Buhay at mga Gawa ni Rizal PDF

Buhay at mga Gawa ni Rizal RA 1425 - Batas Rizal Senator Claro Recto - nagsulong Senator Jose P. Laurel - nagpasa Ramon Magsaysay - nilagdaan - Hunyo 12, 1956 Obligated to include in curriculum ang buhay, gawa, at sinulat ni Rizal. Noli Me Tangere at El Filibusterismo Ang batas ay tinutul...

Buhay at mga Gawa ni Rizal RA 1425 - Batas Rizal Senator Claro Recto - nagsulong Senator Jose P. Laurel - nagpasa Ramon Magsaysay - nilagdaan - Hunyo 12, 1956 Obligated to include in curriculum ang buhay, gawa, at sinulat ni Rizal. Noli Me Tangere at El Filibusterismo Ang batas ay tinutulan ng simbahan, dahil involve ang pagmamalupit ng mga prayle.Naniniwala ang simbahan sa probisyon ng batas na compulsory reading ay salungat sa kalayaang panrelihiyon at pagpapahayag ng mga tao. Ang pambansang bayani? Paglabas ng mga kastila ay pagpasok ng mga amerikano Amerikano ang nakaisip sa bayani na siyang huwaran at idolo gamit ang Komisyong Taft ng 1901 sa pangunguna ni William H. Taft. Pacifist kumpara sa ibang bayani si Rizal. Ang pagpili ng bayani ay para masabing maka Pilipino ang mga Amerikano. 19th Century Kalagayang Pang-Ekonomiya Buhay at mga Gawa ni Rizal Kalakalang Manila-Acapulco Kalakalang Galyon - Manila to Acapulco, Mexico. Isinarado ang pantalan sa Manila, lahat ay dadaan sa Galleon. Mexico is the Viceroyalty of New Spain Pagbubukas ng Suez Canal 1869 Mediterranean Sea at Red Sea, palabas ng Indian Ocean Napadali ang byahe at kalakalan Pagpasok ng Malayang Kaisipan Subersibong ideya at kalayaan Banta sa Espanya Paghina ng Kalakalang Galyon Nakalaya kasi ang Mexico Laisses-faire (ang hindi pangingialam ng gobyerno sa kalakalan), open na ang manila sa mundo. Kalagayang Panlipunan Sistema ng Edukasyon 1st Decade - Simbahan ang Namamahala sa edukasyon para sa Kalotikong Pananampalataya Leyes de Indias - Haring Felipe II utos na pagbibigay ng edukasyon sa katutubo ng Pilipinas. Inaral ng mga prayle nag wikang katutubo - better teaching Doctrina Christian at Vocabulario de Lengua Tagala (Spanish-Tagalog) Naituro rin ang Industriya, pagsasaka, katesismo, pagsulat sa kastila, at awiting pansimbahan. Mga Unibersidad Colegio de Nuestra Senora del Santisimo Rosario {1611} (Colegio de Santo Tomas). 1902 - Pontifical University 1047 - Catholic University of the PH Colegio de San Jose 1601 (Ateneo Municipal de Manila) - hawak ng mga Jesuita Colegio de San Juan de Letran (1620) - para sa mga naulila ng mga sundalong espanyol na kalaunan ay tinaguyod ng mga Dominiko. Batas Edukasyon ng 1863 Pamumuno ni Reyna Isabela Libreng primaryang edukasyon at pagtuturo ng Espanyol sa lahat Buhay at mga Gawa ni Rizal Primarya hanggang tersiyarya Pananaw sa Kastilang Edukasyon POSITIBO 1. Amerikano raw ang nagdala ng edukasyon 2. Noon pa man ay bukas na ang edukasyon para sa mga katutubo NEGATIBO 1. Masyadong nakatuon sa usapin ng pananampalataya ang Espanyol 2. 3R: Reading, Writing, Arithmetic 3. Kailimitan Latin ang inaaral kaysa Espanyol at limitado ang Agham at matematika Noong 1870 pumasok ang mga intsik sa kalakalang lokal. Natuto sa pagbebenta ng “tingian” o “tiendas de sari-sari” KALAGAYANG PAMPOLITIKAL La Gloriosa Revolucion Setyembre 1868 - rebolusyon sa pagitan ng mga Absokutista at ng mga Liberal sa Espanya Napatalsik si Reyna Isabela II sa kanyang trono Naging Constitutional Monarchy ang pamahalaan sa Espanya at mga reporma sa mga kolonya tulad ng sa pilipinas Ipinadala si Carlos Maria de la Torre bilang Gobernador Heneral - sa ilalim niya pinatigil ang parusa ng pamamalo, nabawasan ang abuso sa buwis at sinulong ang SEKURALISASYON. ○ Regular - paring misyonero at miyembro ng Orden ○ Secular - mga paring cura-paroco, abibilang sa isang Diyosesis Padre Pedro Pelaez - nagsulong ng Sekularisasyon. Namatay pero pinatuloy ng GomBurZa. GomBurZa - dinawit sa pag-aalsa sa kabite at ginarote noon february 17, 1872/ Kaayusang Panlipunan 1. Peninsulares - purong Kastila na sinilang sa Espanya. 2. Insulares o Creole - purong Kastila pinanganak sa Pilipinas 3. Principalia - local elites, kaanak ng dating mga datu 4. Mestizo - half espanyol, half chinese or fil 5. Indio - purong katutubo Buhay at mga Gawa ni Rizal PAMILYA AT KABATAAN Ang mga Magulang ○ Francisco Rizal Mercado Isinilang sa Binan noong 1818 “Huwaran ng mga ama” ○ Teodora Alonso Reolonda Unang guro nina jose Mga Kapatid ○ Saturnina (Neneng) - Nagsangla ng mga alahas upang pantustos sa pag-aaral ni Rizal ○ Paciano - naging kasapi ng rebolusyon at naging isang heneral. Basehan ni Pilosopo Tasyo sa Noli. ○ Narcisa (Sisa) - basehan ni Sisa sa Noli ○ Olimpia (Ypia) - namatay sa panganganak ○ Lucia - hindi nabigyan ng kristiyanong libing dahil sa kaugnayan nila kay Jose ○ Maria (Biang) ○ Jose - repormista, manunulat, siyentipiko, at optalmolog. ○ Conception (Concha) - namatay sa edad na tatlo ○ Josefa (Panggoy) - katipunera at presidente ng kababaihang grupo ng katipunan. Namatay na dalaga. ○ Trinidad (Tining) - tagapag-ingat ng Mi Ultimo Adios ○ Soledad (Choleng) Senora at Senorita ang tawag sa mga kapatid ni Jose Kapanganakan ○ Calamba ○ Hunyo 19, 1861, Miyerkules, 11 pm to 12 am. ○ 3 days after, Hunyo 22, biniyagan ○ Padre Rufino Collantes - nagbinyag, magiging dakila raw si Pepe dahi lsa laki ng ulo BUONG PANGALAN ○ Jose Protacio Rizal Mercado y Alonzo Realona ○ Jose - San Jose, ama ni Jesis. Deboto kasi mama niya at araw ng santo ay Miyerkules. ○ Protacio - Hunyo 19 ang kapistahan nina San Gervacio at Protacio Buhay at mga Gawa ni Rizal ○ Rizal - “ricial” nangangahulugang luntiang bukirin. Apelyidong binigay sa pamilya ayon sa Catalogo Alfabetico de Apellidos from Gob. Hen. Narciso Claveria ○ Mercado - “pamilihan”, ninuno ng ama ni Rizal ○ Alonzo - mother ○ Realonda - apelyido ng ninang, uso magbigay ng apleyido ang ninang ninong. LAHI ○ Rizal Mercado Domingo Lamco - ginawa niyang mercado ang apilyido dahil isa siyang mangangalakal. Francisoco Mercado -> Juan Mercado -> Francisco Mercado. Pareho silang Gobernadorcillo. ○ Alonso Realonda Mula Kay Lakandula Ninuno ni Teodora si Eugenio Urusa na may lahing Hapon. Eugenio -> Brigida-> Teodora. MGA IMPLUWENSIYA ○ Tiyo Jose Alberto - pagmamahal sa sining Manuel - pampalakasang gawain Gregorio - hilig sa pagbabasa ○ Kuya Paciano Pagpapahalaga para sa kalayaan, katarungan, at sa bayan Mentor sa batang Jose at nagpaaral noon nasa Europa. PAG-AARAL SA CALMBA ○ Teodora - unang guro ○ 3 yrs old - learn alphabet and pray ○ Maestro Celestino - first private tutor ○ Maestro Padua - another tutor ○ Maestro Leon Monroy - third tutor, spanish and latin PAG-AARAL SA BINAN ○ Private school ○ Maestro Justiniano Aquino Cruz ○ First day - tampulan ng tukso ○ Pedro - anak ng maestro, nakipagbuno laban kay jose. Panalo si Jose. ○ Andres Salandanan - nakipag-punong brase. Natalo si Jose IBANG KAGANAPAN SA PAGKABATA ○ Pagbitay sa Gomburza - Enero 1872 ○ Pagkakakulong ni Dona Teodora ng 2 years- napagbintangan siyang nanlason ng kanyang hipag. Mapawalang sala ng Real Audiencia de Manila (Supreme Court) ○ Paglalakad ni Teodora - 50km, Calamba to Santa Cruz Buhay at mga Gawa ni Rizal UST (1877-1882) Pagtutol ng Ina sa Ateneo kaya napunta sa Universidad de Santo Tomas for Tertiary “Huwag mo na siyang ipadala pa sa Maynila; marami na siyang alam. Kung mas marami pa ang kanyang malalaman, tiyak na mapupugutan siya ng ulo”: 1877 - Pilosopiya at Sulat (Philosophy and Letters) dahil gusto ng ama at undecided pa siya. Sumulat kay Padre Pablo Ramon, humingi ng payo, isang taon bago reply ang sabi Medisina kunin. Pagsasarbey ng Lupa Kumuha ng Bokasyunal na Kurso sa Ateneo, Pagsasarbey ng Lupa na nagbigay ng titulong Perito Agrimensor. 17 years old nang maipasa ngunit need na 21 para matanggap ang titulo. Mga Romansa ○ Binibining L. - maganda at kahali-halinang mga mata. Hindi natuloy dahil mahal pa rin si Segunda at ayaw ni Don Francisco. ○ Leonor Valenzuela (Orang) - nangasera siya sa bahay ni Dona Concha Leyba. Pinapadalhan ng sulat gamit invisible ink. ○ Leonor Rivera (Unang Tunay na Pag-ibig) - ikatlong taon ni Rizal sa UST kasi lumipat siya sa sa Casa Tomasina pagmamay-ari ng tiyo. Iginuhit gamit ang lapis. Mga patimpalak ○ Liceo Artistico - Literario (1879 - 1880) A La Juventud Filipina (To the Filipino Youth) - 1st place. Nakatanggap ng plumang panulat na may dekorasyong gintong laso. Unang dakilang tula sa Espanyol Ipinahayag ang isip ng pilipino hindi ng dayuhan Buhay at mga Gawa ni Rizal El Consejo de los Dioses (Council of Gods) - unang pagkakataon kung saan isang indio ang nagwagi sa isang patimpalak ng panitikan at tinalo ang mg espanyol Habang nasa UST, si Jose ay nasangkot sa ilang mga away laban sa mga aroganteng kastilang mag-aaral ○ Indio - Chonggo ○ Kastila - Bangus Companerismo - samahan na ang tawag sa kasama ay “Kasama ni Jehu”. Sa isang laban nasugatan sa ulo si Rizal at dinala sa Casa Tomasina at ginamot ni Leonor Rivera. Kalungkutan sa UST ○ Mga dahilan Hindi naging magiliw ang mga propesor Diskriminasyong panlahi makaluma at mapaniil na pagtuturo Hindi natapos ang medisina sa UST dahil tinuloy ito sa Espana. Walang pasabi na umalis patungong Spain kahit si L. Rivera e.