entre os que se inclúen células (como os glóbulos vermellos ou eritrocitos e os glóbulos brancos ou leucocitos) e restos celulares como as plaquetas. As funcións do sangue son esenciais para a supervivencia do ser humano; ademais de ser un medio de transporte e de manter a regulación térmica do corpo, o sangue tamén regula o medio interno e o equilibrio ácido base e defende ao organismo ante axentes infecciosos. O sangue circula a alta velocidade a través dos vasos sanguíneos. O corazón dun adulto en repouso pode bombear sangue a razón de 5 L por minuto; isto quere dicir que nun minuto pode pasar polo corazón toda a cantidade de sangue dunha persoa. Do volume total de sangue dunha persoa, 2 L corresponden a elementos formes (eritrocitos, leucocitos e plaquetas), e 3 L, a plasma, que é unha porción líquida formada por auga (92 %); proteínas (7/0), como albuminas, fibrinóxeno e globulinas; e por moléculas orgánicas disolvidas, ións, vitaminas e gases (1%). O sangue ten múltiples funcións:  Transporte de nutrientes, osíxeno, dióxido de carbono, produtos de refugallo e diversas substancias (p.ex. hormonas).  Manter e regular a temperatura corporal, tamén distribúe o calor.  Defensa contra infeccións.  Amortiguación do pH. 2  COMPOSICIÓN DO SANGUE: Hematócrito : porcentaxe do volume total de sangue composto por glóbulos vermellos. Volemia: cantidade total de sangue circulante nunha persoa. No corpo dun adulto, este volume pode ter 4-5 L de sangue en mulleres e 5-6 L en homes. De forma aproximada, nunha persoa con 70kg de masa, e 5L totais de sangue, 3L corresponderían a plasma e 2L a células sanguíneas. 2.1. O plasma sanguíneo: Trátase dun líquido amarelado desprovisto de células e cuxa composición é similar ao líquido intersticial pero con maior contido proteico. Pódese obter a partir da centrifugación de sangue fresco á que se lle engadiu un anticoagulante. Compoñentes: A) INORGÁNICOS: 1. Auga: 81-90%. É o medio de transporte de substancias e regula a temperatura corporal (alta calor específica). 2. Sales minerais: están disoltos e preséntanse en forma de ions. Son o Na+, K+, Ca2+, Mg2+, Cl-, etc. Encárganse de manter a presión osmótica e o pH. B) ORGÁNICOS: 1. Proteínas: Albúminas: son proteínas globulares cuxas funcións son: - Reserva proteica - Transporte de substancias - Manter a presión osmótica adecuada. Globulinas: - α e β globulinas  transporte de substancias solubles en auga. - γ globulinas  son as inmunoglobulinas ou anticorpos e a súa función é a inmunidade ou defensa. Fibrinóxeno: encárgase da coagulación do sangue. O plasma sen fibrinóxeno chámase “soro sanguíneo 2. Lípidos: función de subministración celular. Destacan: colesterol, triglicéridos e fosfolípidos. 3. Glicosa: función de subministración enerxética ás células. Regulada a súa concentración pola insulina e o glucagón. 6) Metabolitos nitrogenados: son produtos de excreción do metabolismo celular e destacan a urea e o ácido úrico. 2.2. As células sanguíneas ou elementos formes do sangue:  Plaquetas ou trombocitos. Son fragmentos celulares incoloros procedentes dun de maior tamaño, os megacariocitos da medula ósea Conteñen mitocondrías, retículo endoplasmático e gránulos citoplásmicos, pero non teñen núcleo. Aproximadamente existen 100000-500000 3  por mm3. Son responsables da hemostase ou coagulación (proceso que permite manter o sangue dentro dun sanguíneo lesionado). A hemostase pode ser de dous tipos: - Primaria: en hemorraxias pequenas. Prodúcese unha agregación plaquetaria e vasoconstrición por liberación de serotonina por parte do SNA. - Secundaria: cando a rotura é grande, prodúcese un proceso enzimático en cascada dando lugar á formación dun coágulo. Este proceso vese favorecido pola vitamina K e prexudicado pola heparina. Polo tanto, para impedir a coagulación pódense utilizar fármacos como a heparina, o dicumarol ou o acenocumarol (sintrom).  Glóbulos vermellos ou eritrocitos. Son as células máis abundantes no sangue. Son células bícóncavas, sen núcleo, e a súa membrana é altamente deformable (capacidade que permite que flúan por pequenos vasos sanguíneos) grazas á proteína que a forma, a elastina, Como tampouco conteñen mitocondrias nín retículo endoplasmático, non poden sintetizar enzimas nin substituír os compoñentes da súa membrana, polo que a súa flexibilidade diminúe co tempo. Teñen unha vida aproximada de 28 días. A súa función é o transporte de O2, e CO2. Para iso, posúen dúas proteínas citoplasmáticas, a hemoglobina, á cal se unen ambos os dous gases, e a anhidrasa carbónica, que unicamente transporta CO2. Unha molécula de hemoglobina está formada por catro grupos hemo, que é o lugar onde se une o osíxeno.  Leucocitos ou glóbulos brancos. Posúen núcleo, e, ao dispoñer de toda a maquinaria celular, son as únicas células sanguíneas que desenvolven a súa capacidade funcional de forma normal. Ao ter unha gran mobilidade, non só circulan polos vasos sanguíneos, senón que poden desprazarse fóra e ter contacto con outros tecidos e así defender o corpo ante axentes patóxenos. Os leucocitos clasífícanse en granulocítos (neutrófilos, eosinófilos e basófilos) e agranulocitos (monocitos e linfocitos), en función de se posúen ou non no seu citoplasma gránulos que conteñen proteínas. A HEMATOPOESE Debido a que os elementos formes que compoñen o sangue teñen unha vida determinada, é necesario que se estean a producir continuamente. Este proceso denomínase hematopoese, e é realizada principalmente na medula ósea vermella. 2.3. Os grupos sanguíneos: Os grupos sanguíneos están baseados en factores inmunitarios. Hai varios grupos sanguíneos, sendo os máis importantes e coñecidos os orixinados polo sistema ABO e o factor Rh. Menor importancia ten o sistema MN. En 1901 Landsteiner descobre a presenza de certas substancias ( glicoproteínas) na membrana dos glóbulos vermellos e que eran diferentes segundo o individuo. Esas substancias podían actuar como antíxenos nos individuos cuxos glóbulos vermellos non presentaban as mesmas glicoproteínas. Máis tarde, Landsteiner e colaboradores descobren un novo antíxeno, o factor Rh ( Macaccus rhesus). Con estes coñecementos as transfusións comezaron a ser viables salvando numerosas vidas durante a Segunda Guerra Mundial. SISTEMA ABO: na membrana dos hematíes hai glicolípidos e glicoproteínas coñecidos como aglutinóxenos, que interveñen no recoñecemento celular. De ser distintos aos que lle corresponde, reaccionarán cos anticorpos do 4 plasma chamados aglutininas, dando unha masa que precipita. Así, poden darse os seguintes casos de grupos sanguíneos: FACTOR RH: as persoas poden ser Rh+ ou Rh- dependendo de se teñen ou non o antígeno Rh respectivamente. De maneira natural, o plasma sanguíneo non ten anticorpos anti- Rh, pero unha persoa Rh- pode sintetizalos se recibe sangue dunha persoa Rh+. Pode xerarse un problema en mulleres embarazadas Rh- con fetos Rh+, pois, se por algunha casualidade pasa sangue do feto á nai esta sintetizará anticorpos anti- Rh contra o feto. Actualmente, este problema resólvese inxectando á nai aglutininas anti- Rh que destrúen os posibles hematíes que pasen do feto. SISTEMA MN: normalmente non se producen anticorpos anti M ou anti N. Un individuo pode presentar antíxeno M, N ou MN. O grupo AB+ sería o receptor universal e o 0- o doante universal. No conxunto da humanidade, o grupo 0 e o A son os máis abundantes, o AB o menos abundante. Hai excepcións, por exemplo, en indios americanos non hai B nin AB. 3. OS VASOS SANGUÍNEOS: Existen distintos tipos de vasos sanguíneos,, que constitúen unha gran rede de condutos que transportan sangue desde o corazón a todos os tecidos do organismo e, desde eles, novamente ao corazón. Os vasos sanguíneos son: arterias, arteríolas, capilares, vénulas e veas. 3.1. Arterias: Transportan o sangue desde o corazón. As súas paredes son resistentes ás altas presións coas que o sangue sae do corazón, polo que son grosas, duras e elásticas. Existen varios tipos de arterias: as elásticas, que son as máis grandes do corpo, como a aorta; as musculares, que transportan o sangue cara ós órganos e tecidos máis específicos, como as arterias braquiais; e, a medida que as arterias se afastan do corazón, as súas paredes fanse máis finas e delgadas e ramifícanse en pequenas arterias ou arteríolas, que ao ramificarse da orixe aso capilares. 3.2. Capilares: Son vasos microscópicos que transportan o sangue desde as arteríolas ás vénulas, e dos que existen distintos tipos. Son os principais vasos de intercambio do aparato cardiovascular porque a difusión de substancias e nutrientes se fai a través das súas delgadas paredes, constituídas unicamente por endotelio, ou moi preto delas, pois todas as células do corpo están próximas a un capilar. Os capilares dan lugar ás vénulas e estas ás veas. 5  3.3. Veas: Transportan o sangue cara ao corazón. A medida que se achegan ao corazón vanse convertendo cada vez en vasos máis grandes, pois recollen máis sangue no seu interior. Na súa luz existen válvulas que impiden o retorno venoso, xa que na maioría das veas o sangue flúe en contra da gravidade e non cunha gran presión. 4. O CORAZÓN: O corazón é un órgano oco formado por un tecido muscular especializado, denominado tecido muscular estriado cardíaco. O seu tamaño e forma é moi similar a un puño pechado, con todo, existen diferenzas individuais no corazón dos adultos que están relacionadas co tamaño e a forma da súa caixa torácica. Aproximadamente, o corazón dun home adulto pesa 300 g e o dunha muller adulta, 225 g. Na parte externa do corazón obsérvanse un suco transversal e outro lonxitudinal, por onde discorren as arterias e veas coronarias e os nervios que participan na súa regulación nerviosa. 3.1 Anatomía do corazón: 3.1.1 Localización do corazón: O corazón atópase na rexión media do tórax, o mediastino, inmediatamente detrás do esterno e por diante do esófago. O seu bordo superior está á altura da segunda costela e o seu extremo, denominado ápex cardíaco, entre a quinta e a sexta. Apóiase lixeiramente inclinado mirando cara á esquerda, no diafragma. Aproximadamente, 2/3 do corazón atópanse á esquerda da liña media do corpo. 3.1.2 Envolturas do corazón e parede cardíaca: Dado que o corazón se move e está moi protexido por distintas estruturas ríxidas, é necesario evitar as friccións entre superficies. Por iso, o corazón está envolto por un saco delgado denominado pericardio. O pericardio posúe dúas capas, o pericardio parietal, adherido aos órganos adxacentes, e o pericardio visceral ou epicardio, unido ao miocardio. Entre as dúas capas hai unha cavidade que contén un líquido, o líquido pericárdico, que lubrica continuamente as superficies e permite que o corazón se mova con facilidade durante a contracción. Polo tanto, a parede do corazón presenta tres capas constituídas por diferentes tecidos, que de fóra cara a dentro son: o epicardio, o miocardio e o endocardio. 6 3.1.3 Estrutura do corazón: O corazón está formado por dous tipos de elementos: as cámaras e as válvulas cardíacas.  Cámaras cardíacas. No interior do corazón existen catro cavidades ou cámaras: as dúas superiores son as aurículas, e as dúas inferiores, os ventrículos. Entre as cámaras esquerdas e as dereitas existe un tabique que as separa, denominado tabique auricular ou tabique ventricular, en función das cámaras que illa. - As aurículas reciben o sangue procedente de distintos tecidos a través das veas, polo que se denominan cámaras receptoras. - Os ventrículos expulsan o sangue procedente das aurículas cara aos tecidos a través das arterias, polo que se denominan cámaras de bombeo. Os ventrículos necesitan xerar unha forza maior que as aurículas para expulsar o sangue, por iso o miocardio ventricular ten un maior grosor que o auricular. Do mesmo xeito, e xa que o ventrículo esquerdo expulsa o sangue cara á maior parte dos vasos sanguíneos do corpo, ten maior masa muscular que o ventrículo dereito.  Válvulas cardíacas. Para o correcto funcionamento do corazón é necesario que o fluxo do sangue soamente teña lugar nunha dirección. As válvulas cardíacas son as estruturas anatómicas encargadas de controlar ese fluxo. Existen dous tipos de válvulas cardíacas: - As válvulas auriculoventriculares, que conectan aurículas e ventrículos entre si. Son dúas válvulas que impiden que o sangue que pasou desde as aurículas aos ventrículos retroceda. A válvula auriculoventricular que separa a aurícula e o ventrículo dereito denomínase tricúspide, porque ten tres valvas ou cúspides. A válvula que separa a aurícula e o ventrículo esquerdos chámase bicúspide ou mitral, porque está constituída por dúas valvas ou cúspides. - As válvulas semilunares, que obstaculizan o retorno do fluxo sanguíneo desde a arteria aorta e o tronco pulmonar cara aos ventrículos. Así, denomínanse aórtica semilunar e pulmonar semilunar. 3.2 Fisioloxía do corazón: 3.2.1 O ciclo cardíaco: A función do corazón é bombear o sangue aos tecidos do corpo, e para que esta se leve a cabo da forma máis eficaz e eficiente posible, as súas catro cámaras e as súas catro válvulas deben actuar dunha maneira altamente sincronizada. Para iso, a contracción e a relaxación muscular do miocardio nas aurículas e nos ventrículos, ou o que 7 é o mesmo, a sístole e a diástole auricular e ventricular, deben seguir unha secuencia coñecida como ciclo cardíaco. Este ciclo ten unha duración aproximada de 0,8 s. Un ciclo cardíaco contén todos os acontecementos necesarios para que se produza un latexo completo do corazón, incluíndo unha sístole de ambas as dúas aurículas e de ambos os dous ventrículos. O sangue flúe de maneira unidireccional no corazón por dúas causas: a) Móvese desde a zona con máis presión á zona con menor presión, polo tanto, ao contraerse as aurículas, pasa aos ventrículos, que están relaxados. b) O peche das válvulas auriculoventriculares evíta un refluxo, sangguíneo desde os ventrículos ás aurículas. Así, cando se contraen: os ventrículos, o sangue é expelido cara aos grandes vasos, lugares con menor presión, e posteriormente as válvulas semilunares, deteñen o paso de sangue cara aos ventrículos. Nun ciclo cardíaco pódense identificar os sons cardíacos (lub dup) asociados ao peche das válvulas. O primeiro son (lub), coas vibracíóns das válvulas auriculoventriculares, e o segundo (dup), corresponde ao peche das válvulas semilunares. 3.2.2 Circuítos sistémico e pulmonar: O aparato circulatorio humano é pechado. O sangue viaxa a través de todo o corpo no interior dos vasos sanguíneos sen saír deles. Ademais, non baña de maneira directa os tecidos e, tanto o paso de nutrientes cara ás células como de substancias de refugallo desde elas realízase a través do endotelio capilar. En ningún momento hai unha mestura de sangue cargado de osíxeno co sangue parcialmente desprovisto de osíxeno, xa que non existe comunicación entre a metade esquerda e a metade dereita do corazón, polo que se di que a circulación é completa. Á súa vez, esta circulación é dobre, pois para dar unha volta íntegra a todo o corpo, o sangue debe pasar dúas veces polo corazón. O percorrido do sangue no corpo está determinada dunha maneira precisa e pódense diferenciar dentro dela dous circuítos: a circulación pulmonar e a circulación sistémica ou xeral. O lado dereito do corazón é responsable da circulación pulmonar, e o lado esquerdo, da circulación sistémica. Tamén é necesaria a circulación coronaria.  CIRCULACIÓN PULMONAR: A circulación pulmonar, tamén denominada circulación menor, transporta o sangue con baixa cantidade de osíxeno dende o corazón ata os pulmóns e dende estes, cargado de osíxeno de novo, ata o corazón. O sangue con 8 pouco osíxeno flúe a través das arterias mentres que o osixenado o fai polas veas. Posteriormente, o sangue comezará a súa viaxe polo circuíto sistémico. 1. O sangue cunha baixa cantidade de osíxeno pasa da aurícula dereita ao ventrículo dereito a través da válvula tricúspide. 2. Introdúcese no tronco pulmonar, o cal se divide en dúas arterias, unha para cada pulmón (arteria pulmonar dereita e arteria pulmonar esquerda) e chega a eles. A válvula semilunar pulmonar controla que non se produza un refluxo sanguíneo de novo cara ao ventrículo dereito. 3. No interior dos pulmóns, as arterias, convértense en capilares. Nestes prodúcese, o intercambio gasoso, cos alvéolos, captando o osíxeno e eliminando o dióxido de carbono. 4. Unha vez osixenado, o sangue diríxese a través das veas pulmonares (vea pulmonar dereita pulmonar esquerda) cara á aurícula esquerda. Desta rnaneira complétase o circuíto pulmonar.  CIRCULACIÓN SISTÉMICA: O sangue osixenado procedente dos pulmóns ten que ser mobilizado desde corazón cara a todos os tecidos do noso corpo e despois debe volve para dirixirse novamente aos pulmóns. Este circuíto corazón- tecidos-corazón denomínase circulación sistémica clasicamente chamada circulación maior, xa que inclúe a maior parte dos vasos sanguíneos do corpo. 1. O sangue osixenado chega á aurícula esquerda pola vea pulmonar, e pasa ao ventrículo esquerdo a través da válvula auriculoventricular, desde onde é expelido a todo o corpo a través da aorta. 2. A aorta divídese nas súas distintas ramificacións noutras arterias de menor tamaño, que darán paso á súa vez ás arteríolas, e estas aos capilares. De aí van aos tecidos para fluír no lado venoso da circulación. 3. As veas que proceden da parte superior e 9  inferior do corpo únense e forman, respectivamente, as veas cavas superior e inferior, que drenan na aurícula esquerda.  CIRCULACIÓN CORONARIA: O miocardio, como músculo, necesita osíxeno e nutrientes, así como eliminar produtos de refugallo. Por iso recibe sangue do seu "propio aparato vascular", denominado circuíto coronario, que está formado polas arterias coronarias procedentes da primeira ramificación da aorta, e as veas coronarias. 3.2.3 Presión arterial: A presión arterial é a forza que exerce o sangue contra as paredes das arterias. Como depende do momento do ciclo cardíaco, hai que diferenciar entre presión arterial sistólica (PAS) e presión arterial diastólica (PAD), en función de si o miocardio está en sístole ou diástole, respectivamente. Malia que homes e mulleres presentan valores diferentes de presión arterial, os reflectidos na táboa son os valores de referencia de PAS e PAD. Presión arterial media (PAM) Posto que a presión arterial é pulsátil, e dependendo de se o corazón se atopa en sístole ou en diástole, tamén é importante calcular o valor medio da presión arterial. Para iso, non só se ten en conta o valor de presión sistólico e diastólico, tamén é necesario relativizalo ao tempo no que o corazón permanece en sístole e en diástole. Dado que o corazón está relaxado o dobre de tempo que en contracción, utilízase a seguinte fórmula: PAM = (PAS + 2 PAD) / 3 Relación entre a presión arterial e o ciclo cardíaco Os maiores valores de presión arterial localízanse tanto no ventrículo esquerdo así como tamén na aorta, xa que existe unha maior presión motriz do sangue sobre as paredes do miocardio e do vaso sanguíneo como consecuencia da contracción do corazón.Con todo, os valores menores localízanse na aurícula esquerda. Na aorta existe un incremento súbito da presión coincidente co inicio da sístole ventricular (A), A que o sangue sae do ventrículo, esta presión aumenta; ata o seu máximo e posteriormente diminúe. O peche da válvula aórtica semilunar provoca unha vibración e un cambio na tendencia de diminución da presión (B) denominado fendedura dícrota. A presión da aurícula esquerda aumenta como consecuencia da sístole auriclar (C) e diminúe coa diástole auricular. 10  5. O SISTEMA LINFÁTICO: O sistema Iinfático é un sistema secundario de transporte e drenaxe que colabora no mantemento do balance hídrico no medio interno e defende o corpo das infeccións. Está formado polos vasos linfáticos e polos tecidos e órganos linfoides, que regulan, producen e distribúen a linfa dende os tecidos ata o torrente sanguíneo. As funcións do sistema linfático son:.  Producir, manter e distribuír a linfa.  Manter a volemia sanguínea normal.  Controlar as variacións químicas do líquido intersticial.  Transportar hormonas, nutrientes e produtos de refugallo.  Absorber lípidos do intestino e transportalos polo torrente sanguíneo. Está constituído por: a) LINFA: líquido incoloro constituído a partir do plasma que sae dos capilares sanguíneos ao espazo intercelular e que é recollida polos capilares linfáticos. Contén varias substancias incluíndo proteínas, sales, glicosa, graxas, auga e leucocitos aínda que a súa composición varía dependendo do lugar do corpo no que se orixina. b) VASOS LINFÁTICOS: a linfa circula a través dos vasos linfáticos que van paralelos aos grandes vasos sanguíneos. No seu percorrido atravesan os ganglios linfáticos. A linfa procedente da parte inferior do corpo, o lado esquerdo da cabeza, o brazo esquerdo e parte do tórax entra no conduto torácico esquerdo e baléirase no sistema venoso, na unión vea yugular-vea subclavia esquerda. De igual forma, o lado oposto baléirase no sistema venoso na vea yugular- vea subclavia dereita. c) GANGLIOS LINFÁTICOS: son nódulos localizados nos vasos linfáticos, especialmente abundantes en pescozo, axilas, ínguas e rodeando as principais arterias e veas. No seu interior hai moitas células defensivas, como macrófagos, que se encargan de localizar, recoñecer e combater os microorganismos que poden infectalos ou calquera outro tipo de substancia estraña que poida prexudicarnos. Cando isto ocorre, se inflaman e poden palparse. d) ÓRGANOS LINFÁTICOS: os principais órganos linfáticos son: - Medula ósea vermella (dos ósos. - Timo. - Bazo. - Amígdalas. - Apéndice vermiforme. 6. ADAPTACIÓNS CARDIOVASCULARES AO EXERCICIO FÍSICO: O sistema cardiovascular adáptase ao exercicio que realice a persoa. En individuos sedentarios vólvese máis fráxil e a persoa vai ser máis propensa a sufrir enfermidades. As principais adaptacións son: a) Maior rega sanguínea nos órganos máis activos: - Maior luz de veas e arterias. - Maior cantidade e densidade de capilares sanguíneos. 11  b) Diminución do ritmo cardíaco. En persoas adestradas, o ritmo cardíaco é menor que as non adestradas, tanto en repouso como durante o exercicio. c) Diminución da tensión arterial. En persoas adestradas, a tensión arterial é máis baixa en repouso e aumenta máis lentamente durante o exercicio que en persoas sedentarias. d) As veas e arterias son máis robustas en suxeitos activos ao reforzarse as capas musculares. e) Corazón máis grande, con maior volume e máis potente. É dicir, bombéase máis sangue por latexado. Para evitar un metabolismo anaerobio,ao facer exercicio é necesario realizar un quecemento previo, así nos asegurarnos de que chegará O2 a todos os órganos do noso corpo, en especial ao corazón. 7. PRINCIPAIS ENFERMIDADES DO APARELLO CIRCULATORIO: a) Insuficiencia cardíaca. Deficiente bombeo de sangue do corazón. Pode deberse a unha lesión no músculo cardíaco ou ás válvulas. Adoita acumularse sangue nas veas e provoca falta de osíxeno en diversos órganos que poden chegar a deixar de funcionar. b) Infarto de miocardio. Parte do miocardio que queda sen rega, xeralmente por un trombo na arteria coronaria. Prodúcese unha falta de osíxeno no músculo cardíaco que non pode xerar enerxía. O músculo reacciona cunha glicólise anaerobia, provocando que se verta acedo láctico e, como consecuencia, prodúcese a acidificación do medio. Se non se restablece a circulación, o músculo afectado morre por falta de enerxía (de osíxeno, fundamentalmente). Se se restablece a circulación, o músculo pode morrer tamén, neste caso por deficiencias nos equilibrios iónicos das células. c) Derrames. Rotura dos vasos con saída de sangue aos tecidos. O máis perigoso é o Derrame cerebral. d) Arritmias. Problemas co ritmo cardíaco que consiste en que este é variable. Impiden realizar actividade física de nivel. e) Trombos. Coagulación do sangue nos vasos, formándose un trombo que obstrúe o vaso sanguíneo e pode deixar sen rega rexións do corpo. f) Aterosclerose. Formación de placas de graxa (ateroma) no interior das arterias. Provoca un aumento do gasto cardíaco que, á súa vez, pode dar lugar a taquicardias e trombos. g) Arteriosclerose.Endurecemento con perda da elasticidade nas arterias. h) Varices. Engrosamento das veas por dilatación da capa muscular. i) Hipertensión. Causada por tensión ou por redución da luz dos vasos sanguíneos. Temos que ter moi en conta o feito de que aumente a presión diastólica porque obriga ao corazón para bombear con máis forza; e, como consecuencia, pode desencadear arteriosclerose. Prodúcese por factores xenéticos, sedentarismo, mala alimentación… j) Septicemia: infección grave e xeneralizada de todo o organismo debida á existencia dun foco infeccioso no interior do corpo do cal pasan xermes patóxenos ao sangue. k) Anemia: diminución de eritrocitos, hemoglobina ou ambas. Pode ser posthemorráxica, carencial ou hemolítica ( talasemia e anemia falciforme, hereditarias ambas). Provoca debilidade, fatiga, vertixe, palidez, etc. Un caso curioso relacionado coa anemia é a porfiria na que falta o grupo hemo da hemoglobina. l) Policitemia: aumento de glóbulos vermellos no sangue cando se vive a grandes altitudes durante semanas ou meses. Provoca un aumento da presión sanguínea que podería dar lugar a infartos. É típica en atletas polo uso de hormonas. 12 8. HÁBITOS SAUDABLES: 1) Realizar exercicio de intensidade moderada a diario. 2) Beber cada día como mínimo 2 litros de auga. 3) Non fumar. 4) Evitar dietas ricas en graxas, especialmente polo LDL. 5) Levar unha vida tranquila pero activa. 6) Tomar baixos niveis de sal na dieta. 7) Evitar o exceso de mariscos e crustáceos xa que son moi ricos en colesterol. 8) Comer peixe azul, rico en omega 3. 9) Tomar alimentos fervidos, á prancha ou ao vapor. Evitar os fritos. 10) Realizar analíticas unha vez ao ano. 13