فصل دوازدهم: راهکارهای آموزش مهارت‌های رفتاری PDF

‫‪Sajedeh Torabi:‬‬ ‫فصل دوازدهم‬ ‫«راهڪارهاے آموزش مهارتهاے رفتارے»‬ ‫راهڪارهاے آموزش مهارتهاے رفتارے رو اومدہ با آموزش نه گفتن و یڪ‬ ‫مثال شروع ڪرد‪.‬‬...

‫‪Sajedeh Torabi:‬‬ ‫فصل دوازدهم‬ ‫«راهڪارهاے آموزش مهارتهاے رفتارے»‬ ‫راهڪارهاے آموزش مهارتهاے رفتارے رو اومدہ با آموزش نه گفتن و یڪ‬ ‫مثال شروع ڪرد‪.‬‬ ‫در این مثال گفتہ ڪہ مارسیا منشے دانشگاهہ و اون عقیدہ دارہ ڪہ استاد ها‬ ‫توقعات نامعقولے رو از مارسیا داشتند‪ ،‬مثالً در ساعتے ڪہ تایم ناهار بودہ‬ ‫ڪارهاے شخصیشون رو بہ اون میگفتن و اون هیچ وقت نمیتونستہ این‬ ‫درخواستها رو رد ڪنہ ‪.‬‬ ‫مارسیا بہ مالقات دڪتر میلز میرہ و از اون میخواد ڪہ بهش ڪمڪ بڪنہ تا‬ ‫با آموزش مهارتهاے اعتماد بہ نفس بہ مارسیا یاد بدہ ڪہ چطور میتونہ در‬ ‫مقابل خواستههاے نامعقول دیگران پاسخ نه بدہ‪.‬‬ ‫دڪتر میلز با استفادہ از بازے نقش را در یڪ موقعیت ڪارے قرار میدہ‬ ‫مواجهش میڪنہ ڪہ اون تمرین بڪنہ بتونہ در شرایط دیگہ پاسخ معقولے بدہ‬ ‫مثال دڪتر میلز بہ مارسیا میگہ ڪہ من امروز عصر یڪ قرار مالقات دارم‬ ‫لطفا ً ساعت ناهار برو و لباس منو از خشڪشویے بگیر و در این حین میخواد‬ ‫ڪہ ارزیابے بڪنہ و ببینہ ڪہ مارسیا در چنین موقعیتے چہ پاسخے میدہ هم‬ ‫رفتار ڪالمے و هم رفتار غیر ڪالمے اون رو میسنجہ در واقع دڪتر میز بہ‬ ‫آموزش و سرمشق دهے میپردازہ و توضیح میدہ ڪہ مارسیا چطور با قاطعیت‬ ‫بیشتر در این موقعیت پاسخ بدہ و رفتار با قاطعیتے رو بہ نمایش بزارہ اما‬ ‫مارسیا میگہ‪ :‬ڪہ متاسفم من نمیتونم این ڪار شخصے شما را انجام و دڪتر‬ ‫میلز دربارہ عملڪرد مارسیا بہ اون بازخورد میدہ براے جنبههایے از رفتارے‬ ‫ڪہ مارسیا خوب اجرا میڪنہ یعنے وقتے یہ ڪارے رو درست انجام میدہ و‬  ‫اون پاسخ قاطع رو میگہ اونو تشویقش میڪنہ در واقع با این تشویق بہ اون‬ ‫بازخورد میدہ ڪہ اون عملڪردش رو بتونہ بهتر بڪنہ مارسیو بعد از اینڪہ‬ ‫این بازخورد رو میگیرہ دوبارہ همین رفتار رو در بازے نقش دیگهاے رو تمرین‬ ‫میڪنہ و دڪتر میرز مجدداً اونو تشویق میڪنہ و راهنمایے میڪنہ زمانے‬ ‫ڪہ مارسیا این رفتار قاطع رو بہ خوبے یاد میگیرہ در سایر موقعیتها هم‬ ‫میتونہ پاسخ و عملڪرد درستے داشتہ باشہ و بعد با همدیگہ تمرین میڪنند در‬ ‫واقع در این فرایند دڪتر میلز هم آموزش میدہ هم وقتے خودش اون تڪلیف رو‬ ‫اول توضیح میدہ انگار دارہ سرمشق دهے میڪنہ بعد از مارسیا میخواد ڪہ‬ ‫تمرین ڪنہ و بعد هم بهش پس خوران میدہ ڪہ مارسیا در واقع انواع‬ ‫مهارتهاے جرتمندے رو یاد میگیرہ‪.‬‬ ‫سرمشق دهی‬ ‫در روش سرمشق دهے رفتار درست بہ فرد نشون دادہ میشہ یادگیرندہ رفتار‬ ‫الگو رو می بینہ و اون رو تقلید میڪنہ‪.‬براے اینڪہ سرمشق دهے موفق باشہ‬ ‫یادگیرندہ باید یڪ خزانہ تقلیدے داشتہ باشہ یعنے اینڪہ فرد باید قادر باشہ بہ‬ ‫الگو توجہ و رفتارے رو ڪہ نشون میدہ اون رو درست اجرا بڪنہ ‪.‬‬ ‫اغلب افراد خزانہ تقلیدے دارند چرا چون تقلید ڪردن از دیگران قبال در‬ ‫موقعیتهاے مختلفے تقویت شدہ تقویت ڪردن تقلید عموما ً در سالهاے اولے‬ ‫ڪودڪے آغاز میشہ در طے این سالها تقلید ڪودڪ از سرمشقها ڪہ‬ ‫والدین معلمان و همساالن ارائہ میدن بہ دفاع در حضور رفتارهاے گوناگونے‬ ‫تقویت میشہ و در نتیجہ رفتار فرد الگو دهندہ یڪ معرف یڪ محرڪ افتراقے‬ ‫براے تقلید خواهد بود ‪.‬‬ ‫و تقلید تبدیل بہ یڪ طبقہ پاسخ تعمیم یافتہ میشہ ‪.‬‬ ‫یعنے هرگاہ در آیندہ رفتارے براے فرد الگو باشہ احتمال دارہ ڪہ تقلید هم رخ‬ ‫بدہ سرمشق دهے میتونہ زندہ یا نمادین باشہ در سرمشق دهے زندہ فرد‪:‬‬ ‫دیگرے رفتار درست را در موقعیت درست نمایش میدہ ‪.‬‬ ‫در سرمشق دهے نمادین‪:‬‬ ‫رفتار درست از طریق نوار ویدئو نوار صوتے یا فیلم و ڪارتون نشون دادہ‬ ‫میشہ‪.‬‬ ‫و حاال یہ مثالے اینجا زدہ گفتہ ڪودڪان دبستانے یڪ نوار ویدیویے ڪہ در‬ ‫آن مهارتهاے جلوگیرے از آدمربایے رو بازیگران ڪودڪ نمایش میدهند‬ ‫نگاہ میڪنند این فیلم ویدیویے بزرگسالے رو نشون میدہ ڪہ بہ یڪ ڪودڪ‬ ‫نزدیڪ میشہ و اون رو وسوسہ میڪنہ همراهش برہ‪.‬‬ ‫ڪودڪ در پاسخ بہ این وسوسہ رفتار درست را انجام میدہ رفتار فرد الگو در‬ ‫نوار ویدیویے همان رفتارے ڪہ در مطالعہ قبلے بہ طور زندہ سرمشق دادہ‬ ‫میشد ‪.‬‬ ‫بچهها بعد از تماشاے فیلم رفتار درست را تمرین میڪردند و تشویق میشدند تا‬ ‫در صورت نیاز آموزش بیشترے دریافت ڪنند گروہ دیگرے از ڪودڪان این‬ ‫فیلم را تماشا ڪردند‪ ،‬اما رفتار درست رو تمرین نڪردن ‪.‬‬ ‫چند عامل اثربخشے سرمشق دهے را تحت تاثیر قرار میدهد‪.‬‬ ‫وقتے فرد الگو دهندہ رفتار درست را نمایش میدهد باید این رفتار بہ پیامد‬ ‫خوبے براے او منجر شود ‪.‬‬ ‫فرد الگو دهندہ باید شبیہ افرادے باشد ڪہ او را مشاهدہ میڪنند یا از موقعیت‬ ‫باالترے برخوردار باشد ‪.‬‬  ‫پیچیدگے رفتار فرد الگو باید با سطح رشد یا تواناییهاے فرد یادگیرندہ متناسب‬ ‫باشد اگر رفتار فرد الگو خیلے پیچیدہ باشد یادگیرندہ ممڪن است نتواند از او‬ ‫بیاموزد در عین حال اگر رفتارش خیلے سادہ باشد یادگیرندہ ممڪن است‬ ‫توجهے بہ او نڪند‪.‬‬ ‫یادگیرندہ باید بہ فرد الگو توجہ ڪند تا رفتار الگو شدہ را یاد بگیرد ‪.‬‬ ‫معلم اغلب توجہ دانش آموز را بہ جنبههاے مهم رفتار الگو شدہ جلب میڪند‬ ‫هنگام آموزش جرتمندے دڪتر میلز توجہ مارسیا را با این جملهها جلب ڪرد‬ ‫حاال دقت ڪن من چطور تماس چشمے برقرار میڪنم و تن صدایم چقدر‬ ‫محڪم است‪.‬‬ ‫برفتار سرمشق دادہ شدہ باید در بافت مناسب رخ دهد ‪.‬‬ ‫این رفتار باید در موقعیت حقیقے یا در بازے نقش یڪ موقعیت حقیقے سرمشق‬ ‫دادہ شود‪.‬‬ ‫مثال بچہ ها مهارت هاے محافظت از خود را در پاسخ بہ وسوسہ یڪ بزرگسال‬ ‫تماشا ڪردند یعنے در موقعیتے ڪہ بہ آن نیاز دارند مارسیا الگوے دڪتر میلز‬ ‫را در بافت بازے نقش تعامالت پیچیدہ مشاهدہ ڪرد‪.‬‬ ‫ڪہ در محل ڪار با آنها مواجہ میشد ‪.‬‬ ‫رفتار سرمشق دادہ شدہ باید چند بار تڪرار شود تا یادگیرندہ بتواند بہ درستے‬ ‫آن را تغییر ڪند‪.‬‬ ‫رفتار باید بہ طرق مختلف و در موقعیتهاے گوناگون سرمشق دادہ شود تا‬ ‫تعمیم رخ دهد و باالخرہ بعد از مشاهدہ الگو یادگیرندہ باید فرصتے براے تمرین‬ ‫یا تقلید رفتار داشتہ باشد تقلید درست از رفتار باید بالفاصلہ تقویت شود‪.‬‬ ‫آموزش در آموزش رفتار درست براے یادگیرندہ توضیح دادہ میشود ‪.‬‬  ‫براے اثربخشے بیشتر آموزشها باید صریح و دقیق باشند و رفتارهاے مورد‬ ‫انتظار را از یادگیرندگان ڪامال شرح دادہ شود‪.‬‬ ‫در آموزش زنجیرہاے از رفتارها باید هر مولفہ زنجیر را با توالے مناسب آن‬ ‫توضیح داد‪.‬همچنین باید بہ شرایط مناسبے اشارہ شود ڪہ در آنها از یادگیرندہ‬ ‫انتظار میرود رفتار را انجام دهد‪.‬‬ ‫عوامل زیر میتوانند اثربخشے آموزش را تحت تاثیر قرار دهند‪.‬‬ ‫‪ ۱‬آموزش باید در سطحے اجرا شود ڪہ براے یادگیرندہ قابل فهم باشد اگر‬ ‫بسیار دشوار باشد ممڪن است یادگیرندہ رفتار مورد نظر را درڪ نڪند اگر‬ ‫بسیار سادہ باشد یادگیرندہ ممڪن است عصبانے یا ناراحت شود‪.‬‬ ‫‪ ۲‬آموزش را باید فردے اجرا ڪند ڪہ مورد اعتماد یاد گیرندہ باشد مثل والد‬ ‫معلم ڪارفرما یا روانشناس پس از اتمام آموزش یادگیرندہ باید فرصتے براے‬ ‫تمرین رفتار داشتہ باشد وقتے مشاهدہ رفتار مورد امڪان یادگیرے آن را‬ ‫افزایش میدهد‪ ،‬آموزش باید همراہ با سرمشق دهے باشد‪.‬‬ ‫‪ ۳‬آموزش فقط باید زمانے اجرا شود ڪہ یادگیرندہ میتواند بہ آن توجہ ڪند‬ ‫یادگیرندہ باید دستورالعملها را تڪرار ڪند تا معلم مطمئن شود آنها را درست‬ ‫شنیدہ است‪.‬‬ ‫تمرین ‪:‬‬ ‫تمرین فرصتی است برای یادگیرندہ تا پس از دریافت آموزش یا مشاهدہ فرد الگو‬ ‫رفتار مورد نظر را تمرین کند‪.‬‬ ‫تمرین بخش مهمی از شیوہ‪BST‬است زیرا معلم تا زمانی که ببیند یادگیرندہ رفتار‬ ‫درست را انجام میدهد‪ ,‬نمیتواند مطمئن باشد آن را آموخته است ‪.‬‬ ‫قسمت (ب)‬  ‫تمرین فرصتی برای تقویت کردن رفتار فراهم میکند‪.‬جیم تمرین فرصتی برای‬ ‫ارزیابی و اصالح خطاهای فراهم میکند که ممکن است در اجرای رفتار وجود‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫عوامل زیر میتوانند اثربخشی را به عنوان بخشی از شیوہ ‪ bst‬تحت تاثیر قرار‬ ‫دهند‬ ‫‪ ۱‬رفتار مورد نظر باید در بافت مناسب تمرین شود دو تمرین باید به گونهای‬ ‫برنامهریزی شود که با موفقیت همراہ باشد جیم تمرین رفتار درست باید بالفاصله‬ ‫تقویت شود‬ ‫(د)‬ ‫بعد از تمرینهایی که فقط بخشی از آنها درست است یا تمرینهای اشتباہ باید پس‬ ‫خوران به اصالحی دادہ شود‪.‬‬ ‫و در پایان رفتار مورد نظر باید آنقدر تمرین که یادگیرندہ بتواند حداقل چند بار‬ ‫آن را درست انجام دهد و مهارت بعدی پس خوران به دنبال تمرین رفتار مربی‬ ‫باید بالفاصله به یادگیرندہ پس خوران بدهد‪.‬‬ ‫پس خوران شامل تشویق یا هر تقویت کنندہ دیگر برای عملکرد درست است‪.‬‬ ‫برخی از عوامل روی اثربخشی پس خوران تاثیر میگذارند‬ ‫‪ ۱‬پس خوران بایستی بالفاصله بعد از رفتار دادہ شود‬ ‫‪ ۲‬پس خوران همیشه باید شامل تشویق یا سایر تقویت کنندہ ها برخی از جنبههای‬ ‫رفتار باشد‬ ‫‪ ۳‬تشویق باید توصیفی باشد‬ ‫‪ ۴‬در پس خوراند اصالحی از کلمات منفی استفادہ نکنید‬ ‫‪ ۵‬پیش از پس خوراند اصالحی همیشه یک جنبه از عملکرد را تشویق کنید و در‬ ‫پایان هر بار در مورد یک جنبه از عمل کرد پس خوراندہ اصالحی بدهید‬ ‫افزایش دادن تعمیم پس از آموزش مهارتهای رفتاری‬ ‫هدف به کارگیری شیوہهای ‪ bst‬این است که یادگیرندہ مهارتهای جدید را فرا‬ ‫بگیرد ‪.‬‬ ‫و این مهارتها را در شرایط مناسب و خارج از جلسات آموزشی به کار ببرد‪.‬‬ ‫‪.‬برای ارتقاء تعمیم این مهارتها در شرایط مناسب پس از بی اس تی میتوان از‬ ‫چند راہ برد استفادہ کرد‪.‬‬ ‫اول آموزش باید شامل بازیهای نقش مختلفی باشد که موقعیتهای واقعی را‬ ‫شبیه سازی میکند یعنی شرایطی که احتمال دارد یادگیرندہ در زندگی واقعی با‬ ‫آنها مواجه شود‪.‬دوم آموزش باید شامل موقعیتهای زندگی واقعی باشد ‪،‬یادگیرندہ‬ ‫میتواند مهارتها را با همساالن واقعی در موقعیتهای واقعی تمرین کند ‪.‬‬ ‫سوم برای یادگیرندہ تکلیفهایی تعیین کنید تا مهارت مورد نظر را در خارج از‬ ‫جلسات بی اس تی و در موقعیتهای زندگی واقعی تمرین کند‪.‬چهارم مربی‬ ‫میتواند طوری برنامهریزی کند که استفادہ از مهارتها در موقعیتهای خارج‬ ‫از جلسات آموزشی تقویت شود‪.‬‬ ‫ارزیابی در شرایط واقعی آموزش مهارتهای رفتاری غالبا ً در موقعیتی اجرا‬ ‫میشود که با موقعیتهای مستلزم استفادہ از این مهارتها متفاوت است‪.‬‬ ‫نکته حائز اهمیت این است که مهارتها بدون اطالع فرد ارزیابی شوند‪.‬‬ ‫ارزیابی مهارتها در شرایط واقعی و بدون اطالع فرد ارزیابی در شرایط‬ ‫واقعی نامیدہ میشود ‪.‬‬  ‫ارزیابی در شرایط واقعی به این دلیل اهمیت دارد که به درستی نشان میدهد آیا‬ ‫فرد میتواند در زمان نیاز از مهارتهایش استفادہ کند یا نه ؟‬ ‫آموزش در شرایط واقعی‬ ‫در این شیوہ بدون آگاهی کودک از اینکه در حال ارزیابی شدن است مربی‬ ‫مقدمات ارزیابی در شرایط واقعی را فراهم میکند اگر در این ارزیابی کودک‬ ‫نتواند مهارتها را نشان دهد یک مربی وارد موقعیت میشود‬ ‫و بالفاصله جلسه ارزیابی را به جلسه آموزش تبدیل میکند‪.‬‬ ‫سپس از کودک میخواهد مهارت ها را تمرین کند تا احتمال رخداد آنها در‬ ‫شرایط مشابه در آیندہ افزایش یابد‪.‬‬ ‫نکته بعدی آموزش مهارتهای رفتاری و سه جنبه وابستگی‪:‬‬ ‫با ترکیب کردن سرمشق دهی آموزش تمرین و پس خوران میتوان هر سه جنبه‬ ‫وابستگی را در راہ کار بی اس تی به کار برد سه جنبه وابستگی که شامل‬ ‫پیشایندها رفتار و پیامدهای رفتار است باید در هر موقعیت آموزشی مورد استفادہ‬ ‫قرار گیرد ‪،‬‬ ‫بهترین راہ برای آموزش یک مهارت این است که آموزش با سرمشق دهی‬ ‫همراہ باشد و سپس از فرد خواسته شود مهارت را تمرین کند تا تقویت شود‪.‬‬ ‫اگرچه آموزش با سرمشق اگرچه آموزش یا سرمشق دهی به تنهایی میتوانند‬ ‫رفتار درست را در موقعیت درست فرا بخوانند اگر رفتار تقویت نشود احتمال‬ ‫ادامه یافتن آن وجود ندارد ‪،‬‬ ‫مطلب بعدی آموزش مهارتهای رفتاری در گروہ‪:‬‬ ‫گاهی اوقات شیوہهای ‪ bsc‬برای آموزش به گروہهایی از افراد به کار میرود‬ ‫که همگی نیازمند یادگیری مهارتهای مشابهی هستند‪.‬مثالً آموزش والدین را‬ ‫میتوان برای گروهی از والدین اجرا کرد که همگی با فرزندانشان مشکالتی‬  ‫دارند آموزش جرأتمندی میتواند برای گروهی از افراد اجرا شود که در این‬ ‫حوزہ دچار کاستی هستند‪.‬‬ ‫بی اس تی گروهی چند مزیت دارد اول میتواند کارآمدتر از بی اس تی فردی‬ ‫باشد زیرا آموزش و سرمشق دهی برای تمام گروہ اجرا میشود دوم هر یک از‬ ‫اعضای گروہ با مشاهدہ سایر اعضایی که تمرین میکنند و پس خوراند میگیرند‬ ‫دربارہ مهارت جدید آموزش میبینند ‪.‬‬ ‫سوم اعضای گروہ از طریق ارزیابی عملکرد سایر اعضا و پس خوراند دادن نیز‬ ‫آموزش میبیند ‪.‬‬ ‫چهارم هنگامی که اعضای مختلف گروہ در بازی در بازی نقش شرکت میکنند‬ ‫تعمیم افزایش مییابد‪.‬‬ ‫پنجم هنگامی که عالوہ بر مربی سایر اعضای گروہ نیز تمرین موفق را تشویق‬ ‫میکنند اندازہ یا بزرگی تقویت افزایش مییابد‪.‬‬ ‫یکی از معایب بیاسی گروهی این است که هر عضو نمیتواند توجه کامل مربی‬ ‫را داشته باشد ‪.‬‬ ‫یک مشکل احتمالی دیگر آن است که بعضی از اعضای گروہ ممکن است فعاالن‬ ‫مشارکت نکنند یا برعکس ممکن است بر گروہ تسلط یابند و مشارکت سایر اعضا‬ ‫را محدود کند مربی میتواند از طریق ایفای نقشی فعاالنه و ترغیب مشارکت همه‬ ‫اعضا از این مشکل جلوگیری کند‪.‬مطلب بعدی کاربرد راهکارهای آموزش‬ ‫مهارتهای رفتاری نکته مهمش اینه که محققان دریافتند که استفادہ از آموزش و‬ ‫سرمشق دهی بدون تمرین و پس خوراند اثر اثربخشی کمتری در آموزش این‬ ‫مهارتها دارد‪.‬‬ ‫در حالی که اگر بعد از آموزش و سرمشق دهی کودکان فرصتی برای تمرین‬ ‫مهارتها و دریافت پس خوران دربارہ نحوہ عملکردشان داشته باشند مهارتها‬  ‫را خیلی بهتر می آموزند‪.‬استارک دریافت برای افزایش مهارتهای اجتماعی‬ ‫شیوہ بی اس تی اثربخشتر از بحث و گفتگوی گروهی است‪.‬‬ ‫این یافته نشان میدهد که تمرین و پس خوراند دادن مولفههای مهمی در این‬ ‫راهکار آموزشی هستند بهترین راہ برای آموختن مهارتها این است که فرصتی‬ ‫برای تمرین و پسخوران وجود داشته باشد ‪.‬‬ ‫تا مهارت های مورد نظر در موقعیتهای شبیهسازی شدہ یا حقیقی تقویت شوند‪.‬‬ ‫راهکارهای بی اس تی برای آموزش مهارتها به بزرگساالن نیز اثر بخش هستم‬ ‫راهکارهای بیاس تی در آموزش مهارتهای اصالح رفتار به معلمان ساکنان‬ ‫آسایشگاہهای سالمندان و معلوالن‪ ،‬یا افراد دچار ناتوانی ذهنی‪ ،‬اثربخش هستند‪.‬‬ ‫نکته مهم‬ ‫شیوہهای زنجیرہای کردن در آموزش به افرادی مورد استفادہ قرار میگیرند که‬ ‫توانایی های محدودی دارند و نیازمند رهنمودهای فشردہ هستند‪.‬‬ ‫در حالی که راهکارهای بی اس تی غالبا ً برای آموزش دادن به کودکان و‬ ‫بزرگساالن دارای تواناییهای طبیعی به کار میرود‪.‬‬ ‫از آموزش سرمشق دهی تمرین و پس خوران میتوان استفادہ کرد تا مهارتهای‬ ‫مصاحبه شغلی را به افراد دچار ناتوانی های خفیف تا متوسط آموزش داد‪.‬‬ ‫این نظریه حال شلدون شرمن و ویلگن است‪.‬‬ ‫نحوہ استفادہ از شیوہهای آموزش مهارتهای رفتاری‬ ‫خالصهای از روش به کارگیری موثر راهکارهای ‪ bst‬به این شهر هست یک‬ ‫مهارتهایی را که قصد دارید آموزش دهید مشخص و تعریف کنید‬  ‫‪ ۲‬تمام موقعیتهای محرک مرتبطی که باید این مهارتها را در آنها به کار برد‬ ‫مشخص کنید‬ ‫‪ ۳‬مهارتهای فرد در موقعیتهای محرک را ارزیابی کنید تا خط پایه مشخص‬ ‫شود‬ ‫‪ ۴‬آموزش را با راحتترین مهارت یا سادہترین موقعیت محرک شروع کنید‬ ‫‪ ۵‬جلسه آموزشی را با سرمشق دادن رفتار و توضیح جنبههای مهم آن شروع‬ ‫کنیم‬ ‫‪ ۶‬پس از آموزش شفاهی و سرمشق دادن فرصتی برای تمرین فراهم کنید بافت‬ ‫مناسب برای رفتار را شبیه سازی کنید و از فرد بخواهید رفتار را تمرین کند‬ ‫‪ ۷‬بالفاصله بعد از تمرین پس خوران بدهید‬ ‫‪ ۸‬فرایند تمرین و پسخوران را تکرار کنید تا فرد بتواند رفتار درست را چندین‬ ‫بار انجام دهد‬ ‫‪ ۹‬بعد از موفقیت در یک جلسه آموزشی به موقعیت بعدی بپردازید و فرایند‬ ‫سرمشق دهی تمرین و پسخوران را ادامه دهید تا فرد بر هر مهارت در هر‬ ‫موقعیت تسلط پیدا کند‬ ‫‪ ۱۰‬هنگامی که فرد در همه موقعیتهای شبیهسازی شدہ در جلسات آموزشی بر‬ ‫همه مهارتها تسلط پیدا کرد برای تعمیم یافتن آنها به موقعیتهای واقعی نیازمند‬ ‫آن مهارتها برنامهریزی کنید‪.‬‬ ‫فصل چهاردهم‬ ‫استفادہ از خاموشسازی رفتاری‬ ‫در این فصل نحوہ استفادہ از خاموشسازی که یکی از درمانهای کارکردی است‬ ‫و برای حذف رفتار مشکل آفرین به کار میرود شرح دادہ خواهد شد ‪.‬‬ ‫خاموش سازی یکی از اصول پایه رفتار است که طی آن حذف پیامد تقویت کنندہ‬ ‫یک رفتار منجر به کاهش فراوانی آن رفتار میشود‪.‬‬ ‫برای استفادہ از خاموش سازی ابتدا باید تقویت کنندہای را مشخص کنید که‬ ‫رفتار مشکل آفرین را حفظ میکند و سپس آن را حذف کنید‪.‬‬ ‫رفتاری که دیگر تقویت نشود کاهش مییابد و سرانجام متوقف میگردد خاموش‬ ‫سازی یکی از اولین رویکردهایی است که برای درمان رفتار مشکل آفرین باید‬ ‫در نظر گرفت تا زمانی که یک رفتار مشکل آفرین ادامه دارد‪ ،‬باید یک پیامد‬ ‫تقویت کنندہ وابسته به رفتار وجود داشته باشد ‪،‬که آن را حفظ کند‪.‬‬ ‫بنابراین برای کاهش این رفتار باید آن پیامد تقویت کنندہ را مشخص سازید و‬ ‫اگر ممکن باشد حذف کنید وقتی رفتار مشکالت آفرین دیگر تقویت نشود خاموش‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫برای استفادہ موثر از راهکارهای خاموش سازی مراحلی وجود دارد که در این‬ ‫بخش به آنها پرداخته میشود ‪.‬‬ ‫«جمع آوری اطالعات برای ارزیابی اثرات درمان»‬ ‫مشاهدہ و ثبت رفتار رفتار هدف از مولفههای مهم برنامه اصالح رفتار هستند‬ ‫شما بایستی قبل و پس از به کارگیری شیوہ خاموش سازی رفتار مشکالت آفرین‬ ‫را ثبت کنید ‪.‬‬ ‫تا مشخص شود هنگام استفادہ از راهکارها خاموش سازی این رفتار کاهش یافته‬ ‫است یا نه آنچه شما برای انجام دادن این کار نیاز دارید عبارت است از تعریف‬ ‫رفتار مشکل آفرینی که باید کاهش یابد روشی پایا برای جمع آوری دادہها‬ ‫ارزیابی خط پایه برای تعیین سطح رفتار مشکل آفرین قبل و پس از به کارگیری‬ ‫خاموشسازی جمع آوری اطالعات در تمام موقعیتهای مرتبط پس از درمان تا‬ ‫مشخص شود آیا این رفتار کاهش یافته و آیا تعمیم رخ دادہ است یا نه و جمع‬ ‫آوری اطالعات اضافی در طی زمان برای ارزیابی حفظ تغییر رفتاری نکته مهم‬ ‫این است‪.‬‬ ‫که اگر میخواہ از راهکار خاموشی استفادہ کنید باید در خصوص رفتار مشکل‬ ‫آفرین اطالعاتی جمع آوری کنید تا هرگونه تغییر ناشی از به کارگیری راهکار‬ ‫خاموشیسازی را ثابت کنید‪.‬‬ ‫اگر مشاهدات شما از رفتار مشکلآفرین نشان بدهد که این رفتار بعد از درمان‬ ‫تغییر نکردہ است باید دوبارہ همان رفتاری یا شیوہ اجرای راهکار خاموشسازی‬ ‫را ارزیابی و تغییرات الزم را اعمال کنید تا بتوانید رفتار مورد نظر را کاهش‬ ‫دهید‪.‬‬ ‫مطلب بعدی تعیین تقویت کنندہ رفتار مشکل آفرین طریق ارزیابی کارکردی در‬ ‫ارزیابی کارکردی پیشایندها و پیامدهای رفتار مشکل آفرین تعیین میشوند این‬ ‫مرحله که از مراحل مهم استفادہ از خاموشسازی محسوب میشود‪.‬‬ ‫شما باید تقویت کنندہ خاص رفتار را تعیین کنید تا بتوانید آن را با راهکار‬ ‫خاموش سازی حذف کنید‪.‬‬ ‫موقعیت راهکار خاموشسازی به تعیین تقویت کنندہ خاصی بستگی دارد که‬ ‫رفتار را حفظ میکند انواع محرکها یا رویدادها میتوانند به عنوان تقویت کنندہ‬ ‫رفتارهای مشکل آفرین عمل کنند رفتارهای مشکل آفرین میتوانند در اثر تقویت‬ ‫مثبت یا تقویت منفی حفظ شوند مطلب بعدی حذف تقویت کنندہ پس از هر بار‬ ‫بروز رفتار مشکالت آفرین در تعریف خاموش سازی عبارت است‪ :‬از حذف‬ ‫تقویت کنندہ پس از هر بار بروز رفتار مشکالت آفرین اگرچه این تعریف سادہ به‬ ‫نظر میرسد برای استفادہ موفقیت آمیز از راهکار خاموش سازی باید به چند‬ ‫نکته توجه کرد‬ ‫‪ ۱‬آیا تقویت کنندہ مشخص کردہاید‬ ‫‪ ۲‬آیا میتوانید تقویت کنندہ را حذف کنید‬  ‫‪ ۳‬آیا استفادہ از خاموش سازی بی خطر است‬ ‫‪ ۴‬آیا فوران خاموشی قابل تحمل است آیا می توان ثابت قدم بود‪.‬به طور خالصه‬ ‫برای استفادہ صحیح از راهکار خاموش سازی باید تقویت کنندہ ویژہ رفتار‬ ‫مشکالت آفرین را تعیین کنید مطمئن شوید که عوامل تغییر روی این تقویت کنندہ‬ ‫کنترل دارند استفادہ از آن بی خطر است فوران خاموشی قابل تحمل است و‬ ‫عوامل تغییر میتوانند به صورت منظم آن را به کار ببرند قبل از استفادہ از‬ ‫راهکار خاموش سازی برای یک رفتار مشکل آفرین باید به همه مسائل توجه‬ ‫شود‪.‬‬ ‫( مطلب بعدی بررسی برنامه تقویت پیش از خاموشسازی)‬ ‫برنامه تقویتی که پیش از اجرای خاموش سازی رفتار مشکالت آفرین به کار‬ ‫رفته است سرعت کاهش رفتار در طی خاموش سازی را تحت تاثیر قرار‬ ‫میدهد‪.‬‬ ‫زمانی که رفتار مشکل آفرین بر اساس یک برنامه پیوسته تقویت شدہ باشد‬ ‫خاموش سازی غالبا ً به سرعت رخ میدهد ‪.‬‬ ‫اما اگر این رفتار به وسیله یک برنامه تقویت متناوب حفظ شدہ باشد در طی‬ ‫خاموشسازی با سرعت آهستهتر و به صورت تدریجی کاهش مییابد ‪.‬‬ ‫بنابراین برای اینکه بتوانید سرعت کاهش رفتار مشکالت آفرین را در طی اجرای‬ ‫خاموش سازی پیش بینی کنید باید مشخص سازید برنامه تقویت رفتار از انواع‬ ‫پیوسته بودہ است یا متناوب‪.‬‬ ‫و مطلب بعدی تقویت رفتارهای جایگزین راهکار خاموشسازی همیشه باید‬ ‫همراہ با یک راهکار تقویتی مورد استفادہ قرار گیرد‪.‬‬ ‫راهکار خاموشسازی فراوانی رفتار مشکل آفرین را کاهش میدهد‪.‬‬  ‫و راهکار تقویت سبب میشود یک رفتار دیگر جانشین رفتار مشکالتآفرین‬ ‫گردد‪.‬‬ ‫از آنجا که رفتار مشکالت آفرین کارکرد خاصی برای فرد دارد راهکار تقویت‬ ‫سبب افزایش رفتار مطلوبی میگردد‪.‬‬ ‫که همان راہ که همان کارکرد را برای فرد دارد و منجر به همون پیامد میشود‬ ‫وقتی یک رفتار دیگر همان پیامد تقویت کنندہ رفتار مشکل آفرین را تولید کند‪،‬‬ ‫کمتر احتمال دارد رفتار مشکالت آفرین بعد از خاموشسازی مجدد رخ دهد‬ ‫که بهش میگن بهبود خودانگیخته ‪.‬مطلب بعدی ارتقاء تامین و حفظ تغییر‬ ‫رفتاری هنگامی که تقویت کنندہ رفتار مشکل آفرین را شناسایی و حذف کردید و‬ ‫برای افزایش رفتار جایگزین مطلوب یک راهکار تقویت را به کار بردید در‬ ‫مرحله بعد باید تعمیم و حفظ این تغییر رفتار را ارتقا دهید ‪.‬‬ ‫تعمیم یافتن رفتاری بعد از به کارگیری خاموش سازی به این معناست ‪:‬که در‬ ‫همه موقعیتهای مرتبط رفتار مشکالت آفرین متوقف شود حفظ رفتار بدین‬ ‫معناست که تغییر رفتار در طی زمان پایدار بماند‪.‬‬ ‫برای افزایش تعمیم برای افزایش تعمیم خاموش سازی را باید تمام عوامل تغییر‬ ‫در همه موقعیت هایی که تغییر رفتار در آنها انتظار به صورت هماهنگ اجرا‬ ‫کنند برای حفظ تغییر رفتار هرگاہ رفتار مشکل آفرین پس از سرکوبی اولیه‬ ‫مجدداً رخ داد باید دوبارہ از راهکار خاموشسازی استفادہ شود عالوہ بر این‬ ‫تقویت پیوستگی یک رفتار جایگزین که از لحاظ کارکردی با رفتار‬ ‫مشکالتآفرین برابر است موجب افزایش تامین و حفظ آن رفتار می گردد ‪....‬‬ ‫‪:Sajedeh Torabi‬‬ ‫فصل هفدهم‬  ‫«استفادہ از تنبیه محروم کردن و جریمه »‬ ‫برای کاهش رفتار مشکل آفرین میتوان از انواع تنبیه استفادہ کرد با این حال‬ ‫عموما ً راهکارهای تنبیهی فقط زمانی به کار میروند که قبالً مداخلههای‬ ‫کارکردی اجرا شدہ یا مورد توجه قرار گرفته باشند‪.‬زمانی که از این راهکارها‬ ‫استفادہ شدہ و رفتار مشکالت آفرین کاهش یاابد استفادہ از راهکارهای تنبیهی‬ ‫ضرورتی نخواهد داشت‪.‬‬ ‫اما اگر راهکارهای کارکردی بی تاثیر باشند و استفادہ از آنها به هر دلیلی‬ ‫محدود یا غیر ممکن باشد راهکارهای تنبیهی مورد استفادہ قرار میگیرند‪.‬‬ ‫استفادہ از راهکارهای تنبیهی میتواند بحث برانگیز باشد برخی اعتقاد دارند که‬ ‫استفادہ از تنبیه ارائه مشروط یک رویداد آزاردهندہ یا حذف یک رویداد تقویت‬ ‫کنندہ میتواند به نوعی نقض حقوق فردی باشد که تحت درمان است‪.‬‬ ‫عالوہ بر این تنبیه مثبت شامل ارائه مشروطه رویداد آزارندہای است که غالبا ً‬ ‫دردناک یا به همین دلیل برخی از افراد عقیدہ دارند که تنبیه سبب ایجاد درد یا‬ ‫ناراحتی زیادی برای فرد تحت درمان میشود‪.‬‬ ‫به دالیلی که در باال اشارہ شد راهکارهای تنبیه معموال اولین گزینه برای مداخله‬ ‫در رفتارهای مشکالتآفرین نیستند و چنانچه قرار باشد تنبیه به کار رود از تنبیه‬ ‫منفی استفادہ میشود که شامل حذف رویدادهای تقویت کنندہ پس از رفتار مشکل‬ ‫آفرین است که در این فصل به دو راهکار تنبیه منفی یعنی محروم کردن و‬ ‫جریمه پرداخته میشود‪.‬‬ ‫محروم کردن برای تعریف محروم کردن یک مثال آوردہ کتاب گفته که چریل و‬ ‫بقیه بچههای مهد کودک دور میز نشسته و مشغول ساختن کاردستی با گل‬ ‫سفالگری نقاشی با انگشت یا بریدن کاغذهای رنگی بودند که بعد از مدتی چری‬ ‫یکی از مجسمههای گلی را که ساخته بود پرت کرد و چند تا از مجسمههای‬  ‫بچههای دیگر را خراب کرد مربی مهد کودک به او نزدیک شد و گفت چه ریل‬ ‫همراہ من بیا او دست او را گرفت و با هم به طرف یک صندلی رفتند وقتی به‬ ‫صندلی رسیدن مربی گفت وقتی تو اشیا را پرت میکنی نمیتونی بازی کنی همین‬ ‫جا بشین تا زمانی که من بهت بگم میتونی بازی کنی بعد مربی به سمت بچهها‬ ‫رفت و آنها را برای اشکالی که ساخته بودند تشویق کرد پس از دو دقیقه مربی‬ ‫به نزد چریل برگشت و گفت حاال میتونی به سر میز برگردی و بازی کنی وقتی‬ ‫چریل برگشت و بدون هیچ مشکلی به بازی کردن مشغول شد مربی با او به‬ ‫صحبت پرداخت و به دلیل اینکه خیلی خوب و مود بازی میکرد او را تشویق‬ ‫کرد این راهکار که در آن چریل به دلیل نشان دادن یک رفتار مشکل آفرین در‬ ‫کالس از فعالیت تقویت کنندہ دور شد محروم کردن نامیدہ میشود‪.‬‬ ‫و وقتی مربی از راهکار محروم کردن استفادہ کرد رفتارهای مشکالت آفرین‬ ‫چریل به میزان قابل توجهی کاهش یافت استفادہ از محروم کردن برای کاهش‬ ‫رفتارهای مشکل آفرین مثالً در مثال همین چریل پس از رفتار مشکالت آفرین‬ ‫کودک برای مدت کوتاهی از موقعیت تقویت کنندہ دور میشود و برای چریل‬ ‫بازی کردن با گل سفالگری و تعامل با بقیه بچهها فعالیتهای تقویت کنندہ هستند‬ ‫و محروم کردن شامل دور کردن او از موقعیتی که دربرگیرندہ این فعالیت‬ ‫هاست‪.‬‬ ‫حاال انواع محروم کردن‪:‬‬ ‫تعریف محروم کردن عبارت است از دسترسی نداشتن به تقویت کنندہهای مثبت‬ ‫برای مدتی کوتاہ به دلیل رفتار مشکل است‪.‬‬ ‫نتیجه این فرایند کاهش احتمال رفتار مشکالت آفرین در آیندہ است این نوع تنبیه‬ ‫محروم کردن از تقویت مثبت نام دارد دو نوع محروم کردن وجود دارد با اخراج‬ ‫و بدون اخراج مثال چریل محروم کردن بدون اخراج را نشان میدهد‪.‬‬ ‫پس از رفتار مشکل آفرین چریل در همان کالس باقی ماند اما باید در سمت‬ ‫دیگر اتاق و دور از محلی مینشست که بچهها مشغول بازی بودند و خب طبیعتا ً‬  ‫محروم کردن با اخراج هم این بود که خب باید چریل رو از اون کالس دور‬ ‫میکردن استفادہ از تقویت همراہ با راهکار محروم کردن هرگاہ محروم کردن را‬ ‫به کار میبرید باید از یک راہ کار تقویت افتراقی نیز استفادہ کنید‪.‬‬ ‫راهکار محروم کردن نرخ رفتار مشکل آفرین را کاهش میدهد راهکار تقویت‬ ‫افتراقی جانشین شدن یک رفتار مطلوب به جای رفتار مشکالت آفرین را افزایش‬ ‫میدهد‪.‬‬ ‫احتیاطهای استفادہ از راهکار محروم کردن‪ :‬برای استفادہ موثر از شیوہ محروم‬ ‫کردن باید نکات زیر را در نظر بگیرید یک کارکرد رفتار مشکالت آفرین چیست‬ ‫‪ ۲‬آیا در این موقعیت خاص راهکار محروم کردن عملی است‬ ‫‪ ۳‬آیا شیوہ محروم کردن ایمن است آیا زمان محروم کردن کوتاہ آیا میتوان مانع‬ ‫فرار از محرومیت شد آیا میتوان در طی محرومیت از تعامل جلوگیری کرد آیا‬ ‫شیوہ محرومیت در این موقعیت قابل قبول است ؟‬ ‫جریمه‬ ‫مثال‪:‬‬ ‫گفته که مارتی عجله داشت زودتر خریدش را تموم کند تا به موقع به خانه برسد‬ ‫و بازی بیسبال را تماشا کند او به مقابل فروشگاہ رسید و ماشینش را در‬ ‫مخصوص پارک افراد معلول پارک کرد هیچ جای پارک دیگری در آن‬ ‫نزدیکیها نبود و او با خودش فکر کرد که چند دقیقه بیشتر در فروشگاہ کار‬ ‫ندارد مارتی آنچه را که نیاز داشت خرید و با عجله از فروشگاہ خارج شد وقتی‬ ‫به ماشینش رسید دید ‪ ۲۵۰‬دالر جریمه شدہ بعد از این اتفاق مارتی هرگز‬ ‫اتومبیلش را در محل مخصوص پارک معلوالن پارک نکرد جریمه پارک کردن‬ ‫غیرقانونی نمونه از راهکار جریمه کردن است‪.‬‬  ‫حاال تعریف جریمه ‪ :‬در مثال فوق راهکار رفتاری خاص راهکار رفتاری‬ ‫خاصی را نشان میدهد که جریمه نامیدہ میشود ‪.‬‬ ‫و به صورت حذف مقدار مشخصی از تقویت کنندہ به دلیل رخداد رفتار مشکل‬ ‫آفرین تعریف میشود ‪.‬جریمه یک راهکار تنبیه منفی است که منجر به کاهش‬ ‫احتمالی رخداد رفتار مشکل آفرین در آیندہ می گردد وقتی مارتی در محل‬ ‫مخصوص پارک افراد معلول پارک کرد و ‪ ۲۵۰‬دالر را از دست داد در نتیجه‬ ‫کمتر احتمال دارد دوبارہ این رفتار را انجام دهد‪.‬‬ ‫مقایسه جریمه کردن محروم کردن و خاموش سازی راهکارهای جریمه کردن‬ ‫محروم کردن و خاموش سازی از این نظر که برای کاهش رفتار مشکل آفرین به‬ ‫کار میروند به یکدیگر شبیه هستند با این حال فرایندهای مختلفی در هر یک از‬ ‫آنها وجود دارد در خاموش سازی رویداد تقویت کنندہای که قبالً رفتار مشکالت‬ ‫آفرین را حفظ میکرد دیگر به دنبال این رفتار رخ نمیدهد در محروم کردن فرد‬ ‫از دست یافتن به تمام منابع تقویت وابسته به رفتار مشکل آفرین محروم میشود‪.‬‬ ‫در جریمه کردن مقدار مشخصی از تقویت کنندہ که فرد هم اکنون در اختیار‬ ‫دارد پس از رفتار مشکالت آفرین حذف میشود‬ ‫فصل هجدهم‬ ‫( راهکارهای تنبیه مثبت و اصول اخالقی)‬ ‫در این فصل کاربرد روشهای تنبیه مثبت در کاهش رفتارهای مشکل آفرین‬ ‫توضیح دادہ میشود در تنبیه مثبت رویدادهای آزاردهندہ پس از رخداد رفتار‬ ‫مشکالت آفرین به کار میروند ‪.‬‬ ‫و نتیجه آن کاهش احتمال رخداد این رفتار در آیندہ خواهد بود‬  ‫مطلب مهم تصحیح افراطی راهکاری است‪ ،‬که فاکس و آذرین طراحی کردن تا‬ ‫رفتارهای پرخاشگرانه و اخاللگرانه افراد دچار ناتوانیهای ذهنی را در محیطهای‬ ‫بیمارستانی کاهش دهند‪.‬در تصحیح افراطی پس از رخداد مورد از رفتار و‬ ‫مشکالت آفرین از مراجع خواسته میشود برای مدتی طوالنی به یک رفتار‬ ‫دشوار بپردازند دو نوع تصحیح افراطی وجود دارد تمرین مثبت و جبر تمرین‬ ‫مثبت پس از هر بار رخ دادہ رفتار مشکالت آفرین مراجعه باید به اجرای شکل‬ ‫صحیح رفتار مورد نظر بپردازد‪.‬اگر الزم باشد فرد با رهنمود فیزیکی برای‬ ‫مدتی طوالنی مثالً ‪ ۵‬الی ‪ ۱۵‬دقیقه به اجرای صحیح میپردازد یا چندین بار آن‬ ‫را تکرار این روش یک راهکار تصحیح افراطی است‪.‬‬ ‫زیرا فرد باید رفتار صحیح را چندین مرتبه انجام دهد مثالً به این به این مثال‬ ‫توجه کنید فرض کنید یک دانش آموز دبستانی در تکالیف نوشتاری که به معلمش‬ ‫تحویل میدهد غلط های امالیی زیادی دارد زیرا تکالیفش را با عجله انجام می دهد‬ ‫و کارش را مرور نمی کند برای اجرای شیوہ تصحیح افراطی در این مورد معلم‬ ‫میتواند زیر هر غلط امالیی خط بکشد تکلیف را به دانش آموز برگرداند و به او‬ ‫بگوید از روی هر یک از این لغات ‪ ۱۰‬مرتبه بنویس بنویسد از آنجایی که این‬ ‫فعالیت آزارندہ مشروط به وجود غلط امالیی است در تکالیف آتی تعداد غلطهای‬ ‫امالیی باید کاهش یابد‬ ‫جبران‬ ‫جبران ‪:‬شیوہای است که در آن با هر بار رخداد رفتار مشکالتآفرین مراجعه‬ ‫باید تاثیرات محیطی این رفتار را جبران کند و شرایطی بهتر از آنچه قبل از‬ ‫رفتار مشکالت آفرین بودہ در محیط به وجود آورد در صورت از رهنمود‬ ‫فیزیکی استفادہ میشود تا فرد وادار به انجام دادن فعالیتهای جبرانی شود در‬ ‫جبران تاثیرات محیطی رفتار مشکل آفرین را فرد به صورتی افراطی تصحیح‬ ‫میکند مثالش هم میتونه این باشه که گفته مثال میگه که الیسون از این روش‬ ‫استفادہ میکنه وقتی او با مداد شمعی روی دیوار نقاشی کشید پدرش وی را مجبور‬ ‫کرد همان دیوار و یک دیوار دیگر آشپزخانه را تمیز کند جبران فراتر از آسیبی‬ ‫بود که رفتار مشکل آفرین پدید آوردہ بود‪.‬‬ ‫تمرین مشروط تمرین مشروط یکی دیگر از راهکارهای تنبیه مثبت و شامل‬ ‫استفادہ از فعالیتهای آزارندہ است در این راهکار پس از هر بار رخداد رفتار‬ ‫مشکلآفرین مراجع وادار میشود به نوعی از تمرین فیزیکی بپردازد نتیجه آن‬ ‫کاهش احتمال رخداد رفتار مشکل آفرین در آیندہ خواهد بود‪.‬‬ ‫تمرین مشروط با فعالیت آزارندہ یا تصحیح افراطی تفاوت دارد در تصحیح‬ ‫افراطی فعالیت آزارندہای که به کار میرود یا شکل صحیح رفتاری است که با‬ ‫رفتار مشکالت آفرین همبستگی دارد به این میگن( تمرین) مثبت ‪.‬‬ ‫یا رفتاری است که تاثیرات محیطی ناشی از رفتار مشکالت آفرین را اصالح‬ ‫میکند به این میگن (جبران) جبران در تمرین مشروط برخالف این راهکار‬ ‫فعالیت آزارندہ شامل فعالیت فیزیکی خاصی که ارتباطی با رفتار مشکل آفرین‬ ‫ندارد‪.‬‬ ‫این تمرین باید نوعی رفتاری فیزیکی باشد که مراجع بتواند بدون هیچ گونه‬ ‫آسیبی آن را انجام دهد همانند تصحیح افراطی و سایر راهکارهایی که شامل‬ ‫استفادہ از فعالیتهای آزارندہاند در صورت نیاز از رهنمود فیزیکی استفادہ‬ ‫میشود ‪.‬‬ ‫تا مراجعه وادار به انجام دادن تمرین مشروط گردد‪.‬‬ ‫اطاعت هدایت شدہ‬ ‫هنگامی که شخصی در شرایط اجرایی دستور به یک رفتار مشکل آفرین‬ ‫بپردازد میتوان از اطاعت هدایت شدہ به عنوان یک روش تنبیه مثبت برای‬ ‫کاهش رفتار استفادہ کرد در راهکار اطاعت هدایت شدہ پس از رخداد رفتار‬ ‫مشکلآفرین شخص در خصوص نحوہ انجام دادن فعالیت درخواست شدہ مثل یک‬ ‫فعالیت درسی به صورت فیزیکی هدایت میشود‪.‬‬ ‫مهار جسمانی‬ ‫مهار جسمانی یک راهکار تنبیهی است که طی آن پس از رفتار مشکل آفرین‬ ‫عامل تغییر بخشی از بدن مراجع را که در آن رفتار دخالت داشته بی حرکت نگه‬ ‫میدارد در نتیجه مراجع از لحاظ جسمی در ادامه پرداختن به آن رفتار مشکالت‬ ‫آفرین محدود میشود ‪.‬‬ ‫مثالً هنگامی که یک دانش آموز دچار ناتوانی ذهنی با زدن دانش آموزانی که‬ ‫نزدیک به رفتار پرخاشگرانه میپردازد معلم میتواند با پایین نگه داشتن‬ ‫بازوهای او به مدت یک دقیقه به این رفتار پاسخ دهد وقتی این دانش آموز به‬ ‫لحاظ جسمی محدود شود نمیتواند به این رفتار یا هر رفتار دیگری بپردازد‬ ‫هنگام استفادہ از مهار جسمانی معلم با دانشآموز صحبت نمیکند‪.‬برای اکثر‬ ‫مردم محدود شدن از لحاظ حرکتی یک رویداد آزارندہ است‪....‬‬ ‫زیرا به عنوان یک تنبیه کنندہ عمل میکند‪.‬‬ ‫یک نوع محدودیت فیزیکی وقفه پاسخ نامیدہ میشود‪:‬‬ ‫که در آن عامل تغییر از طریق مسدود کردن پاسخ به صورت فیزیکی از رخداد‬ ‫رفتار مشکل آفرین جلوگیری میکند به محض آنکه مراجع رفتار مشکل آفرین را‬ ‫شروع کرد عامل تغییر آن را مسدود میکند تا مراجع نتواند پاسخ را کامل کند ‪.‬‬ ‫مثالً فرض کنید یک دانشآموز دچار ناتوانی ذهنی به رفتار مکیدن دست‬ ‫میپردازد استفادہ از وقفه پاسخ در این مورد به این معناست که به محض آنکه‬ ‫دانش آموز دستش را باال میبرد تا در دهان قرار دهد معلم دست خودش را مقابل‬ ‫دهان او قرار میدهد تا از وارد شدن دست دانش آموز به دهانش جلوگیری کند‬ ‫وقفه پاسخ را میتوان همراہ با محدودیت مختصر نیز به کار برد در این حالت‬ ‫عامل تغییر پاسخ را مسدود میکند و برای مدت کوتاهی مهار جسمانی را به کار‬ ‫میبرد‪.‬‬ ‫نکات مهم استفادہ از فعالیتهای آزارندہ‬ ‫بر اساس مباحثی که تاکنون مطرح شد باید دریافت باشید که اجرای این‬ ‫راهکارها غالبا ً به تماس جسمانی بین عوامل تغییر و مراجع نیاز دارد از آنجایی‬ ‫که عامل تغییر عموما ً باید مراجعه را به صورت فیزیکی به سمت اجرای فعالیت‬ ‫آزارندہ هدایت کند هنگام استفادہ از این راهکار باید نکاتی را مورد توجه قرار‬ ‫داد‬ ‫‪ ۱‬از فعالیتهای آزارندہ فقط باید زمانی استفادہ شود که عامل تغییر به تواند‬ ‫هدایت فیزیکی را انجام دهد‬ ‫‪ ۲‬عامل تغییر باید بداند که مراجع ممکن است حداقل در ابتدا در مقابل هدایت‬ ‫فیزیکی مقاومت کند او باید مطمئن باشد که حتی در صورت مقاومتی فیزیکی‬ ‫مراجعه میتواند این روش را اجرا کند‬ ‫‪ ۳‬عامل تغییر باید مطمئن باشد که هدایت فیزیکی برای مراجع تقویت کنندہ‬ ‫نیست اگر تماس فیزیکی تقویت کنندہ باشد این راهکار به عنوان تنبیه عمل‬ ‫نخواهد کرد و در پایان عامل تغییر باید مطمئن باشد که اجرای این راهکار هیچ‬ ‫خطری برای مراجع یا عامل تغییر ندارد‪.‬این نکته به خصوص هنگامی اهمیت‬ ‫دارد که در زمان اجرای راهکار مراجعه مقاومت کند یا با عامل تغییر به‬ ‫کشمکش بپردازد‪.‬‬ ‫تنبیه مثبت آخرین راہ درمان‬ ‫‪ :‬اگرچه بسیاری از مثالهای تنبیه که شامل به کارگیری تحریک آزارندہ است‬ ‫هستند در این بخش توصیف شدند امروز از این راهکارها کمتر استفادہ میشود‬ ‫پژوهشها در خصوص رویکردهای درمان کارکردی جایگزین های غیر‬  ‫آزارندہای برای تنبیه معرفی کردند و فلسفههای نوین در حوزہ اصالح رفتار به‬ ‫خصوص دربارہ افراد دچار ناتوانیهای ذهنی مقبولیت تنبیه به شکلی از درمان‬ ‫را کاهش دادند‪.‬‬ ‫برخی از متخصصان معتقدند راهکارهای تنبیه مثبت به ویژہ آنهایی که شامل به‬ ‫کارگیری محرکهای آزارندہ هستند هرگز نباید مورد استفادہ قرار بگیرند برخی‬ ‫دیگر بر این عقیدہاند که راهکارهای مثبت راهکارهای تنبیه مثبت باید به عنوان‬ ‫آخرین راہ درمان در نظر گرفته شود این راهکارها معموالً برای مشکالتی به‬ ‫کار میروند که بسیار حاد هستند درمانشان بسیار دشوار است و مداخله های‬ ‫کارکردی تاثیری بر درمان آنها نداشتهاند راهکارهای تنبیه منفی مانند نیت و‬ ‫جریمه که شامل استفادہ از رویدادهای آزارندہ نیستند بیشتر قابل قبولند و عموما ً‬ ‫بیشتر از تنبیه مثبت به کار میروند‪.‬نکاتی مهم نکات مهم استفادہ از تنبیه مثبت‬ ‫‪ ۱‬ابتدا مداخلههای کارکردی را به کار ببرید‬ ‫‪ ۲‬تقویت افتراقی را همراہ با تنبیه اجرا کنید‬ ‫‪ ۳‬کارکرد رفتار مشکالت آفرین را بررسی کنید‬ ‫‪ ۴‬محرک آزارندہ را با دقت انتخاب کنید‬ ‫‪ ۵‬برای تصمیم گیری در خصوص در اطالعات جمع آوری کنید و در پایان‬ ‫مالحظات اخالقی در خصوص استفادہ از تنبیه را مورد توجه قرار دهید‪.‬‬ ‫اصول اخالقی تنبیه ؛‬ ‫اصول اخالقی در خصوص استفادہ از راهکار تنبیهی باید به دقت و پس از‬ ‫بررسی درمانهای دیگر تصمیم گیری شود از آنجایی که تنبیه شامل از دست‬ ‫دادن تقویت کنندہها فعالیت اجباری محدودیت حرکت یا به کار گیری محرک‬ ‫آزارندہ است‪:‬‬  ‫استفادہ از آن میتواند منجر به محدود شدن حقوق مراجع شود ‪.‬‬ ‫در نتیجه راهکارهای تنبیهی معموال راهکارهای محدود کنندہ نامیدہ میشوند‪.‬‬ ‫عالوہ بر این استفادہ اشتباہ یا بیش از حد از راهکارهای تنبیهی میتوانند به فرد‬ ‫آسیب برسانند سرانجام برخی از افراد و سازمانها بر این عقیدہاند که استفادہ از‬ ‫تحریک آزارندہ غیر انسانی است و نمیتواند هیچ توجیهی داشته باشد ‪.‬‬ ‫اصول اخالقی تنبیه عبارتند‪ :‬از رضایت آگاهانه( یعنی فرد باید شیوہ تنبیه منطق‬ ‫استفادہ از آن چگونگی و زمان کاربرد اثرات مطلوب و آثار جانبی آن و‬ ‫درمانهای جایگزین ممکن را کامال درک کند بعد درمانهای جایگزین درمانهای‬ ‫کارکردی که کمتر محدود کنندہاند و آزاری به فرد نمیرسانند بیشتر از تنبیه به‬ ‫کار میروند ایمنی فرد دریافت کنندہ تنبیه راهکار تنبیه هرگز نباید منجر به‬ ‫صدمه دیدن مراجعه گردد‪.‬‬ ‫وخامت مشکل یعنی راهکار تنبیه باید برای رفتارهای مشکالتآفرین وخیم به‬ ‫کار روند رهنمودهای اجرا اگر قرار است از راهکار تنبیه استفادہ شود باید‬ ‫رهنمودهای مکتوب دقیقی دربارہ نحوہ اجرای آن موجود باشد‪.‬‬ ‫و نکته بعدی آموزش و نظارت یعنی عالوہ بر رهنمودهای مکتوبی که نحوہ‬ ‫استفادہ از راهکار تنبیه را توضیح میدهند تمام کارکنان معلمان یا سایر افرادی‬ ‫که قرار است این شیوہ را اجرا کنند باید آموزش ببینند‪.‬‬ ‫و هنگام اجرای راهکار تنبیه باید هموارہ عملکرد کارکنان نظارت شود تا از‬ ‫اجرای صحیح آن راهکار اطمینان حاصل گردد مسئولیت یعنی‪ :‬جلوگیری از‬ ‫استفادہ نابجا و استفادہ بیش از حد این بدین معناست که به کارگیری تنبیه میتواند‬ ‫با پایان دادن به رفتار مشکل آفرین به شیوہ منفی تقویت شود هموارہ خطر‬ ‫استفادہ نابجا یا بیش از حد از این راهکار وجود دارد بنابراین هر فردی که‬ ‫راهکار تنبیه را اجرا میکند مسئول به کارگیری صحیح آن و جلوگیری از سو‬ ‫استفادہ یا استفادہ افراطی از آن است‪.‬‬ ‫راهنمای اجرا آموزش و نظارت بر این کار سبب ایجاد مسئولیت میشود مرور‬ ‫مکرر دادہها دربارہ رفتار مشکل آفرین و همچنین راهکار تنبیه به این امر کمک‬ ‫میکند ‪.‬‬