Les 1 Introductie en diagnostische besluitvorming PDF

Les 1 Introductie en Diagnostische besluitvorming Introductiecollege → zie ppt voor notities en info vak - Reader Cudi - Diagnostiek bij kinderen, jongeren en gezinnen. Leuven: Acco. Delen 1 + 2 + 3 + 4. - De Bruyn, E., Ruijssenaars, A., Pameijer, N., & Van Aarle, E. (Red.). De di...

Les 1 Introductie en Diagnostische besluitvorming Introductiecollege → zie ppt voor notities en info vak - Reader Cudi - Diagnostiek bij kinderen, jongeren en gezinnen. Leuven: Acco. Delen 1 + 2 + 3 + 4. - De Bruyn, E., Ruijssenaars, A., Pameijer, N., & Van Aarle, E. (Red.). De diagnostische cyclus: Een praktijkleer. Den Haag: Acco. - Examen voornamelijk inzichtsvragen: gesloten boek, open vragen 7studieptn Terminologie Diagnostiek en Interventies Diagnostiek is het proces van de verzameling, ordening en verwerking van de beschikbare relevante gegevens vanuit de hulp- of zorgvraag van een natuurlijke persoon ten behoeve van de zorg. (decreet van 21 juni 2013, beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin) Handelingsgerichte diagnostiek is een cyclisch zoek- en beslissingsproces van het centrum waarbij informatie over het individu en zijn omgeving wordt verzameld, geïntegreerd en afgewogen met als doel de problemen, de onderwijsnoden of de hulpvragen te objectiveren, te analyseren en te verklaren met het oog op adequate advisering voor het handelen. Voor de analyse wordt gebruikgemaakt van wetenschappelijk verantwoorde methoden, en als die voorhanden zijn, van vastgelegde standaarden. (decreet van 27 april 2018, leerlingbegeleiding in het basisonderwijs) … en aanverwanten (Psychologische) assessment is een cyclisch besluitvormingsproces waarbij een diagnostische vraag gedefinieerd wordt en hypotheses geformuleerd en getest worden op basis van verzamelde informatie om zo te komen tot een integratief beeld en indicatiestelling. (Witteman, van der Heijden, & Claes, 2018) Onderscheid tussen assessment en diagnostiek: - Artificieel van aard - Maar context/specificiteit van belang bv. jobassessment - In bredere termen kan assessment vervangen worden door diagnostiek, als het specifieker is dan gebruiken we assessment Bij classificatie wordt er gezocht naar het algemene beeld en wordt een persoon op basis van overeenkomsten met anderen beoordeeld en ingedeeld aan de hand van een bepaald systeem. (Kwaliteitscentrum Diagnostiek, 2020) Onderscheid tussen classificatie en diagnostiek: - Classificatie is louter beschrijvend - Diagnostiek wil beschrijven, verklaren en/of indiceren Interventies Interveniëren. Tussenkomen, bemiddelen - Het gaat om problemen verminderen of ze hanteerbaar maken  Meeste gevallen kunnen we geen problemen wegwerken Orthopedagogische interventie… De orthopedagogische interventie is gericht op verandering - Het voorkomen, verminderen of oplossen van problemen in opvoeding en begeleiding - Het weer op gang brengen van een vastgelopen dialoog - Het realiseren van veranderingen die bijdragen aan een betere levenskwaliteit van de betrokkenen De opvoedings- of begeleidingscontext is het kader voor de interventie - Interventies betreffen alle bij de pedagogische context betrokken personen - Interventies betreffen het in grotere systemen ingebedde cliëntsysteem Verandering in opvoedings- of begeleidingscontext moet gebeuren maakt een orthopedagogische interventie - Dit maakt ons domein heel specifiek - Niet alleen met kind werken, ook ouders, school,… - We gaan zelf nog breder kijken, naar systemen - Een cliënt of cliëntsysteem is deel van een veel groter systeem dat in interactie staat met die persoon. Zij kunnen ook een positieve/negatieve invloed hebben, vandaar kijken we ook naar deze systemen … En aanverwanten: Een behandeling is een doelgerichte interventie gericht op enerzijds het genezen van een aandoening, anderzijds het bestrijden van (verergering van) symptomen van de aandoening en het leren omgaan met (de gevolgen van) de aandoening. Zorginstituut Nederland - Therapie wordt hierbij gezien als een specifieke vorm van een behandeling (gedefinieerd op basis van het doel of onderliggend theoretisch kader). - De term training benadrukt dat de behandeling (adequaat gebruik van) één of meerdere vaardigheden adequaat wil aanleren/versterken. - Behandleing, therapie en training zijn dus eigenlijk een engere term van interventie Psycho-educatie is een reeks van individuele, familie- of groepsinterventies, erop gericht om deelnemers inzicht te geven over een significante uitdaging in het leven, hen hierbij steunbronnen te helpen ontwikkelen, en copingvaardigheden ervoor aan te leren. (Griffiths, 2006) - Psycho-educatie is dus een specifieke vorm van een interventie. Begeleiden is het bevorderen, behouden of compenseren van het adaptieve gedrag, de ondersteuning van de zelfredzaamheid in het dagelijks leven. Zorginstituut Nederland - Begeleiding en ondersteuning worden in een professionele context vaak inwisselbaar gebruikt. - Een specifieke vorm van begeleiding is coaching Coaching is het stimuleren van het bereiken van persoonlijke doelen door analyse van de specifieke situatie, het plannen van concrete acties en het eventueel versterken van noodzakelijke competenties daartoe. (Nederlands Jeugdinstituut, 2020) In vergelijking met begeleiding, therapie,… , kenmerkt coaching zich nadrukkelijker door: - Oplossingsgericht karakter - Een hoge mate van specificiteit - Een tijdelijk karakter Modellen in diagnostiek en interventies: Diagnostische besluitvorming 1 Opbouw van het opleidingsonderdeel We starten met modellen Hebben we diagnostische modellen nodig? Casus: Een jongen verblijft in een residentiële instelling en wordt 18 jaar. Hij begint het geld dat zijn ouders voor hem gespaard hebben uit te geven. De leiding van de leefgroep is bezorgd dat hij zijn mogelijkheden voor de toekomst weggooit. De begeleiding probeert hem te overhalen om hiermee te stoppen. - Ja diagnostiek doen: we hebben diagnostische modellen nodig om op een systematische manier te werk te gaan Waarom een methodisch proces? Waarom modellen - Orthopedagogiek = handelen in onzekerheid  Geen zwart-wit situatie - Ons klinisch oordeel is gauw vertekend - Mensen hanteren allerlei strategieën en vuistregels om met informatie om te gaan - Bescherming → systematisch en te evalueren besluitvormingsproces, ondersteund met wetenschappelijke kennis Empirische cyclus (De Groot, 1961) - Is niet ontwikkeld om aan diagnositiek te doen, maar om nieuwe theorieën te ontwikkelen  Je kan het er wel voor gebruiken Regulatieve cyclus (Van Strien, 1986) - Diagnose hangt samen met de ingreep die je gaat doen, je gaat handelen o.b.v. de diagnose die je stelt - Reflexieve pauzes: denkpauze Klinische cyclus - Diagnostiek en interventies zijn met elkaar verbonden, staat dus niet los van elkaar  In diagnostiek zit interventie en in interventie zit diagnostiek  Bv. aanmelding voor diagnose kind, heel het gezin uitnodigen voor gesprek, dit is een vorm van interventie  We gaan transsectioneel te werk  Bv. je bent een interventie aan het uitvoeren, maar het lukt niet. Dan ga je je afvragen hoe het komt dat het niet werken, dan doe je diagnostiek - Vormen: Wat is diagnostiek? - Het analyseren van problemen van mensen en het zoeken naar verklaringen en oplossingen hiervoor, ondersteund vanuit wetenschappelijke kennis - Een methodisch proces, een cyclus, met verschillende stappen en expliciete regels - Een zoek- en beslissingsproces dat in dialoog met de cliënt en diens omgeving wordt uitgevoerd - Een systematisch opgezet en te evalueren besluitvormingsproces waarin een formele en inhoudelijke relatie wordt gelegd tussen klacht, probleem, diagnose en advies/interventie - “Beter begrijpen om beter te kunnen beslissen bij het ingrijpen” Diagnostische cyclus Cyclus handelingsgerichte diagnostiek - Meer praktijkmodel - Complementair model met diagnostische cyclus Ene model legt meer de nadruk op een bepaalde fase dan de ander Beide modellen spreken elkaar niet tegen  Empirische Cyclus Diagnostische Cyclus Handelingsgerichte diagnostiek Principe Logisch- Inhoudelijke ordening Procesmodel methodologisch van diagnostische redeneren vraagstellingen b Onderdelen Observatie Klachtanalyse Intakefase In kaart brengen van In kaart brengen van In kaart brengen van achtergrond informatie achtergrond informatie achtergrond informatie Inductie Probleemanalyse en Strategiefase Verklaringsanalyse Formuleren van Formuleren van Formuleren van hypothesen hypothesen hypothesen Deductie Omzetten van Omzetten van Omzetten van hypothesen in hypothesen in hypothesen in toetsbare onderzoekshypothesen onderzoeksvragen veronderstellingen Toetsing en Evaluatie Onderzoeksfase Toetsen en evalueren Toetsen en evalueren Toetsen en evalueren van toetsbare van van onderzoeksvragen veronderstellingen onderzoekshypothesen Indiceringsfase Opstellen integratief Opstellen integratief beeld beeld Indicatieanalyse Beantwoorden van Beantwoorden van indicerende indicerende vraagstellingen vraagstellingen Advies Adviesfase Geeft vergelijking tussen de modellen; snel overgegaan, maar misschien wel handig voor betere inzichten Diagnostische cyclus Aanmelding (DG) - Subjectieve uitspraken met informatie- en belevingsaspect - Wie – wat – wanneer? - Aanmelding verder zetten? Doorverwijzen? - Zo ja, werkwijze expliciteren Klachtanalyse (DG) - Doel Het verhaal van de cliënt beluisteren Verhelderen van de klachten Expliciete diagnostische hulpvragen formuleren - Hulpvraag Vraag naar het soort hulp waaraan de cliënt of diens omgeving (i.f.v. de klachtervaring) behoefte heeft ▪ Dicht bij cliënt blijven - Richtlijnen Dialoogvorm Vragen naar explicitering, specificiteit, feitelijkheid Controleren van ▪ Betekenis ▪ Volledigheid ▪ Interne consistentie Bij het verhaal van cliënt blijven Soorten hulpvragen Strategiefase (HGD) - Onderkenningshypothese Voorbeelden: ▪ Jan heeft ADHD ▪ Jan is ongelukkig ▪ Jan wordt afgewezen door leeftijdgenoten. - Verklaringshypothese Voorbeelden: ▪ Het drukke gedrag van Jan vergroot de kans op afwijzing door leeftijdgenoten. ▪ Afwijzing door leeftijdgenoten maakt Jan ongelukkig. - Indicerende hypothese Voorbeelden: ▪ Rilatine leidt tot minder storend gedrag. ▪ Minder storend gedrag leidt tot minder afwijzing. ▪ Minder afwijzing maakt Jan minder ongelukkig. - Diagnostisch scenario Stappen? Hoe concreet uitwerken? Probleemanalyse (DG) - Problemen en hun verloop in kaart brengen Clusters samenbrengen en ordenen - Problemen ordenen en zoeken naar patronen en clusters - (Eventueel) stoornis onderkennen - Inschatten van de ernst - Protectieve en risicofactoren benoemen Verklaringsanalyse (DG) - Doel Opmaken van een integratief beeld van de condities die tot dit probleem leidden of het in stand houden Formuleren en toetsen van verklarende hypothese(n) Hypothesen moeten Toetsbaar zijn Legitiem en wetenschappelijk gefundeerd zijn Het probleem dekken Toetsprocedure expliciteren Inhoudelijk model: Universele noden model - We hebben verlangens: autonomie, verbondenheid, competentie - Hieruit gedrag stellen: relatieopbouw, zelfstandigheid, zelfontplooiing - Gedrag wordt ook beïnvloed door biologische processen (IQ, leerproblemen, temperament,…) en door sociale contacten (hechtingsproblemen, lkr,…) - Als er een mismatch is tussen verlangens en sociale contacten/ biologische processen dan ga je maladaptieve cognitieve schema’s ontwikkelen - Deze maladaptieve cognitieve schema’s gaan gepaard met emoties (eenzaamheid, mislukking, verdriet,…) - Vanuit deze emoties gaat het kind ander gedrag stellen door bv. vermijdinsgedrag Vanuit universele model kan je dus theorieën, ideeën bekijken naar hoe een kind zich gedraagt Inhoudelijk model: Ontwikkeling in context - Ontwikkeling en ontwikkelingstrajecten - In context (Bronfenbrenner) Je kan de ontwikkeling van een kind niet los zien van de context - Ontwikkeling - In context (Bronfenbrenner) - Risico-, kwetsbaarheids-, en beschermingsfactoren - Transactioneel proces - Equifinaliteit / multifinaliteit Equifinaliteit: dezelfde uitkomst kan verschillende oorsprongen hebben Multifinaliteit: dezelfde factor kan verschillende uitkomsten als gevolg hebben Hebben we diagnostiek nodig? De achterliggende gedachte van de hulpverleners zou kunnen zijn dat het belangrijk is om financiële middelen te hebben in de toekomst en dat deze betekenis van geld aangeleerd moet worden. 2.6 Indicatieanalyse - Doel Een verantwoorde, gefundeerde aanbeveling voor de best passende aanpak van het probleem - Rekening houden met Aard van het probleem Kennis over het verwachte nut en kans van slagen van de aanpak - Verwachte nut (kosten – baten) - Kans van slagen (indicaties – contra-indicaties) 2.7 Adviesfase - Doel Een beargumenteerd antwoord geven dat aansluit bij de hulpvraag Presentatie integratief beeld en resultaten indicatie-analyse - Fasering Voorbereiding Informeren van cliënt Controle Overleg met cliënt Concretiseren van het advies Afronding 2.8 Knelpunten bij het werken met dit model - Wanneer weet je voldoende voor een optimale besluitvorming? Zijn we ZEKER over wat er aan de hand is? Kunnen we alternatieve hypothesen bedenken? - Werken volgens de principes van de diagnostische cyclus kost tijd en middelen Wat is diagnostisch handelen? - Wat als de cliënt uit zichzelf geen vragen stelt? Het belang van motivationeel werken