Chủ Nghĩa Mác-Lênin: Tổng Quan Triết Học

Chủ Đề 1

• Trong các bộ môn khoa học chuyên ngành tách khỏi triết học, triết học giảm phạm vi nghiên cứu xuống những quy luật chung nhất của tự nhiên, xã hội và tư duy.
• Vấn đề cơ bản của triết học là mối quan hệ giữa vật chất và ý thức.
• Các học thuyết triết học có ảnh hưởng lớn nhất đến sự hình thành chủ nghĩa Mác là triết học của Hegel và Feuerbach.
• Có 3 hình thức cơ bản của chủ nghĩa duy vật trong lịch sử triết học.
• Phép biện chứng duy vật là một câu trả lời đúng cho "Phép biện chứng là gì".
• Biện chứng tự phát là phép biện chứng cổ đại.
• Trong xã hội có giai cấp thì mọi tư tưởng triết học đều có tính giai cấp.
• Tính Đảng trong triết học thể hiện qua cuộc đấu tranh giữa hai đường lối duy vật và duy tâm, phản ánh lợi ích giai cấp và đòi hỏi tính công khai, kiên quyết.
• Trước khi có triết học, người ta nhận thức thế giới và đời sống qua các biểu tượng cảm tính mang tính huyền thoại và tôn giáo.
• Triết học Mác - Lênin nghiên cứu các quy luật vận động và phát triển chung nhất của cả tự nhiên, xã hội và tư duy.
• Vấn đề cơ bản lớn của triết học, đặc biệt là triết học hiện đại, là về mối quan hệ giữa tư duy và tồn tại.
• Có hai cách trả lời cho mặt thứ hai của vấn đề cơ bản của triết học.

Vấn Đề Cơ Bản Của Triết Học

• Vấn đề cơ bản của triết học là mối quan hệ giữa tư duy và tồn tại.
• Hệ thống triết học duy vật biện chứng coi ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan.
• Phép biện chứng của Hegel là phép biện chứng duy tâm.
• Phép siêu hình đẩy lùi phép biện chứng cổ đại, nhưng sau đó bị phép biện chứng hiện đại phủ định.
• Vấn đề cơ bản của triết học là mối quan hệ giữa tư duy và tồn tại.
• Luận điểm thể hiện lập trường triết học duy tâm lịch sử là sự vận động, phát triển của xã hội.

Chủ Đề 2

• Theo triết học Mác - Lênin, mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức là vật chất quyết định ý thức, nhưng ý thức có thể tác động trở lại vật chất thông qua hoạt động của con người.
• Nguồn gốc xã hội quan trọng nhất quyết định sự hình thành và phát triển của ý thức là thực tiễn xã hội.
• Các mệnh đề "Vận động là thuộc tính cố hữu của vật chất" và "Vận động là phương thức tồn tại của vật chất" khẳng định rằng vật chất tồn tại bằng cách vận động và biểu hiện sự tồn tại cụ thể, đa dạng thông qua vận động; không có vận động phi vật chất cũng như không thể có vật chất không vận động.
• Theo quan điểm duy vật biện chứng, tồn tại khách quan là tồn tại bên ngoài ý thức con người, không phụ thuộc, độc lập với ý thức của con người và được ý thức của con người phản ánh.
• Điểm chung trong quan niệm của các nhà triết học duy vật thời kỳ cổ đại về vật chất là đồng nhất vật chất với vật thể cụ thể.
• Tri thức là yếu tố cơ bản nhất, quan trọng nhất trong kết cấu của ý thức theo triết học Mác - Lênin.
• Thuộc tính phản ánh là thuộc tính phổ biến ở mọi tổ chức vật chất theo quan điểm của triết học Mác - Lênin,
• Ngôn ngữ đóng vai trò là "cái vỏ vật chất" của ý thức.
• Việc phát hiện ra tia X, hiện tượng phóng xạ và điện tử chứng tỏ giới hạn hiểu biết trước đây về vật chất đã mất đi. Thuộc tính phản ánh là thuộc tính phổ biến ở mọi tổ chức vật chất theo triết học Mác - Lênin.
• Quan điểm về vật chất của các nhà triết học duy vật thời kỳ cổ đại đúng đắn vì chúng xuất phát từ thế giới vật chất để giải thích về vật chất.
• Theo chủ nghĩa duy vật biện chứng, vật chất là cái tồn tại khách quan.
• Các nhà triết học duy vật trước Mác sai lầm khi đồng nhất vật chất với vật thể.
• Phản ánh được bản chất, quy luật của các tồn tại khách quan và sáng tạo ra mô hình ý tưởng để chỉ đạo quá trình biến mô hình ý tưởng thành hiện thực là tính sáng tạo trong sự phản ánh của ý thức.
• Theo Friedrich Engels, vận động bao hàm các hình thức vận động cơ giới, vận động vật lý, vận động hóa, vận động sinh vật và vận động xã hội
• Sai lầm của các nhà triết học cổ đại trong quan niệm về vật chất là đồng nhất vật chất với một số dạng vật thể cụ thể.
• Hạn chế trong quan niệm của các nhà triết học duy vật thời cận đại Tây Âu là coi vận động của vật chất chỉ là vận động cơ giới.
• Quan điểm duy vật biện chứng cho rằng thế giới thống nhất ở tính vật chất.
• Thuộc tính cơ bản nhất của vật chất được Lênin xác định trong định nghĩa vật chất là tính tồn tại khách quan.
• Bản chất của thế giới là vật chất và thế giới thống nhất ở tính vật chất thể hiện ở việc mọi sự vật, hiện tượng chỉ là những hình thức biểu hiện đa dạng của vật chất với những mối liên hệ vật chất và tuân theo quy luật khách quan; thế giới vật chất tồn tại vĩnh viễn, vô hạn, và vô tận.

Chủ Đề 3

• Ngẫu nhiên là cái không do mối liên hệ bản chất bên trong mà do các nhân tố bên ngoài quyết định.
• Phủ định biện chứng không phải là sự thay thế một vật này bằng một vật khác trong quá trình vận động và phát triển.
• Quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập là hạt nhân của Phép biện chứng duy vật.
• Cái riêng là một phạm trù triết học dùng để chỉ một sự vật, một hiện tượng, một quá trình nhất định.
• Bản chất là phạm trù chỉ sự tổng hợp tất cả các mối liên hệ tất nhiên, tương đối ổn định ở bên trong và quy định sự tồn tại, vận động, phát triển của sự vật; hiện tượng là phạm trù chỉ sự biểu hiện ra bên ngoài của những mối liên hệ đó trong những điều kiện xác định.
• Theo quan niệm của chủ nghĩa duy vật biện chứng, cái riêng là phạm trù dùng để chỉ một sự vật, một hiện tượng, một quá trình nhất định.
• Cái riêng là phạm trù dùng để chỉ một sự vật, một hiện tượng, một quá trình nhất định
• Theo quan điểm của triết học Mác - Lênin, quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập chỉ ra nguồn gốc, động lực của sự phát triển.
• Phép biện chứng duy vật cho rằng chỉ có mâu thuẫn biện chứng mới là nguồn gốc của sự vận động và sự phát triển.
• Sự liên hệ qua lại giữa các sự vật, hiện tượng có cơ sở ở tính thống nhất vật chất của thế giới.
• Các mối liên hệ khác nhau có vai trò khác nhau đối với các sự vật, hiện tượng.
• Lượng của sự vật, hiện tượng chỉ tính quy định khách quan vốn có của sự vật, hiện tượng về các phương diện: số lượng các yếu tố cấu thành, quy mô của sự tồn tại, tốc độ, nhịp điệu của các quá trình vận động, phát triển của sự vật, hiện tượng
• Phạm trù để chỉ những mặt, những thuộc tính được lặp lại ở các sự vật, hiện tượng khác. là Cái đơn nhất.
• Hiện thực là phạm trù triết học dùng để chỉ những gì hiện có, hiện đang tồn tại thực sự.
• Tất nhiên và ngẫu nhiên đều tồn tại khách quan, độc lập với ý thức của con người và đều có vị trí nhất định đối với sự phát triển của sự vật, trong sự phát triển đó cái tất nhiên đóng vai trò quyết định còn cái ngẫu nhiên đóng vai trò tác động
• Phạm trù là kết quả của quá trình nhận thức thế giới khách quan của con người mà quá trình nhận thức thế giới khách quan và chính thế giới khách quan luôn biến đổi
• Con người có thể nhận thức và vận dụng được quy luật
• Các quy luật đều có tính khách quan
• Theo quan điểm của triết học Mác-Lênin mâu thuận biện chứng sự liên hệ, tác động qua lại lẫn nhau của các mặt đối lập Sự thống nhất của các mặt đối lập là cùng tác động qua lại, quy định lẫn nhau, là điều kiện tồn tại của nhau, đồng nhất với nhau và có sự chuyển hóa lẫn nhau
• Quy luật chuyển hóa từ những thay đổi về lượng thành những thay đổi về chất và ngược lại chỉ ra cách thức của sự phát triển
• Các hình thức của nhận thức lý tính là phán đoán, suy luận, khái niệm.
• nhận thức không có tính logic chặt chẽ.không phải là nhận thức lý luận
• hình thức phản ánh đầu tiên của tư duy trừu tượng không phải là Suy luận.
• là những hoạt động vật chất có mục đích là Thực tiễn.
• Thực tiễn tiêu chuẩn kiểm tra chân lý của DVBC:
• Tri thức phù hợp với hiện thực khách quan là chân lý - hiện thực khách quan
• Các hình thức của nhận thức cảm tính là Cảm giác,Biểu tượng ,Tri giác
• Tiêu chí đánh giá tri thức phù hợp với cái gì theo điểm DVBC: ''Chân lý là những tri thức phù hợp với hiện thực khách quan.
• Lập trường Triết học theo nhận định “Thực tiễn là hoạt động vật chất của con người nhưng không có vai trò gì đối với nhận thức” .: Chủ nghĩa duy vật trước Mác
• Toàn diện k phải là tính chất của chân lý.
• Hình thức kết các cảm giác liên lại để tạo ra hình ảnh về sự vật k phải là : Phán đoán
• Chủ nghĩa duy tâm biện chứng là lập trường triết học theo nhận định “Con người tích cực, sáng tạo của nhận thức”:
• Nhận thức dừng lại ở sự miêu tả phân loại các sự kiện là :Nhận thức kinh nghiệm
• là nhân thức gián tiếp: k đúng của Nhận thức kinh nghiệm
• Chủ nghĩa duy tâm chủ quan Lập trường theo quan điểm “Nhận thức chẳng qua chỉ là sự nhận thức các cảm giác của con người”
• Theo quan điểm của triết học Mác – Lênin Chân lý là những tri thức có nội dung phù hợp với hiện thực khách quan .; sự phù hợp đó được kiểm tra và chứng minh bởi thực tiễn
• Biểu tượng là: Hình ảnh của sự vật được lưu giữ trong bộ não người.
• Nhận thức mang tính trực tiếp k phải của :Nhận thức lý tính:
• Tiêu chuẩn để kiểm tra chân lý thực tiễn theo quan điểm của triết học Mác – Lênin à là : Thực tiễn
• Về bản chất, nhận thức là quá trình phản án tích cực, tự giác, sáng tạo thế giới khách quan vào bộ óc tonmg người : Trên cơ sở thực
• 17. Nhận thức cảm tính không Nhận thức được các bản chất, bên trong của sự vật.
• Quan niệm của chủ nghĩa duy tâm quan là “Nhận thức là trạng thái hoài nghi về sự vật” :Thuyết hoài nghi.
• Cảm giác à là sự phản ánh những thuộc tính riêng lẻ của sự vật, hiện tượng khi chúng tác động trực tiếp vào giác quan con người.
• Chủ nghĩa duy tâm chủ quan Lập trường theo quan điểm “Con người là chủ thể tích cực, sáng tạo của nhận thức”:
• Trong các hình thức cơ bản của hoạt động thực tiễn, hình thức hoạt động sản xuất vật chất à chiếm vai trò quan trọng nhất!
• phép biện chứng được xác định với tư cách là:Lý luận biện chứng và phương pháp biện chứng
• Thực tiễn ” thuộc lập trường triết học duy tâm chủ quan.

Chủ Đề 3

• Tính tất yếu của phủ định biện chứng
• tính quy luật và đấu tranh của các mặt đối lập, theo V.I.Lênin à là hạt nhân của phép biện chứng duy vật
• Quan niệm cho rằng cơ sở của mối liên hệ đã có giữa các sự vật hiện tượng àtính thống thống nhất của thế giới
• Bản chất là phạm chỉ là sự tổng hợp liên mà và bản chất
• Trong các học cơ quan của hiện ta liên tục động sản xuất vậtchất
• Phạm phản có hình thức quan
• Các liên tục có trình thể là được lượng trong hạn vận động có.
• Lựa được à nhận thức là thế giới là không hợp thể
• Luận thức cho là luôn của triết thức
• Trong các liên của tạo thực nghiệm
• Phạm nào hình không thực tiễn.
• Khái niệm chỉ dừng lại trình giai đoạn thức thời

“thương với điểm tin là :

• Tính điểm của ân giới : 2
• Biện định không 7
• Quan tâm của chất định
• “ là quan định thế giới ý điểm
• Đời người ta cách có trong ta đã ý ta là đã lực cách
• Thức chất thể thực tâm 7